BİLDİRİ KİTABI

AYDIN İKTİSAT FAKÜLTESİ
durumda çoğu zaman paylaşımcı rol dağılımındaki dengesizlikle çalışma yaşamına katılan
kadının yük ve sorumlulukları da gün geçtikçe artmaktadır (KSSGM, 1999:23; Newland,
1980:21).
Kadın çalışsa da, yine kadın ve anne olma rolünü ve bunun getirdiği sorumlulukları
yüklenmekte ve çoklukla bu üçlü rolün (çalışan kadın, eş, anne) çerçevesinde bir çalışma
temposu sürdürmektedir. Kısacası çalışan kadın için işten sonra evde de ikinci bir iş günü
yaşanmaktadır. Kadının, çalışan kadın, eş ve anne olarak üçlü rolü ve dolayısıyla cinsiyetçi iş
bölümünün değişmemesi bir anlamda kadının çalışmasına bakış açısının değişmediğini de
yansıtmaktadır. Nitekim Cockburn (1991:11-12), tarafından gerçekleştirilen araştırmanın
sonuçları, ev işlerinde aşırı sorumluluk üstlenmiş olmalarının kadınları çalışma ve kamu
yaşamında dezavantajlı kılan temel etmen olduğunu ortaya koymuştur. Newland (1987:26)’a
göre ise kadınların hem iş yaşamı hem de ev yaşamında bu kadar çok sorumluluk
üstlenmelerinin nedenlerinden biri erkek egemen yapıya uygun olarak geliştirilmiş olan yasal
düzenlemelerden ileri gelmektedir.
Kadın işgücüne yönelik beklentilerde, halen geleneksel bakış tarzının güncelliğini
koruması, ücretli istihdama geçişte bir dezavantaj olarak kullanılmış, genellikle düşük statülü
ve düşük gelirli işlerde çalışmalarının gerekçesini oluşturmuştur. Kadının ekonomik ve sosyal
hayattaki yerini hak ettiği ölçüde alamamış olması onun ücretli istihdamda yeteri kadar etkin
olmaması ile açıklanmıştır. Gelir getiren bir işte çalışmasının toplumsal ve aile içi statüsünü
iyileştireceği ileri sürülmüşse de, ailevi yükümlülükleri nedeniyle istihdama zayıf katılmalarına
yol açan kısır döngü tam olarak kırılamamıştır (2001 Yılı Aile Raporu:373). Soroptimist
Federasyonu’nun 2010 yılında yayınlanan raporunda da; “Sanayileşmiş ülkelerde ve gelişmekte
olan ülkelerde, kentsel ya da kırsal ortamlarda olsun, kadınların çoğu hala daha çocuk
yetiştirme, ev işlerini yerine getirme ve aileleri için para kazanma üçlü yükünü taşımaya devam
ettikleri” ifade edilmiştir (Jalbert, 2012:82). TÜİK tarafından 2014 – 2015 tarihleri arasında
11440 hane ile gerçekleştirilen “Zaman Kullanımı Araştırması (ZKA)” sonuçlarına göre,
çalışan kadınlar gıda yönetimi (%46.5), bahçe işleri ve hayvan bakımı (%3.7), inşaat ve
tamiratlar (%0.3), alışveriş ve hizmetler (%5.6) ve yetişkin bir aile ferdine yardım (%1.1) gibi
faaliyet alanlarına çalışmayan kadınlara göre daha fazla zaman ayırmaktadırlar. Aynı zamanda
çalışmayan kadınların eşlerinin genel olarak hanehalkı ve aile bakım faaliyetlerine çalışan
kadınların eşlerine oranla daha çok zaman ayırmaları ise oldukça dikkat çekici bir sonuçtur
(Tablo 1.) (TÜİK, 2015b).
1298