DO Pobjeda

Zbog svoje nedovršenosti i neznanja on teži da se
usavrši i sazna ali to ne može bez drugih. Tako da nijedan
način saznanja ne isključuje drugi već se oni dopunjuju.
Upravo se najviše nauči od onih koji različito misle jer
istomišljenici nemaju o čemu da, racionalno i efikasno,
razgovaraju. Koliko će neko naučiti zavisi od mnogo faktora
ali su svi ti faktori, reklo bi se, zavisni od dva osnovna. Prvi
je koliko je čovječanstvo ukupno saznalo i naučilo i na kom
je stepenu razvoja a drugi - dob u kojoj se nalazi onaj koji
uči. Svi ostali faktori, koje nećamo nabrajati, zavisni su od
ova dva.
Stepen razvoja čovječanstva znatno je uticao na
mnoga saznanja, tako da je ono što je bilo nedostupno
svima, sada elementarna istina. Ali je ostalo mnogo
nepoznatog a pitanje je da li će čovjek ikada doći do
odgovora na sva pitanja. Da li će uopšte doći do saznanja da
postavi neka pitanja tražeći odgovore na njih?
Ograničenja u mogućim saznanjima koja čovjek
nosi u sebi stvorenjem, limitirajuća su kako u odnosu na dob
u kojem saznaje neke istine tako i na ukupna saznanja.
Unaprijed se zna kada djetetu rastu zubi, kada može da
prohoda, kada prepoznaje majku, kada mu počinje
termoregulacija, kada počinje da razlikuje imovinske
odnose i slično. Vrlo je slično sa njegovim fizičkim
osobinama i organima koji se razvijaju i mijenjaju zavisno o
dobi u kojoj se nalaze. Ako čovjekovu životnu dob
podijelimo na tri karakteristična perioda uočićemo i ono što
karakteriše te periode.
Po Heseu, čovjekov „život počinje
bezgrešnošću (raj, djetinjstvo, prastadijum
neodgovornosti). Od tada on vodi u grijeh, u znanje
o dobru i zlu, u zahtjeve kulture, morala, religije,
ljudskih ideala. Kod svakog ko ozbiljno proživljava
ove stupnjeve, kao diferencirana individua,
završavaju se bezuslovno razočarenjem,naime
uvidom da nema ostvarenja vrline, potpunog
46