Women at the Peace Table Asia - Centre for Humanitarian Dialogue

ang UNMIT ng Pebrero 2012. Ang misyon ng UN ay pinamumunuan ng isa sailang mga kabaihang nakaupo bilang Special Representative, si Ameerah Haq.Sa lahat ng mga misyong ito ay kasama ang mga opisina ng gender namay mga matataas ang ranggong kawani na inaatasang magtaguyod ngkarapatan ng kababaihan sa bagong nasyon. Ang mga opisinang ito ang nagbukasng pinto upang makapag-lobby ang mga organisasyong pangkababaihantulad ng (Forum Komunikasi Untuk Perempuan Timor Lorosa’e), na itinatagnoong 1997 upang suportahan ang mga biktima ng pagsakop, at ang RedeFeto isang malaking network, na itinayo noong 2001 bilang resulta ng FirstNational Women’s Congress of Timor-Leste. Sa pakikipagtulungan sa civilsociety at iba pang ahensiya ng UN, ang mga sumunod na opisina ng genderay nagbigay ng mga pagsasanay, programang pangkamalayan, tulong sapagpaplano at iba pang suporta sa gobyerno at mga tauhan ng UN, mgaparliamentaryo, organisasyon sa komunidad at publiko sa mga usapin ngkarahasang nakabase sa gender, eleksiyon, pamumuno at HIV/AIDS.Pag-unlad sa Pampublikong representasyon at karapatanng kababaihanSa isang tradisyunal na konserbatibo, karamihan ay Katoliko at patriarkal nalipunan, ang pagsisikap na ito ay nagkaroon ng bunga. Tanging 30 porsiyentong mga miyembro ng parliamento ang kababaihan, at sa rehiyon sa Pasipiko,tanging New Zealand ang may mataas na representasyon ng kababaihan. 71May 23 porsiyento ng pampublikong tagapaglingkod ay kababaihan, gayundinang tatlo sa sampung mga ministro (Pananalapi, Hustisya at Solidaridad). 72Maraming mga artikulo sa pambansang konstitusyon ang tumutukoy sapagkakapantay ng lalaki at babae. Ang pinakaunang batas para sa karahasan71 Inter-Parliamentary Union, “Women in National Parliaments – Situation as of 30 November 2010.”www.ipu.org/wmn-e/classif.htm A push for a 30% women’s quota in the 2001 national electionwas unsuccessful, largely due to opposition from UN Headquarters in New York. However UNIFEMlaunched an intensive program of training and support to potential female candidates, which ledto women winning 27% of seats in the 2001 election. See, Ospina, Sofi with Isabel de Lima,Participation of Women in Politics and Decision Making in Timor-Leste: A Recent History, (Dili:UNIFEM, 2006), p.26. www.cdi.anu.edu.au/x_GEN_D_P/2006_TL_Ospina.UNIFEM.REP.pdfThe 30% result in the 2007 election followed a change in the law to require every fourth candidateon political parties’ ballot lists to be a woman: Art 12 of Law 6/2006, Law on the Electionof the National Parliament www.eastimorlawjournal.org/East_Timor_National_Parliament_Laws/Law-2006-06.pdf. All portals accessed 21 January 2011.72 UNMIT/ Department of Peacekeeping Operations (DPKO), Ten Year Impact Study on Implementationof Security Council Resolution 1325 on Women Peace and Security in Peacekeeping,September (New York: United Nations, 2010), p.14.Peacemaking in Asia and the Pacific 61