Women at the Peace Table Asia - Centre for Humanitarian Dialogue

Sa matagalang pagkabinbin ng prosesong ‘walang digmaan/walang kapayapaan,nagkaroon ng pagtaas ng dami ng karahasan dulot ng pagkakahati-hati,na siyang kinonsidera ng mga ahensiya ng pamahalaan na lumalaban sa mgatumitiwalag. Nakapag-udyok ang kaganapang ito sa mga grupong panlipunanng Naga na muling gawan ng hakbang ang usaping pangkapayapaan sapamamagitan ng Forum for Reconciliation, isang pulong ng mga matataas naopisyal noong 2008 sa Chiang Mai, Thailand. Sa pamamagitan ng nasabing pagpupulong,nahikayat ng mga organisasyong NMA, NWUM, ang mga sim bahan,Naga Ho Ho, NSF, NPMHR and at iba pang grupo na ikontrol ng mga lider ng iba’tibang grupo ang pagpatay dahil sa kinabibilangang grupo at mas importante,iapela sa kanila na hikayatin ang partisipasyon ng mga kababaihan sa usapingpangkapayapaan. Nakatulong ang bagong pamamaraan at inisiyatibo, gaya ng‘Reconciliation Soccer’ na bawasan ang tensiyon at iwasan ang kara hasan sapamamagitan ng mga pampalakasang paghaharap sa pagitan ng mga naglalabangtribo.Diretsahang pinuna ng mga kababaihan ng Naga hindi lamang angmga ahensiya ng pamahalaan kung hindi pati na rin ang mga rebelde sa pagabusong karapatang pantao. Sa isang pagpupulong kasama si S.S. Khaplangnoong 2002, hiningan ng paliwanag ng NMA NWUM ang grupo ni Khaplang sapagpatay kay Shelly Maring, isang tagapagsulong ng karapatang pantao. Kanilaring pinuna ang isyu ng mga di umano’y Metei ‘undergrounds’ na naghanap ngproteksiyon sa kanilang kampo, na siyang nakararanas ng kaniyang suporta. 103Iginiit din ng kababaihan na malaman kung alam ba ni Khaplang ang pagpapahintong paggawa ng isang highway na magiging benepisyal sa mga mamamayan. 104Binigyang-tuon din ng mga kababaihan ng Naga ang isyu tungkol saseksuwal na karahasan sa pamamagitan ng pakikipag-ugnayan sa mga networkng iba’t ibang tribu at sa mga kababaihan sa mga lihim na organisasyon. Mataposang isang insidente ng panggagahasa na kinasasangkutan ng isang kadre ngNSCN-IM noong 1999 sa pamayanan ng Jotsoma, nakipag-ugnayan ang NMAsa mga kababaihan ng tribong Chakesang at sa mga kababaihan ng NSCN-IMupang makamit ang hustisya. Gumawa ang mga kababaihan ng paraan noongnasa kalagitnaan ng kaguluhan at kanilang isinagawa ang ‘kitchen politics’.Halimbawa, kung pinag-iisipan ng mga kadre na sumugod sa kabilang pamayanan,iniimbita ng mga kababaihan ang mga kadre sa isang kainan upang mapagusapanang mga posibleng kalalabasan ng kanilang plano, gaya ng paghihigantiat matagalang pag sasara ng mga paaralan at mga tindahan, at kung ano ang103 Komunikasyon sa pagaitan nina Rita Manchanda and Gina Shankham ng Naga Women’s Unionof Manipur, Senapati, 4 May, 2003.104 Manchanda, Rita (2004), p.47.Peacemaking in Asia and the Pacific 85