16.01.2015 Views

Kutetea Haki za Binadamu - East and Horn of Africa Human Rights ...

Kutetea Haki za Binadamu - East and Horn of Africa Human Rights ...

Kutetea Haki za Binadamu - East and Horn of Africa Human Rights ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Sura ya 3<br />

Kiwewe na Mikakati ya Kukikabili kwa Watetezi wa <strong>Haki</strong> <strong>za</strong> <strong>Binadamu</strong><br />

Ukiwa Mtetezi wa <strong>Haki</strong> <strong>za</strong> <strong>Binadamu</strong>, unakabiliana<br />

na hatari nyingi katika kazi yako. Wengi wenu<br />

mmenyanyaswa, mmeteswa au kutiwa kiwewe<br />

- ama moja kwa moja, au kama matokeo ya<br />

kushuhudia na kuweka kumbukumbu <strong>za</strong> hadithi <strong>za</strong><br />

wengine. Kukabiliana na madhara baada ya matukio<br />

yaliyokupata kunawe<strong>za</strong> kuwa kugumu sana, hasa<br />

katika mazingira ya kuhamishwa nchini na kutengwa,<br />

ambayo yenyewe hutia kiwewe. Kupata huduma<br />

nzuri <strong>za</strong> afya na ushauri wa kitaalamu wa muda<br />

mfupi au muda mrefu kuhusu kiwewe (kulingana na<br />

mahitaji yako binafsi) ni muhimu, pamoja na msaada<br />

wa kijamii. Katika matukio mengine, inawe<strong>za</strong> kuwa<br />

vigumu kupata tiba sahihi – ama kwa kutokuwa na<br />

huduma hapo, au kwa sababu ya h<strong>of</strong>u ya jumla kwa<br />

watu, hakuna matibabu kwa mtu mwenye kiwewe.<br />

Hivyo ni muhimu kuunda mt<strong>and</strong>ao wa msaada<br />

wa kijamii ambapo unawe<strong>za</strong> kupata uelewa na<br />

utambuzi. Msaada wa kijamii unawe<strong>za</strong> kuwa mdogo<br />

au mkubwa, kulingana na hali ya kipekee ya mtu<br />

binafsi. Inawe<strong>za</strong> kuwa pamoja na watetezi wen<strong>za</strong><br />

wa haki <strong>za</strong> binadamu, familia, marafiki, viongozi wa<br />

dini, walimu, vyombo vya habari, taasisi, vikundi<br />

vya kijamii, na <strong>za</strong>idi. Jamii si muhimu kutokana na<br />

msaada binafsi inayotoa tu, bali pia kwa sababu ya<br />

mamlaka yake ya kutetea mwingiliano - kushiniki<strong>za</strong><br />

mamlaka (si serikali pekee, bali pia mamlaka <strong>za</strong><br />

kidini) kutambua kwamba kitu fulani kimetokea,<br />

kuelewa sababu <strong>za</strong> kutokea kwake na kutoa<br />

ufumbuzi na fidia kwa kile kilichotokea. 17<br />

Ni muhimu mtu kuyapa uzito yaliyomtokea ili<br />

kuyashughulikia na kuyazoea. Uelewa wa jinsi<br />

kiwewe kinavyowe<strong>za</strong> kukuathiri pia ni muhimu;<br />

kwani hukusaidia kubuni mikakati inayostahili<br />

kukabiliana na maisha yako ya kila siku ili uweze<br />

kuendelea kufanya kazi kama binadamu thabiti.<br />

Ni muhimu kwa watetezi wa haki <strong>za</strong> binadamu<br />

kutambua kwamba hali wanayokumbana nayo si<br />

jambo la kipekee, bali ni matokeo ya mikakati ya<br />

mawazo makini ya uk<strong>and</strong>ami<strong>za</strong>ji, yenye malengo<br />

yaliy<strong>of</strong>afanuliwa wazi wazi. Uelewa huu, uliowekwa<br />

katika makundi na kuhusisha tiba sahihi, uzingativu<br />

wa huduma binafsi, uhusiano wa kindugu na hisia<br />

<strong>za</strong> msaada toka kwa jamii, yanawe<strong>za</strong> kukusaidia<br />

kukabiliana na kiwewe ulichopata.<br />

Tunatumaini kuwa sehemu hii itakusaidia katika<br />

kuendele<strong>za</strong> mtindo wa msingi wa msaada ambao<br />

wewe, kama Mtetezi wa <strong>Haki</strong> <strong>za</strong> <strong>Binadamu</strong>, unawe<strong>za</strong><br />

kujenga katika kazi yako, na unawe<strong>za</strong> kutumika kwa<br />

17 Makala iliyo<strong>and</strong>ikwa na Maria Teresa Dremetsikas na Michele<br />

Millard<br />

mahitaji yako na mazingira yaliyopo. Hii inatokana<br />

na mtindo wa huduma iliyoanzishwa na Kituo<br />

cha Kanada kwa ajili ya Wahanga wa Mateso jijini<br />

Toronto, Kanada na kazi ya Taasisi ya Cordelia huko<br />

Hungary.<br />

Mateso na Vurugu zilizo<strong>and</strong>aliwa<br />

Mateso na vurugu <strong>za</strong> kupangwa si kitu ambacho<br />

“hutokea”. Ni vitendo visivyo na mantiki<br />

wala mpangilio, vya uendawazimu vya watu<br />

wendawazimu. Ni mikakati madhubuti iliyo<strong>and</strong>aliwa<br />

kwa makini ya udhibiti wa jamii. Mbinu <strong>za</strong> mateso<br />

na vurugu <strong>za</strong> kupangwa zina historia na hufunzwa.<br />

Nchi mbalimbali zina utendaji na utaalamu wao<br />

wanaopendelea. Wahalifu binafsi watafanya kwa<br />

makusudi uvunjaji sheria kwa watu binafsi. Mtu<br />

anawe<strong>za</strong> kupata mateso na kufanyiwa vurugu <strong>za</strong><br />

kupangwa kama mtu binafsi, hata hivyo, hadhira<br />

kuu ni jamii nzima. Lengo zima ni kumdhuru mtu<br />

kimwili, kisaikolojia na kiroho ili kumwog<strong>of</strong>ya,<br />

kumvunja moyo na kuidhibiti jamii yake yote.<br />

Si jambo la bahati mbaya kwamba viongozi wa<br />

jamii mara nyingi huwa walengwa wa kwan<strong>za</strong>;<br />

hali kadhalika si jambo la kustaajabisha kwamba<br />

watetezi wa haki <strong>za</strong> binadamu ndio wateule<br />

mahsusi. Anapochukuliwa kiongozi imara toka katika<br />

jamii, akashikiliwa kwa muda bila ya mawasiliano<br />

yoyote na bila mtu yeyote kujua kinachotokea na<br />

ikiwa hakuna mtu unayewe<strong>za</strong> kumfuata amwombe<br />

msaada, kisha akiwa yu hai na akarudishwa katika<br />

jamii akiwa amedhurika, ametiwa h<strong>of</strong>u na kiwewe,<br />

hupeleka ujumbe mzito kwa wanajamii waliobaki<br />

ili wasipambane, kuzungumzia, au kudai haki na<br />

usawa. Kinawe<strong>za</strong> kuwa chombo chenye ufanisi<br />

mkubwa cha uk<strong>and</strong>ami<strong>za</strong>ji. Ukweli kwamba watu<br />

huendelea kupambana na kuongelea na kushutumu<br />

unyanyasaji ni uthibitisho wa ujasiri na azma yao.<br />

Lakini mtu hawezi kukana kwamba mara nyingi<br />

hupata madhara makubwa.<br />

Sehemu ya I<br />

Mateso, Vurugu Zilizo<strong>and</strong>aliwa na Afya<br />

Uzoefu wa Kituo cha Kanada kwa Wahanga<br />

wa Mateso<br />

Tangu kuanzishwa kwake mwaka 1977 Kituo cha<br />

Kanada kwa Wahanga wa Mateso kimebaini athari<br />

<strong>za</strong> mateso na mapambano juu ya afya <strong>za</strong> watu<br />

binafsi, ikiwa ni pamoja na watu wazima na watoto.<br />

Kuna athari nyingi <strong>za</strong> muda mfupi na <strong>za</strong> muda mrefu<br />

<strong>Kutetea</strong> <strong>Haki</strong> <strong>za</strong> <strong>Binadamu</strong>: Kitabu cha Marejeo kwa watetezi wa <strong>Haki</strong> <strong>za</strong> <strong>Binadamu</strong> | Toleo la pili 19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!