PDF 2247 KB - Fundacja im. Stefana Batorego

Monitoring przejść granicznych Unii Europejskiej
świadczane przez podróżnych, a także funkcjonariuszy straży granicznej
oraz służby celnej.
Postrzeganie problemu korupcji przez podróżnych
Większość podróżnych (od 55% badanych w Bułgarii do ok. 95% respondentów
w Estonii) wyraziło opinię, że na unijnych przejściach granicznych nie
istnieje problem korupcji, a oni sami nigdy nie byli jej świadkami. Niewielka
część podróżnych (od 5% w Estonii do ok. 25% w Bułgarii) twierdziła, że
zdarzyło im się być świadkiem działań korupcyjnych na danym przejściu
granicznym. W tych przypadkach korupcję częściej kojarzono z celnikami niż
z funkcjonariuszami straży granicznej. Nie wydaje się to zaskakujące, gdyż
mniej problemów powstaje w trakcie kontroli dokumentów czy samochodów,
niż w sytuacji przekroczonych limitów na towary. Według większości
ankietowanych, łapówki wręczają drobni handlarze, przemytnicy i niekiedy
przedsiębiorcy. Opisane poniżej wypowiedzi podróżnych dadzą dalszy wgląd
w problem korupcji.
Zmiany w mechanizmach korupcyjnych
Wielu podróżnych podkreślało fakt, że problem korupcji na zewnętrznych
granicach Unii Europejskiej uległ znacznej redukcji na przestrzeni ostatnich
dziesięciu lat. Opisywali oni korupcję jako zjawisko dotyczące przeszłości,
które obecnie nie istnieje. Korupcja może wydawać się mniej obecna ze
względu na zmiany powszechnych mechanizmów i praktyk korupcyjnych.
Zmiany te spowodowały, iż praktyki korupcyjne zostały przeniesione poza
obszar przejść granicznych.
Podróżni wyrażający opinię, iż korupcja nie jest już problemem na
przejściach granicznych, podkreślali fakt, że ostatnio wprowadzone instrumenty
walki z korupcją miały bardzo pozytywny wpływ na wykorzenienie
procederów korupcyjnych. Metodą często stosowaną w walce z korupcją na
przejściach jest instalowanie systemów monitorujących przejścia, jak również
stosowanie kontroli wewnętrznej w służbach celnych. Ta druga metoda
70