Aperto nuovo - broj 8

STRUČNI RADOVI/051
Danijela Stojanović
Nataša Nagorni Petrov
REFLEKSIJA HRISTOVOG MONOGRAMA
I HRIŠĆANSTVA U MUZICI
Izvod iz rada REFLECTION OF CRIST`S MONOGRAM AND CHRISTIANITY IN MUSIC
objavljen u časopisu Vestnik, Kemerovo
Istorijski trenutak za hrišćanstvo predstavlja bitka kod Milvijskog mosta oktobra 312. godine,
kada je posle višemesečnog ratovanja Konstantinova vojska bila isrcpljena i bez nade
u pobedu. Tada se Konstantinu u snu, posle molbe upućenu Bogu, ukazao znak na nebu
sa natpisom “Ovim znakom ćeš pobediti” (lat. In hoc signo vinces). Znak u vidu Hristovog
monograma bio je sastavljen od grčkih početnih slova Hristovog imena Х i Р, postavljenih
jedno preko drugog i ukrštenih. Ubedljivost koju ima Konstantinov san i nekritičnost s kojom
je prihvaćen, čini ga i danas živim i aktuelnim. San potvrđuje i proširuje poruku značenja
Hristovog monograma mističnim elementom neposrednog doživljaja Hrista i njegove
preporuke za obeležavanjem štitova Konstaninovih vojnika. Pozitivnim značenjem simbola
u viziji pred bitku i najavom ishoda događaja, Konstantinov san spada u proročke snove i
predstavlja objavu božje tajne koja podstiče na tumačenje (Jovanović, 2013). 1
Grad Niš (Naissus), kao rođeni grad Konstantina Velikog
(Gaj Flavije Valerije Konstantin) odabran je za
centralno mesto proslave 1700 godina od proglašenja
Milanskog edikta. Doprinos ovako velikoj manifestaciji
dali su mnogi istoričari, naučni istraživači, likovni
i muzički umetnici, inspirisani istorijskim događajima
iz 312. i 313. godine 2 . Među njima je i savremeni kompozitor
iz Niša mr Dragan Tomić, profesor Fakulteta
umetnosti u Nišu, koji je inspirisan istorijskim likom
Konstantina Velikog i simbolikom Hristovog monograma,
komponovao jednostavačno programsko delo
Konstantinova fuga.
Godine 2012. kompoziciju je premijerno izveo gudački
orkestar Fakulteta umetnosti u Nišu Concertante, u
Moskvi na Petom festivalu “Euroorkestar”, pod dirigentskom
palicom prof. dr um. Milene Injac. Naredne,
Slika 1 Konstantin kao novo božanstvo 1 2013. godine, u okviru projekta “Niški kompozitori”
kompozicija je snimljena na CD-u, u izvođenju gudačkog ansambla Vilinski zvuci, sa maestrom
prof. mr Zorana Stanisavljevića. Pored ovih prezentacija, povodom proslave 1700
godina Milanskog edikta, kompozicija Konstantinova fuga je do danas doživela veliki broj
izvođenja povodom različitih manifestacija, kako u Srbiji, tako i u inostranstvu i to mnogobrojnih
raznih izvođača. Ovi podaci ukazuju na to da kompozicija ima bezvremenski karak-
1 Preuzeto iz Костић: Хи-Ро: Христов монограм или Константинов астро-код. Зборник радова Развој
астрономије код Срба VII бр. 13(963-974).
2 Konstantinova pobeda kod Milvijskog mosta oktobra 312. godine i proglašenje Milanskog edikta o verskoj toleranciji 313. godine.