glasnik - Istorijski arhiv Valjevo

More documents

Recommendations

Info

Po dolasku u Vaqevu najpre je bila pomo}ni lekar (lekarski pomo}nik) u Okru`noj bolnici. Nakon poloènog dràvnog ispita zapo{qava se kao op{tinski lekar u Vaqevu i zapo~iwe svoju kratkotrajnu, ali blistavu lekarsku karijeru. Mnogi stariji Vaqevci rado su je se se}ali kako je sa odu{evqewem radila ovaj visoko humani posao. Od ranog jutra do kasno u no} bila je na poslu u bolnici ili kod svojih privatnih bolesnika. Do kraja idealista ona je svoj poziv gledala ~ovekoqubivo, a svoju du`nost vr{ila je prema sirotiwi besplatno. 16 Vojni lekar Milorad Radoj~i} Tokom balkanskih ratova (1912-1913), po nare|ewu Ministarstva vojnog, postavqena je za upravnika Rezervne vojne bolnice, koja je bila stacionirana u biv{oj Okru`noj gra|anskoj bolnici u Vaqevu. Usled nedostatka stru~nih kadrova i ratnih okolnosti radila je kao jedini lekar, pa je skoro sav stru~ni posao pao na wena nejaka i jo{ uvek nedovoqno iskusna ple}a. Do~ekivala je, previjala i le~ila rawenike i obolele, savetovala i podu~avala dobrovoqne bolni~arke, klonule te{ila i hrabrila. Istovremeno, obavqala je du`nost op{tinskog i sreskog lekara, rade}i bukvalno od zore do kasno u no}. înila je sve to uz mnogo napora i uz brojna odricawa, ne razmi{qaju}i o mogu}im negativnim posledicama. Posle prve okupacije Vaqeva u Prvom svetskom ratu, me|u posledwima je po nare|ewu pretpostavqenih, sa vojskom i mnogobrojnim gra- |anstvom napustila rodni grad i povla~ila se ispred daleko brojnijeg i tehni~ki nadmo}nijeg protivnika. Ubrzo je postavqena za upravnika Okru`ne bolnice u Pirotu. 17 Me|utim, posle prvog oslobo|ewa Vaqeva i izvojevane pobede u Kolubarskoj bici vra}a se u rodni grad, u kome je ostalo zarobqeno skoro {ezdeset hiqada austrougarskih vojnika, da bi pomogla svojim sugra|anima. Austrougarski vojnici su bili stra{no va{qivi, i prema pisawu vojnog istori~ara Isidora \ukovi}a, postali glavni prenosioci va- {iju, koje su izazvale pegavi tifus. 18 Ubrzo potom, on zahvata ne samo na{e vojnike, ve} i wihove rawene i obolele ratne drugove, a preko wih, i civilno stanovni{tvo u Vaqevu i okolini. Potom se ona {iri i na druga mesta i gradove u Srbiji i dobija obele`ja nezapam}ene epidemije. Cela varo{ je postala bolnica, gde je tada umiralo na sto- 16 Divqanovi}, 1965, 12 17 Kastratovi}, 2004, 327 18 \ukovi}, 2006, 29 30
Babi}i iz Vaqeva tine qudi dnevno. Ra~una se da je tada u Vaqevu umrlo, pored velikog broja me{tana, i tri hiqade vojnika. Svi koji su imali bilo kakvih mogu}nosti gledali su da {to pre napuste ovo mesto strave i uàsa. Sve kasarne, {kole, hoteli, kafane, magacini, i poneka ku}a, bili su rekvirirani i u wih su sme{tani oboleli i raweni. Dr Dragiwa Babi} je tr~ala od jednog do drugog mesta i le- ~ila rawene i obolele vojnike, ali i od ku}e do ku}e civila zaraènih tifusom. Kako se oskudevalo i u lekovima i u sanitetskom materijalu nastojala da ih bar ute{i i da im koliko je mogu}e ublaì bol. To {to su ona, dr Selimir \or|evi}, dr Pavle Vojteh i jo{ neke wene kolege uradile tih dana u ovom gradu grani~i se sa najve}im juna{tvom. Taj wen predan i stru~ni rad nije mogao ostati nezapaèn te je postala veoma popularna u gradu na Kolubari i mnogi su u woj gledali spas za nevoqe u kojima su se na{li. Tada oboleti od tifusa zna~ilo je biti osu|en na smrt. Prva lekarska ‘rtva pegavca Prema svedo~ewu sredwo{kolskog profesora, pisca i javnog radnika Milorada \eri}a (Vaqevo, 23. oktobra 1892. – Beograd, 6. januara 1942) u mnogim vaqevskim ku}ama svi su bili bolesni i ~esto niko od uku}ana nije nikome mogao pomo}i. Dolaze}i u takve domove ona je za wih obavqala najraznovrsnije poslove, pa i drva donosila i loìla vatru da bi ogrejala promrzle bolesnike. To se jednog dana desilo i sa wim, pa je tim povodom zabeleìo: „Nikad me u ‘ivotu u tolikoj meri nije dirnula dobrota”. 19 Wu nije upla{ila ni opaka bolest, ni wene brojne kobne posledice. Vukla ju je lekarska etika i ose}aj du`nosti da pomogne bolesnima i nemo}nima. Svesno je u{la u „vrtlog smrti”. Prilikom jednog od svojih tada{wih susreta sa \eri}em ispri~ala mu je da je prethodnog dana u svojoj kosi na{la belu va{ i da }e se verovatno i sama sigurno razboleti 20 od pegavog tifusa, ali se nije predavala ve} je i daqe tr- ~ala od jednog do drugog bolesnika. I zaista, samo posle nekoliko dana, pala je u postequ iz koje se vi{e nikad nije podigla. Izdahnula je 24. januara 1915. godine u Vaqevu. 21 Tako je postala prva ‘rtva me|u lekarima u Vaqevu. 22 U mati~noj kwizi umrlih 19 \eri}, 1926, 97-100 20 Divqanovi}, 1965, 12 21 Suboti}, 1922, 11-12 22 Pavlovi}, 2002, 180 31
Page 1 and 2: ISTORIJSKI ARHIV VAQEVO GLASNIK 44
Page 3 and 4: UDK 93/94 ISSN 0354-9143 GLASNIK Br
Page 5 and 6: ^LANCI ARTICLES Radivoje Arsi} Zavo
Page 7 and 8: Kula Nenadovi}a i {anac na Kli~evcu
Page 21 and 22: Babi}i iz Vaqeva smisao kadkad u wi
Page 23 and 24: Babi}i iz Vaqeva di~nom ‘ivotu, p
Page 25 and 26: Babi}i iz Vaqeva qubaznu uslugu don
Page 27 and 28: Babi}i iz Vaqeva ispod Lipaka odre|
Page 29: Babi}i iz Vaqeva Janko Babi} premin
Page 33 and 34: Babi}i iz Vaqeva objektom u ovom gr
Page 35 and 36: Babi}i iz Vaqeva svoje, suda i odbo
Page 37 and 38: Babi}i iz Vaqeva najva`nije zadatke
Page 39 and 40: Babi}i iz Vaqeva tuèn da je kriv:
Page 41 and 42: Babi}i iz Vaqeva Ugledni prosvetni
Page 43 and 44: Babi}i iz Vaqeva sv. Save III i V r
Page 45 and 46: Babi}i iz Vaqeva rezidencije u Milo
Page 47 and 48: Babi}i iz Vaqeva upotpunimo saznawa
Page 49 and 50: Babi}i iz Vaqeva - Radoj~i}, 1993 -
Page 51 and 52: Prilike u Drinskoj diviziji 1883-18
Page 67 and 68: PRILOZI SUPPLEMENTS Milorad D. Beli
Page 69 and 70: Teror ratnih pobednika u Vaqevu 194
Page 79 and 80: IZ RADA ARHIVA OUT OF THE ARCHIVE'S
Page 81 and 82:
Preporuka za formirawe i organizova
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93:
Page 96 and 97:
nahije i wenim dru{tvenim instituci
Page 98 and 99:
posvetio je terenskom radu, obilaze
Page 100 and 101:
Odràwu vere i morala vi{e doprinos
Page 102 and 103:
Jelena Pavlovi} Dejvid Gibs, HUMANI
Page 104 and 105:
~elo da raste prosecesionisti~ko ra
Page 106 and 107:
Prof. dr Milan D. Lazi} Dr Mom~ilo
Page 108 and 109:
{tveno-politi~kih prilika u zemqi.
Page 110 and 111:
Milorad Radoj~i} pokriva celu tu te
Page 112 and 113:
Milorad Radoj~i} Prema tome za nekr
Page 114 and 115:
Milorad Radoj~i} smo od toga da ono
Page 116 and 117:
Milorad Radoj~i} Vaqeva“, direkto
Page 118 and 119:
Milorad Radoj~i} MILENKO \OR\EVI] (
Page 120 and 121:
Milorad Radoj~i} DRAGOBRAT BANKOVI]
Page 122 and 123:
Milorad Radoj~i} MILICA JOVANOVI],
Page 124 and 125:
Milorad Radoj~i} Dr DOBRIVOJE LUKI]
Page 126 and 127:
1975. godina Milorad Radoj~i} @IVOR
Page 128 and 129:
Milorad Radoj~i} Vaqevo, dru{tveno-
Page 130 and 131:
Milorad Radoj~i} BOGDAN RAJÎ] (Val
Page 132 and 133:
Milorad Radoj~i} VASILIJE VASA NO@I
Page 134 and 135:
Milorad Radoj~i} VESELIN BOGDANOVI]
Page 136 and 137:
1982. godine Milorad Radoj~i} EDHED
Page 138 and 139:
Milorad Radoj~i} ALEKSANDAR ACA JEV
Page 140 and 141:
Milorad Radoj~i} dru{tveno -politi~
Page 142 and 143:
Milorad Radoj~i} MILI] BUÎ] (Ravwe
Page 144 and 145:
Milorad Radoj~i} DU[AN DULE JEVTI]
Page 146 and 147:
Milorad Radoj~i} NOVAK NOCA MILO[EV
Page 148 and 149:
Milorad Radoj~i} @ARKO PRA[TALO (Lu
Page 150 and 151:
Milorad Radoj~i} 1990. godina LUKA
Page 152 and 153:
Milorad Radoj~i} MOMÎLO MITROVI] (
Page 154 and 155:
Milorad Radoj~i} MOMÎLO MITROVI] M
Page 156 and 157:
Milorad Radoj~i} RADIVOJE MARINKOVI
Page 158 and 159:
Milorad Radoj~i} BRANIMIR BANE SPAS
Page 160 and 161:
Milorad Radoj~i} JNA, vojni pisac,
Page 162 and 163:
Milorad Radoj~i} spomenice i vi{e d
Page 164 and 165:
Milorad Radoj~i} BRANIMIR BRANA POP
Page 166 and 167:
Milorad Radoj~i} JOVAN PIMI] (Dupqa
Page 168 and 169:
Milorad Radoj~i} MILKA MINI], ro|.
Page 170 and 171:
Milorad Radoj~i} JOVAN \UR\EVI] (Ra
Page 172 and 173:
Milorad Radoj~i} Dr DU[AN VASI] (Va
Page 174 and 175:
Milorad Radoj~i} Mr ZORAN JOVANOVI]
Page 176 and 177:
Milorad Radoj~i} ni~ko obrazovawe u
Page 178 and 179:
Milorad Radoj~i} Prof. dr BRANISLAV
Page 180 and 181:
Milorad Radoj~i} glavni i odgovorni
Page 182 and 183:
Milorad Radoj~i} 2010. godina VOJIN
Page 184 and 185:
I pored velikog broja nekrologa mor
Page 186 and 187:
(206-213), Tabli} (Miroslav Paunovi
Page 188 and 189:
ne re~i, autor kroz narednih 17 pog
Page 190 and 191:
In memoriam AKADEMIK BOGOMIL HRABAK
Page 192:
In memoriam vekova od najstarijeg p
show all

glasnik - Istorijski arhiv Valjevo

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?