Kutetea Haki za Binadamu - East and Horn of Africa Human Rights ...

Changamoto zinazowakabili watu wafanyao mapenzi
kinyume cha desturi kwa misingi ya tabia zao za
mwenendo wa kufanya na utambulisho wa kijinsia
miongoni mwa wengine ni pamoja na:
Ubaguzi katika kupata ajira, huduma za afya,
taarifa na usalama;
Mateso, kukamatwa kiholela na kudunisha
matibabu kama ukiukaji wa haki ya uhuru wa
mtu na matibabu ya kibinadamu;
Mashambulizi yaliyoidhinishwa na Serikali
yanayofanywa na wanafamilia, ndugu,
“marafiki”, waajiri, na wenza gerezani. Wasagaji
na wanaume wafanyao mapenzi na watu wa
jinsi zote mbili wanakabiliwa na viwango vya
juu vya ubakaji na wanaume wa jinsia tofauti.
Mashoga mara nyingi hubakwa gerezani na watu
wa jinsia tofauti;
Kunyimwa haki ya haki na tiba;
Kudai kwa kutumia vitisho vya kufichua tabia
ya mtu ya mwenendo wa kufanya mapenzi kwa
malipo ya fedha, mali na/au fadhila ya mapenzi,
ambayo huongeza, uwezekano wa kupata
madhara kihisia, kiuchumi na kimwili
Kashfa na unyanyaswaji
Katika nchi kadhaa za Mashariki na Pembe ya
Afrika, sheria ambazo zinaharamisha mahusiano ya
jinsia moja zipo na zinatekelezwa. Watu wafanyao
mapenzi kinyume cha desturi hukabiliwa na
unyanyaswaji na kifungo ambacho mara nyingi
huenda sambamba na udhalilishaji, mateso na
kashfa. Mara nyingi kutoadhibiwa huwa ni sheria
ya ubaguzi inayotumika kama uhalalishaji wa
kuwanyima watu wafanyao mapenzi kinyume cha
desturi ulinzi sawa kisheria. Utumiaji vibaya wa
madaraka kwa mamlaka kama vile polisi dhidi ya
mashoga huidhinishwa kwa kurejea vifungu vya
kisheria vinavyokataza matendo ya kibasha pamoja
na maoni ya mikutano ya wananchi juu ya matendo
yanayodaiwa kuwa ni uasherati kama hayo.
Watu hawa hukabiliana pia na ukatili na ukiukaji
wa holela wa haki zao kama vile mateso, kubakwa,
kifungo, unyanyasaji na kashfa kutokana tu na
desturi zao za kufanya mapenzi/utambulisho.
Mahitaji ya msingi yanayozingatiwa sana katika
Tamko la Ulimwengu kuhusu Haki za Binadamu
na katiba za nchi hunyimwa wale wanaodaiwa
kuwa mashoga au wenye jinsi mbili. Ukatili dhidi
ya wasagaji, mashoga, wanaovutiwa kimapenzi na
watu wa jinsia zote mbili, wenye jinsi mbili mara
nyingi hautolewi taarifa, hauwekwi katika nyaraka
na hatimaye huishia kutoadhibiwa. [...] Ukimya huu
wa fedheha ni ukanaji mkubwa wa kanuni ya haki za
binadamu kiulimwengu. [...] Ukitoa watu wafanyao
mapenzi kinyume cha desturi, watu binafsi toka
ulinzi huu hukiuka wazi sheria ya haki za binadamu
pamoja na viwango vya kawaida ya ubinadamu
vinavyotufafanua sisi wote “, anasema Kamishna
wa Umoja wa Mataifa wa Haki za Binadamu, Louise
Arbour. 40
Matokeo yake, maisha ya mafichoni ni changamoto
ambayo wafanya mapenzi kinyume cha desturi
wengi inabidi wakabiliane nayo ili kuepuka
unyanyasaji na kifungo. Hii moja kwa moja
hudhoofisha uwezo wao wa kuendelea na masomo,
ajira ya uhakika na upatikanaji wa huduma ya afya.
Hii huwafanya wawe katika hatari zaidi kihisia,
kijamii na kiuchumi. Tafiti nyingi zimeondoa
mashoga kutoka programu za VVU / UKIMWI, ikiwa
ni pamoja na uhamasishaji, ushauri nasaha, elimu
ya ngono salama, na matibabu. Matokeo yake, kundi
hili limebakia katika uwezekano mkubwa wa kuwa
hatarini. 41
Mwaka 2006 gazeti la vichekesho la Uganda, The
Red pepper lilichapisha orodha ya majina, maeneo
ya kazi, na maeneo ya makazi yaliyodaiwa kuwa
ya mashoga, kuchochea hofu ndani ya jamii ya
wafanya mapenzi kinyume cha desturi na kukiuka
wazi haki zao kama watu binafsi kwa faragha.
Hivyo uchapishaji huo ukachochea mjadala wa
ubishani mkubwa na chuki kubwa kwa mashoga,
ulioendeshwa katika magazeti na alijiunga kwa
wito wa wanasiasa wenye vyeo vya juu na viongozi
wa dini kwa ajili ya mashtaka ya mashoga. 42
Mwaka 2010, gazeti la Uganda la Rolling Stone
pia lilichapisha orodha ya watu “kuwatangaza”
kwa umma na kuhitajika kunyongwa. Watu binafsi
kadhaa ambao picha zao zilichapishwa matokeo 43
40 Utoaji mada wa Ofisi ya Balozi wa Umoja wa Mataifa kwa
Haki za Binadamu, Bi.Louise Arbour katika Mkutano wa
Kimataifa kuhusu Haki za Binadamu za watu Wasagaji,
mashoga, wanaovutiwa kimapenzi na watu wa jinsia zote
mbili na wenye jinsi mbili; Montreal, tarehe 26 Julai, 2006.
41 Kwa mfano: Tume ya Kimataifa ya Haki za Binadamu za
Mashoga na Wasagaji (2007) Haifahamiki kabisa. Jinsi Programu
ya VVU/UKIMWI inavyowavunja moyo Watu Wanaofanya
Mapenzi na watu wa jinsi zao barani Afrika. http://
www.iglhrc.org/files/iglhrc/otm/Off%20The%20Map.pdf
42 ‘Human Rights Watch’ (2006) “Uganda: ‘Press Homophobia’
Inaongeza Hofu ya Kuchukuliwa Hatua kali za Kinidhamu.
Serikali inaongeza nguvu Kampeni Dhidi ya Jamii ya
Mashoga na Wasagaji”, September 8, 2006 http://www.hrw.
org/news/2006/09/07/uganda-press-homophobia-raisesfears-crackdown
43 Makala ya Habari za Shirika la BBC “Mashambulizi yaripotiwa
katika gazeti la Uganda ‘lililojulikana’ kama shoga”, tarehe
Kutetea Haki za Binadamu: Kitabu cha Marejeo kwa watetezi wa Haki za Binadamu | Toleo la pili 41