F:\Botime Design Elvira\Librat - Arct

SHËNDETI MENDOR DHE TË DREJTAT E NJERIUT 9
provat me te nevojshme qe duhen te merren nga viktima. Aty ku i jepet mundesia, gazetaret
duhet ti bejne intervista krimineleve te akuzuar dhe te marrin prova mjekesore (fizike dhe
psikollgjike), prova te gjendjes sociale ne pergjithesi, dhe deklarata nga njerezit te cilet
ndodheshin ne vendin e ngjarjes (duke i siguruar atyre sigurim personal). Provat mjekesore
jane shume te nevojshme edhe japin nje ndihme shume te madhe mbi denimet e drejta dhe
te suksesshme. Aspekti me i rendesishem ne mbedhjen e provave, eshte qe duhet nje sasi
shume e madhe provash per te arritur qellimin e investigimit (duke perfshire persekutimin
e te akuzuarve dhe reparimin mendor dhe fizik te viktimes).
Sherbimet publike te provave mjeksore nuk duhet te kene nje sasi shume te ndryshme
provash per perdorime ligjore. Edhe komisioni Europiane kunder Tortures ka theksuar se
te burgosurit te kene te drejten e te pasurit nje mjek te pavarur edhe qe te kontrollohen nga
doktor te kualifikuar sa here qe zhvendosen nga nje vend denimi (p.sh: nga burgu ne
burg) por edhe me deshiren e tyre personale per nje sherbim mjeksor, pa nderhyrje te
jashtme si p.sh: ne prezencen e policeve.
5. Veprimet ne nivelet Kombetare per te rritur permiresimin edhe efektivitetin e
investigimeve.
Mekanizma te ndryshme investigimesh tashme jane stabilizuar ne shume shtete te
ndryshme. Por, boshlleku midis standarteve nderkombetare ne detyrimin e berjes se
investigimit te akuziave mbi torturen “efektivisht”, dhe realiteti i ligjit ne pergjithesi dhe
praktiken e tij eshte i dallueshem dhe evident, edhe me i dallueshem ne ca shtete sesa te
tjera. Per te zvogeluar kete boshllek, avokatet duhet te perfshine standarte nderkombetare
ne proceduren dhe argumentet e tyre ligjore. Eshte e rendesishme qe te gjenden prova te
cilat reflektojne keto standarte nderkombetare (ne qfote se ato fatktikisht egzistojne)
pikerisht gjithmon duke iu rreferuar detyrave shtetrore mbi ligjin nderkombetar.
Çfare veprimesh mund te provojne efektivitetin e nje investigimi, pikerisht ne qofte se ai
eshte hapur ne menyre te duhur apo jo
• Sigurohu qe ankesa eshte e derguar ne shkrim dhe e stampuar me daten e caktuar.
• Ankesa te jete e shkruar ne menyre te tille, e cila kerkon nje pergjigje formale mbi akuzat
dhe kerkon nje kopje te procedurave te perseritura.
• Aplikoni sa me shpejte per perseritje gjyqtare mbi sasine efektive te investigimit, kur nje
akuzim torture i eshte vene ne vemendje autoriteteve kombetare te pergjithshem, pa patur
nje investigim te hapur zyrtarisht.
• Aplikoni sa me shpejte qe autoritetet te fillojne procedurat e duhura per te ruajtur provat.
• Çfare veprimesh mund te behen kur trupat investiguese jane neglizhent ose nuk e zhvillojne
proceduren ne menyren e duhur
• Gjate procesit duhet te vesh ne prove çdo vendim te gjyqtarit investigues qe nuk perputhet
me kerkesat e procedures, ose aty ku nuk eshte bere veprimi i duhur, duhet te aplikosh ne
gjyqin e pershatshem per vendim urdherues qe gjyqtari investigues te zhvilloj procedure
ne menyre te rregullt.
• Sakteso ne qofte se eshte e mundur qe çeshtjen t’ia japesh persiper nje trupi tjeter
investigues.
• Keshillo trupin supervizor, si p.sh: Asamblene Gjyqtare, dhe ne raste te duhura
dergo nje ankese.
• Çfare veprimi mund te behet qe te vesh ne prove ose te hedhesh poshte vendimin e nje
autoriteti kombetar i cili do te mbylle ose perjashtoje per nje kohe te caktuar investigimin