Kutetea Haki za Binadamu - East and Horn of Africa Human Rights ...

Sura ya 1:
Vyombo vya Kimataifa na Kikanda kwa Ulinzi wa Watetezi wa Haki za
Binadamu
Sura hii inatoa historia ya nyuma ya Azimio la Umoja
wa Mataifa kuhusu Haki na Wajibu wa Watu binafsi,
Makundi na Vyombo vya Jamii ili Kukuza na Kulinda
Haki za Binadamu Zinazotambuliwa Kiulimwengu na
Uhuru wa Kimsingi (kwa kawaida linajulikana kama
“Azimio juu ya watetezi wa haki za binadamu”) na
maelezo ya jumla ya Azimio lenyewe. Pia inaelezea
taratibu maalum zifuatazo za ulinzi kimataifa na
kikanda kwa ajili ya watetezi wa Haki za Binadamu,
madaraka na mbinu zao za kazi:
1. Mwandishi Maalum wa Umoja wa Mataifa
kuhusu Watetezi wa Haki za Binadamu
2. Mwandishi Maalum kuhusu Watetezi wa Haki za
Binadamu barani Afrika
3. Miongozo ya Umoja wa Nchi za Ulaya kuhusu
Watetezi wa Haki za Binadamu
Wasomaji wanahimizwa kuendeleza utekelezaji
wa viwango vya kimataifa vilivyomo katika Tamko
la Umoja wa Mataifa kuhusu watetezi wa haki za
binadamu ambazo zinawalinda watetezi wa haki za
binadamu duniani kote na kutumia na kuimarisha
taratibu zilizoelezwa katika mada hii. 1
Historia ya nyuma ya Azimio la Umoja
wa Mataifa kuhusu Watetezi wa Haki za
Binadamu
Siku hizi, uendelezaji na ulinzi wa haki ya kutetea
haki za binadamu hufanya mada yenye ongezeko
la shauku duniani kote. Hata hivyo, kampeni ya
kimataifa ya kuteka mawazo kimataifa juu ya hali ya
watetezi wa haki za binadamu ilikuwa ikiandaliwa
vizuri na kuwekewa malengo zaidi na zaidi wakati wa
miaka ya 1980.
Barani Afrika, mfululizo wa mashauriano umekuwa
na matokeo mazuri sana katika ufafanuzi
wa Azimio la Umoja wa Mataifa kuhusu watetezi
wa haki za binadamu. Kampeni za kanda ndogo
na Afrika nzima zilizofanyika mwaka 1998 kabla ya
kupitishwa kwa azimio hilo, zilikuwa udhihirishaji
wazi wa shauku na dhamira ya asasi zisizo za
kiserikali katika kutetea haki ya kutetea haki za
binadamu, na kuendesha kampeni ya kuweka
mazingira bora ya kufanyia kampeni kwa ajili ya
watetezi barani kote. Matokeo ya kampeni hizo
katika Afrika yalitolewa katika Mkutano wa Paris
1 Makala asilia ya Musa Gassama, na marekebisho na michango
na Rachel Nicholson.
wa Desemba 1998 na katika maandiko ya Azimio
la Umoja wa Mataifa kuhusu watetezi wa haki za
binadamu.
Katika kushughulikia hali mbaya inayowakabili
watetezi, kwa azimio 53/144 la tarehe 9 Desemba
1998, Mkutano Mkuu wa Umoja wa Mataifa kwa
kauli moja walipitisha Azimio kuhusu watetezi wa
haki za binadamu. Hii ilikuwa baada ya zaidi ya
muongo mmoja wa kushawishi, kufanya kampeni
na mazungumzo. Utaratibu wa kupanga miaka
na matukio katika mchakato wa kuandaa rasimu
ulianza mwezi Februari 1980 na kumalizika mwezi
Februari 1997, na Mkutano Mkuu ulipitisha Azimio
hilo tarehe 9 Desemba 1998, yaani miaka 18 ya
majadiliano, zoezi la aina yake lililokwenda taratibu
zaidi katika historia ya Umoja wa Mataifa!
Azimio la Umoja wa Mataifa kuhusu
Watetezi wa Haki za Binadamu
(A) Maoni ya jumla
Kupitishwa kwa Azimio la Umoja wa Mataifa kuhusu
watetezi wa haki za binadamu mwaka 1998 lilikuwa
tukio muhimu. Kwa kupitisha Azimio hilo, nchi
wanachama walitambua:
• hali mbaya ya watetezi wa haki za binadamu
duniani kote;
• kuwepo kwa haki ya watetezi wa haki za
binadamu katika kutetea haki za binadamu,na
• haja ya ushirikiano wa kimataifa katika kulinda
haki hii ya kutetea haki za binadamu.
Azimio si mkataba au desturi, hivyo si chombo
kinachofunga kisheria. Hata hivyo:
• Linawakilisha ushirikiano wa kimataifa wa kulinda
haki za watetezi wa haki za binadamu duniani
kote;
• Linatambua uhalali wa shughuli za haki za
binadamu na haja ya shughuli hizi na wale
wanaotekeleza shughuli hizi kulindwa;
• Linatoa mfumo wa kisheria wa kuwalinda
2
Kutetea Haki za Binadamu: Kitabu cha Marejeo kwa watetezi wa Haki za Binadamu | Toleo la pili