BİLDİRİ KİTABI

AYDIN İKTİSAT FAKÜLTESİ
Sonuç
Küreselleşme ve ticari açıklık, yabancı yatırımlar ve inovasyon II. Dünya Savaşı sonrası
büyüme analizinde temel faktörler olarak görülmüştür. Ticari açıklık öyküsünün savaş sonrası
Avrupa’nın kalkınmasına katkıda bulunduğu açıktır. Fakat bu herşeyi açıklamaya
yetmemektedir. Yabancı yatırımların yatırım yapılan ülkeye fayda ve maliyetleri konusunda
kaygılar oluşmuştur. Yabancı yatırım girişi istihdam ve ekonomik büyümeyi etkiler mi? Ya da
yabancı yatırım çıkışı düşük maliyetli, emek- yoğun yerleşimlere giden firmalarla birlikte
“işgücü ihracına mı yol açar?” gibi soruların yanıtları aranmıştır. Sermaye stoku yerine
doğrudan yabancı sermaye yatırımları üzerinde yoğunlaşmak, uluslararası teknoloji transferi ile
doğrudan bağlantılı olmasından kaynaklanmaktadır.
Ekonomide yeniden yapılanma ve büyümeye nazaran, istihdama etkide doğrudan yabancı
yatırımların önemi daha mütevazıdır. Sonuçta yabancı firmaların üretimde emek saptırıcı etkiye
yol açacağı oraya çıkmıştır. Ancak beşeri sermaye doğrudan yabancı yatırımların istihdama
pozitif katkısını desteklemektedir.
2008 ekonomik krizi birçok ülkede işsizliğin önemli oranda arttığını ortaya koymuştur. Bu
yüzden politika yapıcılar emek talebini artırıcı, kalıcı çözümler peşinde koşmaktadırlar. Bu aynı
zamanda, uzun dönem büyüme yolunu açacaktır.
Merkez ve doğu Avrupa ülkeleri aynı zamanda iş yaratma ve iş yıkımı yaşamıştır. Bunlar geçiş
ekonomilerinin planlı ekonomiden piyasa ekonomisine geçmesi ile gerçekleşmiştir.
Atkearney “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Güven Endeksi 2012”’ye göre, ABD
doğrudan yabancı yatırım güven indeksinde en yüksek skora sahip gelişmiş ülke olma özelliğini
göstermektedir. Fakat sıralamada iki sıraya geriye düşerek dünya ölçeğinde 4. görünmektedir.
Şüphesiz ki, maliye politikasının önündeki politik engeller ve ekonomik görünüm hakkındaki
belirsizlik yatırımcının düşüncesinde ağırlık taşımaktadır. Benzer nedenlerle Avrupa da fakir
yatırımcıdan şikayet etmektedir (www.atkearney.com).
2008’de yaşanan konut piyasası krizi, bankacılık krizi, şiddetli ekonomik küçülme işsizliği
artırırken, satışların düşmesi de firmaların kemer sıkmasını gerektirmiştir. 2008’de, yatırım
girişleri yaklaşık % 20 oranında düşerek 1.7 trilyon $ olarak gerçekleşmiştir. 2009’da girişler
daha da daralarak 1.1. trilyon $’a düşmüş, küresel ekonomik koşullar daha da kötüleşmiştir. Bu
durum olası bir korumacılık ve temkinli ticaret politikasının habercisi olmuştur. 2010’da
ekonomi % 5 iyileşmeyle yatırım girişlerini 1.2 trilyon $’a yükseltmiştir. 2011’in ilk yarısında
1495