Women at the Peace Table Asia - Centre for Humanitarian Dialogue

Box 6: Kasaysayan ng KaguluhanAng Solomon Islands ay grupo ng halos 1000 na mga pulo kung saan 510,000 katao angnagsasalita ng higit sa 60 na mga wika. 1 Noong 2010, ito ay ika-124 sa UN HumanDevelopment Index, mas mataas sa Papua New Guinea ngunit mas mababa sa Fiji,Micronesia at Timor Leste. 2 Mababa ang literasi rito at karamihan sa mga naninirahan aykumukuha ng kanilang ikabubuhay sa kanilang kapaligiran. 3Nagsimula ang marahas na kaguluhan na tinaguriang ‘ang tensyon’ noong 1998,matapos takutin ng mga katutubong kalalakihan ng Gwale sa Guadalcanal Island angmga naninirahan sa katabing isla, ang Malaita. Sila ay nagagalit sa hindi pagpapaabot ngpamahalaan sa kanilang mga hinaing tungkol sa usapin sa kawalang kabayaran sa mganawalang lupain at mga gawaing pangkalinangan, karahasan ng mga nanghihimasok labansa mga katutubo, at kawalang respeto sa katutubong kultura ng Guadalcanal. Binuo ngmga kaaway ang pangalang Isatabu Freedom Movement (IFM) at bilang pagtugon, isangpangkat na kinilalang Malaitan. 4 itinayo ang grupong tinawag na Malaitan Eagle Force(MEF). Sa paglalaban ng dalawang militia noong 1998-2000, mahigit 150-200 qngnamatay at libo-libo ang nawalan ng tirahan. Ilang libo ang lumikas sa Guadalcanal atbumalik sa ibang probinsya kasama ang halos 25,000 na mga nagsibalik sa Malaita.Dagdag pa, ilang libong katutubong Guadalcanal ang lumikas sa kapitoyo na Honiarapara sa ligtas na looban sa isla.Noong 1999 ang bansa ay inilagay sa ilalim ng State of Emergency. Nag-isponsorang Commonwealth ng dalawang kasunduang pangkapayapaan at isang Peace MonioringGroup para suportahan ang pulis at simulan ang isang programang nagbababa ngarmas. Hindi ito sapat upang mapigilan ang isang kudeta noong Hunyo 5 2000 nang angMEF suportado ng ilang hindi apektadong pulis ay hinostage ang Punong Ministro athiningi ang kaniyang pagbibitiw. Ni-raid nila ang armory ng pulis para makakuha ngarmas, hinawakan ang puwersa ng kapulisan at maging si Honiara mismo. Nagbitiw angPunong Ministro at nagtalaga ng interim na kapalit ang parliamento. Matapos ang isangbigong tigil-putukan, nagsagaw ng isang kumperensya ng pangkapayapaan angpamahalaan ng Australia at New Zealand sa Townsville, Queensland noong Oktubre 2000.Ang resulta ng Townsville Peace Agreement (TPA) ay isang pagtawag na wakasan naang karahasan, isuko ang lahat ng armas at isang bagong eleksyon sa Disyembre 2001.Nabuwag ang MEF at IFM pagkatapos ng Townsville subalit nanatili pa ring mayhawak na armas mga lider ng military at maraming politico partikular ang malalakas na1 Australian Government, “Solomon Islands country brief,” Department of Foreign Affairs andTrade, updated August 2010.2 UNDP, Human Development Index (HDI) 2010 rankings, http://hdr.undp.org/en/statistics3 Government of Solomon Islands, Solomon Islands Human Development Report 2002,(Brisbane: University of Queensland Press, 2001), pp.21, 47, 91.4 McGovern, Kieren and Choulai, Bernard, “Case Study of Solomon Islands: Peace andConflict-related Development Analysis,” Human Development Report Office, OccasionalPaper, (New York: UN Development Programme, 2005).94Women at the Peace Table Asia Pacific