Women at the Peace Table Asia - Centre for Humanitarian Dialogue

sa tahanan ay naipasa noong 2010 at nalikha ang ispesyal na Vulnerable PersonsUnit sa ilalim ng kapulisan upang siyang humarap sa mga biktima ng mgakarahasang nakabase sa gender. Nagkaroon ng Secretariat for the Promotionof Equality sa opisina ng Punong Ministro na ang layon ay gawing popular angpagkakapantay ng gender sa iba’t ibang departamento ng gobyerno.Ang patuloy na pagpapatahimik sa boses ng kababaihansa usapin ng kapayapaan at seguridadSa kabila ng mga pag-unlad ng karapatang pangkababaihan, ang mga kababaihanay nanatiling wala sa mga negosasyon sa usapin ng pampublikongseguridad at kapayapaan. Sa panahon ng krisis ng karahasan noong 2006,ang mga upuan sa lamesa ng negosasyon ay nakalaan para sa mga lalakingkinatawan ng UN, gobyerno, sandatahang lakas, at mga ‘may petisyon’ na nagudyokng krisis- mga galit na dating sundalo na tumalikod sa kanilang gobyernodahil sa sinasabing diskriminasyon sa hukbo. “Hindi man lang naisip ninomanna isama ang kababaihan.” Pagbabalik-tanaw ni Kirsty Sword Gusmao, isangnagkakampanya para sa karapatang pantao, Tagapangulo ng grupo ng kababaihanng Alola Foundation, at asawa ng Punong Ministro. 73 (Tingnan ang Box 3,kasaysayan ng kaguluhan, para sa impormasyon).Ang mga kababaihan ay literal na nasa labas: noong Hunyo 01, 2006,sa kalagitnaan ng krisis, ang mga kababaihan at bata ay nagsama-sama salabas ng Palasyo ng Gobyerno sa Dili upang humiling ng kapayapaan. Doonnagwagayway sila ng mga bandera, umawit, nagdasal at pinukaw ang atensiyonng kanilang mga lider sa paghihirap at dusang dinaranas nila bilang biktimang kaguluhan na hindi naman sila ang lumikha at di rin nila nauunawaan. Angpaghihirap na iyon para sa libong kababaihan ay nangangahulugan ng pag-alissa kanilang mga tahanan kasama ang kanilang mga anak at paglagi saginawang mga kampo kung saan itinuturing na mas hindi mapanganib. Ayonkay Sword Gusmao, “sa kabila ng maruming kondisyon ng mga kampong IDPna ito, walang tubig, pangunahing sanitasyon, hindi pribado, walang pagkain atgamot, nagtagumpay pa rin ang mga kababaihan na mapanatili ang pagkakahawigng buhay doon sa kanilang dating normal na gawain at buhay pampamilyapara sa ikabubuti ng kanilang mga anak, sa pagpapanatag sa kanila sa mgapanahon ng curfew, pagpapaaral sa kanila sa paaralan, at kanila pangnakukuhang papasukin sila sa paaralan suot ang malinis at bagong laba namga uniporme. Ang mga kababaihang miyembro ng Simbahang Katoliko ay73 Kirsty Sword Gusmao, pakikipag-usap sa telepono kay Rebecca Peters, 21 January 2011.Peacemaking in Asia and the Pacific 63