glasnik - Istorijski arhiv Valjevo
glasnik - Istorijski arhiv Valjevo
glasnik - Istorijski arhiv Valjevo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Mil~a Madi}<br />
Velibor Berko Savi}: ^I^A ILIJA STANOJEVI] –<br />
NAJLEP[A PRI^A STAROG BEOGRADA, Vaqevo–Beograd 2010,<br />
Jugoslovenska kinoteka i Samostalni izdava~ autorskih dela „Berko“<br />
Kwiga o jednom od najpoznatijih<br />
i najpopularnijih dramskih umetnika<br />
s kraja 19. i prvih decenija 20. veka<br />
u Srbiji, nastala je vi{egodi-<br />
{wim istra`ivawem <strong>arhiv</strong>ske gra-<br />
|e, {tampe, objavqenih kwiga i ~lanaka.<br />
U obimnom tekstu od preko 850<br />
stranica teksta, fotografija i ilustracija,<br />
autor izla`e biografske<br />
podatke o ^i~a Iliji Stanojevi}u,<br />
po~ev od ro|ewa i ranog detiwstva,<br />
prvih iskustava i opredeqivawa za<br />
budu}u bogatu i burnu karijeru dramskog<br />
umetnika, u prvom redu autenti~nog<br />
glumca, ne mawe uspe{nog rediteqa,<br />
pisca dramskih dela, pri~a<br />
i feqtona. Ilija Stanojevi} prema<br />
neproverenim podacima, ro|en je oko<br />
1858. godine u Beogradu. Odrastao i<br />
formirao se kao li~nost u varo{ici<br />
tek oslobo|enoj od Otomanske vlasti,<br />
me{avini orijentalne kulture<br />
sa sve`im prodorom evropskih vrednosti<br />
i kulture ali i na epskom nasle|u<br />
i romanti~arskom zanosu probu-<br />
|ene samosvesti o pripadnosti srpskom<br />
narodu.<br />
Autor kwige strpqivim prikupqawem<br />
~iwenica i <strong>arhiv</strong>ske gra|e iz<br />
‘ivota i umetni~kog stvarala{tva<br />
Ilije Stanojevi}a, sa~inio je obimno<br />
delo koje autenti~no svedo~i o<br />
ogromnom doprinosu i nasle|u koji<br />
je ostavio svom narodu. Posle kratke<br />
uvodne re~i Borivoja S. Jovanovi}a,<br />
Kritike i prikazi<br />
autor kwige kroz narednih desetak<br />
poglavqa izla`e: ‘ivotni i profesionalni<br />
put dramskog umetnika, objavqene<br />
feqtone, pri~e, li~ne do`ivqaje,<br />
wegova dramska dela; „Potera“ i<br />
„Dor}olska posla“, izvode tekstova<br />
uloga koje je ostvarivao u pozori{tu,<br />
{tasudrugirekliinapisalioumetniku,<br />
wegov boemski ‘ivot na Skadarliji<br />
i Dor}olu, gde je ostavio najlep{u<br />
pri~u starog Beograda.<br />
Kao dramski umetnik ^i~a Ilija<br />
je najdu`e ostao privr`en Narodnom<br />
pozori{tu u Beogradu, nekoliko<br />
godina boravi u Novom Sadu, gde<br />
igra vi{e uloga u predstavama Srpskog<br />
narodnog pozori{ta. Tokom<br />
svog relativno dugog profesionalnog<br />
delovawa, gostovao je {irom Srbije<br />
a pojavquje se i u Mostaru,<br />
Trebiwu, Skopqu, Zagrebu i drugim<br />
sredinama, gde je bio uvek rado vi|en<br />
kao vrstan glumac i rediteq. Pored<br />
ostalog ^i~a Ilija je jedan od pionira<br />
dramske umetnosti na filmu<br />
kod nas, u~estvuje kao rediteq i<br />
glumac u prvim filmovima snimqenim<br />
na teme iz nacionalne istorije<br />
(„Kara|or|e“ i drugi). Kwiga<br />
Berka Savi}a o ^i~i Iliji Stanojevi}u<br />
je svojevrsna spomenica ovom<br />
bardu dramske umetnosti s kraja 19.<br />
i prve tri decenije 20. veka, koji je<br />
jedan od utemeqiva~a modernog nacionalnog<br />
teatra.<br />
101
Change language