BİLDİRİ KİTABI

AYDIN İKTİSAT FAKÜLTESİ
Bu modellerden A düzeyde bir yapısal değişimi, B eğimde bir yapısal değişimi, C ise eğimde
ve düzeyde meydana gelen yapısal değişimi tanımlamaktadır. t 1,2,..., T zamanı gösteren
indistir. Modellerde yer alan kukla değişkenler ise şu şekilde tanımlanır.
DU
1
t T B
t TB t TB
DT
0 dd . 0 dd .
DU sabit terimdeki yapısal değişimi gösteren kukla değişkeni ifade ederken, DT ise trend
değişkeninde meydana gelen yapısal değişimi gösteren kukla değişkendir.
ZA testinde yapısal kırılma veri seti yardımıyla içsel olarak belirlenmektedir. Uygun kırılma
noktasının belirlenmesinin ardından hesaplanan test istatistiği ZA kritik değerleriyle
karşılaştırılır. Test istatistiğinin ZA kritik değerinden küçük olması durumunda yapısal kırılma
olmadan serinin birim köklü olduğunu gösteren temel hipotez reddedilemez, tersi durumda ise
temel hipotez reddedilerek yapısal kırılmayla birlikte serinin durağan olduğu ifade edilir.
3.2.Maki Eşbütünleşme Testi
Maki (2012) tarafından literatüre kazandırılan eşbütünleşme testi değişkenler arasındaki uzun
dönemli ilişkiyi incelerken yapısal kırılmaları da dikkate almaktadır. Serilerde zaman boyunca
meydana gelen yapısal kırılmaların varlığının göz ardı edilmesi analiz sonuçlarının yanıltıcı
olmasına neden olmaktadır. Literatürde serilerdeki yapısal kırılmaların dikkate alındığı birçok
eşbütünleşme testi bulunmaktadır. Maki eşbütünleşme testinin diğer testlere göre üstün yanı
ise kırılma tarihinin içsel olarak belirlenmesi ve beş kırılmaya kadar izin verebiliyor olmasıdır.
Bu durum gelişmekte olan ülkeler gibi zaman serilerindeki kırılmanın fazla olduğu veri
setlerinde büyük bir avantaj sağlamaktadır. Maki eşbütünleşme analizinde yapısal kırılmanın
konumuna göre belirlenen dört farklı model kullanılmaktadır. Bu modelleri şu şekilde
özetlemek mümkündür.
Model 0: Sabit terimde bir kırılmanın olduğu trend içermeyen model,
k
y K x u
t i i,
t t t
i1
Model 1: Sabit terimde ve eğimde kırılmanın var olduğu trend içermeyen model,
k
y K x x K u
t i i, t t t i,
t t
i1 i1
k
Model 2: Sabit terimde ve eğimde kırılmanın var olduğu trend içeren model,
1459