Madaniyatshunoslik. Arziqulov D.N. Ma'ruzalar kursi. – Toshkent ...

Ma’naviy madaniyat moddiy madaniyatga nisbatan ancha avvalroqo‘rganila boshlangan. Insoniyat tarixining boshlaridan kishilar ma’naviymadaniyatni belgilashga, uning shakllanish sabablarini aniqlashga,ma’naviy boylik ijodkorlari va yaratuvchilari qanday sifatlarga egabo‘lishlari kerakligi va ma’naviy ijodkorlik jarayoni qanday bo‘lishinitushuntirishga uringanlar.Ma’naviy madaniyat ma’naviy ishlab chiqarish, ijtimoiy ongshakllarini yaratish bilan bog‘liq faoliyatning barcha sohalarini qamraboladi. Ma’naviy madaniyat namoyon bo‘lishining turli ko‘rinishlarimavjud: har xil tasavvurlar va g‘oyalar, nazariyalar va ta’limotlar, ilmiybilimlar va san’at asarlari, axloqiy va huquqiy normalar, falsafiy, siyosiyqarashlar, mifologiya, din va boshq.3. Madaniyatshunoslik fanining ichki ishlar organlarixodimlari faoliyatidagi ahamiyatiInsoniyat jamiyati doimiy rivojda bo‘lib, u o‘zgarib takomillashibboradi. Turli tarixiy davrlarda va xilma-xil madaniyatlardaodamlar dunyoni o‘zgacha anglaydilar va qabul qiladilar, o‘zlarigaxos ravishda tasavvurlari va bilimlarini hosil qiladilar. Hozirgidavrdagi mavjud muammolarga o‘xshash bo‘lgan to‘siqlarnio‘tmishda odamlar qanday qilib yengib o‘tganlarini o‘rgana borib,o‘tmishga savollar bilan murojaat qilamiz, o‘tmish bizga javobqaytaradi va shu bilan o‘tmish, hozirgi zamon va kelajak o‘rtasidadoimiy muloqot bo‘lib turadi.Jamiyatning huquqiy madaniyati huquqiy ongning, qonuniylikning,qonunlarni takomillashtirishning va huquqiy tajribaning muayyandarajasini aks ettiradigan hamda insoniyat huquq sohasida yaratgan butunboyliklarni qamrab oladigan ijtimoiy madaniyatning bir turi sifatidako‘riladi 1 .Huquqiy madaniyat insonsiz va uning dunyoqarashini belgilovchifaoliyatsiz, bunday faoliyat va tafakkurning progressiv yo‘nalishisizmavjud bo‘la olmaydi. U huquqiy reallikning haqiqiy amal qilish varivojlanishidagi muhim jihatlarni qamrab oluvchi, aniq belgilanganmaqsadlari yo‘naltirilgan ijtimoiy hodisa sifatida namoyon bo‘ladi.1 ., . . ., 2001. 253-.23