BİLDİRİ KİTABI

AYDIN İKTİSAT FAKÜLTESİ
Tüketicilerin sıklıkla kullandıkları sosyal medyanın da tüketici davranışı üzerinde etkisi
oldukça fazladır. Sosyal medyada tüketiciler hem diğer kullanıcıları etkilemekte hem de diğer
kullanıcılardan etkilenmektedirler. Bu anlamda sosyal medyanın tüketici davranışları üzerinde
etkisi olduğunu söylemek mümkündür. Sosyal medya araçlarında tüketime yönelik davranışlar
üçe ayrılmaktadır (Aktaran: İşlek, 2012:82). Bunlar;
- Tüketime etki eden davranışlar (olumlu ağızdan ağıza iletişim, olumsuz ağızdan ağıza
iletişim, fikir liderliği)
- Tüketim hakkında başkalarından etkilenen davranışlar (ürünler hakkında bilgi arama,
arkadaşların düşüncelerini araştırma)
- Tüketicilerle satın almaya karar verme noktasında ve firmalarla şikâyet, memnuniyetsizlik
ve memnuniyeti bildirme konusunda kullanmak üzere sosyal medyayı bir iletişim aracı
olarak kullanmak.
Bu bağlamda tüketici davranışlarına etki eden demografik, psikolojik, sosyo-kültürel ve
durumsal faktörler, sosyal medyadaki etkileriyle beraber ele alınmaktadır:
a. Demografik faktörler:Tüketicilerin satın alma davranışları, demografik özelliklere bağlı
olarak farklılık gösterebilmektedir.Tüketicinin içinde bulunduğu çevresinden
kaynaklanan dışsal faktörlerdin biridir. (Şen Demir ve Kozak, 2013:18) Farklı yaş,
cinsiyet, meslek grubu, eğitim durumu, coğrafi faktörler veya ekonomik yapıya (gelir
durumuna) sahip tüketiciler bu özelliklerine göre benzer veya farklı satın alma veya
sosyal medya kullanma davranışında bulunabilmektedirler.
b. Psikolojik faktörler:Bireyin kendisinden kaynaklanan, kendi iç dünyasının ya da
algılamasının davranış biçimi olarak dışarıya yansıması olan iç faktörler, tüketici
davranışına etki eden faktörlerden biridir. (Şen Demir ve Kozak, 2013:18) Davranışın
temel belirleyicisi olan kişilik, algılama, güdüleme (motivasyon), öğrenme, tutum ve
inançlar gibi değişkenler psikolojik faktörün alt katmanları olarak
değerlendirilmektedir. Sosyal medyada tüketicinin ürün/hizmet veya marka hakkında
öğrenmesini, güdülenmesini, algılamasını ve tutum geliştirmesini farklılaştıracak şirket
kökenli, paylaşımcı kampanyalar ve tüketici kaynaklı kurumsal iletişimden bağımsız
içerikler yer almaktadır. Sosyal medyada tüketiciler bu içeriklerden kişisel veya
duygusal anlamda kendisine hitap edenleri önemsemektedir. Bu anlamda sosyal
medyadaki içeriğin psikolojik bir boyutu olduğundan bahsedilebilir. Sosyal medya
kullanıcılarının içeriklere yönelik gösterdikleri psikolojik reaksiyonlar; kabul etme,
dikkat etme, onaylama, takdir etme, güvenme, övme ve bir grubun parçası olma olarak
sayılabilir (compukol.com’dan aktaran İşlek, 2012:87). Pazarlama yöneticileri ise,
1275