F:\Botime Design Elvira\Librat - Arct

50
SHËNDETI MENDOR DHE TË DREJTAT E NJERIUT
Detyrimi pozitiv i shtetit në për të siguruar asistencë ligjore falas të individëve
ndaj individëve të varfër
Debat dhe mendime të ndryshme ka si në doktrinën e së drejtës ashtu dhe në jurisprundencë
mbi konsederimin infektiv të kufizimit të së drejtës për tiu drejtuar gjykatës kur ajo vjen
për arsye ekonomike. Qëndrimi i GJEDNJ ndëonëse në mjaft raste e ka konsideruar
mungesën e të ardhurave të mjaftueshme për të përballuar shpenzimet gjyqësore nga
personat të konsideruar të varfër jo si shkelje së drejtës për tiu drejtuar gjykatës ka qënë
mjaft i debatueshëm edhe brenda gjykatës. Tashmë GJEDNJ ndonëse nuk ka ndryshuar
praktikën e saj nxit në cdo rast të evidentuar shtetet t’i sigurojnë individëve të cilët vërtetojnë
se nuk mund të përballojnë dot shpenzimet gjyqësore në të gjitha llojet e cështjeve asistencën
ligjore falas. Shteti si organ i cili ngrihet dhe funksionon mbi parimin e shtetit të së drejtës
ka detyrimin të marri të gjitha masat dhe të krijojë në emër të drejtësië lehtësira sa më të
mëdha në mënytë për ta bërë aksesin në gjykiatë dhe kërkimin e e së drejtës një element të
prekshëm nga të gjithë pavarësisht mundësive financiare. Në këtë kuadër ecën edhe
GJEDNJ e cila në gjykimin e cështjeve të saj i bën të mundur të gjithë personave të cilët
pretendojnë shkelje të të drejtave të tyre mbulimin financiar të shpenzimeve duke mbajtur
dhe mbrojtur në këtë mënyrë të paprekshëm idealin e drejtësisë.
Po kështu edhe nga ana e Këshillit të Evropës nëpërmjet rekomandimit të Këshillit të
Ministratave nr. (93)1, “Mbi efektivetin e ligjit dhe të drejtësisë për personat shumë të
varfër” i riktheson shteteve se garancitë e sigurara nga neni 6.1 i KEDNJ janë duhet të jetë
të mundshme për tu shfrytëzuar në mënyrë të barabartë si nga personat të cilët kanë
mundësi ekonomike për të përballuar shpenzimet gjyqësore ashtu dhe nga ato të cilët nuk
mund t’i përballojnë këto të fundit. Nëpërmjet këtij rekomandimi KE nxit vëndet antare të
saj të ngrejnë apo të përmisojnë vecanërisht për të varfërit sistemin e tyre ndihmës ligjore
nëpërmjet ngritjes së qëndrave të këshillimeve ligjore falas ose financimit personave të
varfër. Kjo ndihmë që duhet të sigrojë shteti duhet të jetë e pakufizuar në të gjithë llojet e
cështjeve (civile , penale , administrative , tregtare etj) dhe ndaj të gjithë subjekteve të cilët
konsiderohen të varfër nën një minimum të caktuar që nuk lejon përballimin e shpenzimeve
gjyqësore . Asistenca ligjore falas nuk duhet kuptuar si detyrim i shtetit vetëm ndaj shtetasve
të tij por pa dallim edhe ndaj personave tjerë të varfër të cilët nuk janë qytetar të vëndit
përkatës ose janë persona pa shtetësi, në cdo rast kur ato janë banues të vëndit përkatës.
Kjo asistencë ligjore nuk duhet të sigurohet vetëm për aksesin në gjykatë por edhe në
organet administrative dhe të ashtëquajturat quazi gjykata . Pa ndihmën në organet
administrave në mjaft raste nuk mund të sigurohet një ndihmë ligjore për tiu drejtuar
gjykatës pasi në shumë raste aksesi në gjykatë që të jetë efektiv kërkon ezaurimin e
ankimit administrav. Po kështu shteti duhet të nxisë dhe mbështesë organizata të ndryshme
jo qeveritare të cilat kanë si qëllim ofrimin e asistencës apo ndihmës ligjore falas.
E drejta për t’iu drejtuar gjykatës ndaj vendimeve të organeve administrative
Konflikti administrativ është një ndër format e konflikteve që mund të lindi midis personave
dhe administratës publike. Ai përbën një mjet juridik për mbrojtjen e të drejtave ligjore të
subjekteve të së drejtës dhe është instrument për kontrollin e veprimtarisë administrative.
Nëpërmjet ankimit administrativ kërkuesi kundërshton paligjshmërinë, parregullsinë apo
refuzimin e paligjshëm të organit për të nxjerrë një akt . Nëpërmjet veprimtarisë administrative
organet e administratës publike shprehin vullnetin e tyre. Ky vullnet duhet të jetë i
pasqyruar në Kushtetutë , në ligje dhe në akte të tjera me karakter nënligjor. Në ushtrimin
e detyrimeve ligjore të përcaktuara në aktet e larpërmendura nuk përjashtohet mundësia e