glasnik - Istorijski arhiv Valjevo
glasnik - Istorijski arhiv Valjevo
glasnik - Istorijski arhiv Valjevo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Jelena Pavlovi}<br />
Dejvid Gibs, HUMANITARNO RAZARAWE JUGOSLAVIJE,<br />
Izdava~ka kwi`arnica Zorana Stojanovi}a, Sremski Karlovci –<br />
Novi Sad 2010, 419.<br />
Prestanak Hladnog rata i naru-<br />
{avawe politi~ke ravnote`e koju je<br />
doneo kraj XX veka doveo je do stvarawa<br />
nove politi~ke karte Evrope.<br />
Istoriografija i publicistika su i<br />
do sada uo~avale razne probleme, ali<br />
jo{ uvek nisu dale kona~ne odgovore<br />
kada su u pitawu uzroci raspada socijalisti~ke<br />
Jugoslavije.<br />
Period koji je doneo ujediwewe<br />
Nema~ke, raspad SSSR-a, unilateralnu<br />
prevlast SAD (Pax Americana),<br />
kao posledicu je imao pojavu fenomena<br />
koji se u savremenom politi~kom<br />
re~niku po~eo nazivati „humanitarni“<br />
intervencionizam. Jedan<br />
od mogu}ih odgovora na pitawe u ~emu<br />
se sastoji wen zna~aj i wena uloga<br />
u raspadu Jugoslavije ponudio je Dejvid<br />
Gibs (David Gibbs), redovni profesor<br />
istorije i dr`avne uprave na<br />
Univerzitetu u Arizoni (SAD).<br />
Napisana, kako sam autor priznaje,<br />
sa stanovi{ta politi~ke levice,<br />
ova monografija ulazi u spor sa velikim<br />
delom literature koja postoji<br />
o ovoj temi.<br />
Jugoslovenski slu~aj je, vi{e nego<br />
bilo koji drugi, imao ogroman<br />
uticaj kako na usvajawe doktrine<br />
„humanitarnog“ intervencionizma,<br />
tako i na rasprave o woj. Autor Jugo-<br />
102<br />
Kritike i prikazi<br />
slaviju smatra najzna~ajnijim i najuticajnijim<br />
primerom „humanitarne“<br />
intervencije koje su SAD ikada<br />
izvele.<br />
Uva`avaju}i unutra{we ~inioce<br />
raspada Jugoslavije, Gibs pre svega<br />
osvetqava ulogu me|unarodnih ~inilaca<br />
(SAD i EU), koji su, po wemu,<br />
bili odlu~uju}i za raspad zemqe.<br />
Analiziraju}i spoqnu politiku<br />
SAD i EU, kao dominantnih politi~kih<br />
faktora u me|unarodnim odnosima,<br />
pokazao je da su zapadne sile<br />
od samog po~etka dezintegracionih<br />
procesa bile uvu~ene u sukob. Ovo<br />
spoqa{we uplitawe imalo je negativne,<br />
~ak katastrofalne posledice<br />
po opstanak Jugoslavije. Koriste}i<br />
istorijske izvore prvog reda kao<br />
{to su: svedo~ewa sa su|ewa S. Milo{evi}u<br />
i D. Tadi}u pred Me|unarodnim<br />
sudom u Hagu, bogatu kolekciju<br />
memoara koje su pisali zvani~nici<br />
SAD i Evrope, izvode iz<br />
svetske {tampe na nema~kom, francuskom<br />
i engleskom jeziku, op{te i<br />
stru~ne ~asopise iz oblasti vojske i<br />
poslovawa, saslu{awa i istrage pokretane<br />
u SAD, Velikoj Britaniji i<br />
Holandiji, zvani~nu dokumentaciju<br />
SAD, Evropske Unije i Ujediwenih<br />
nacija (Predsedni~ka biblioteka X.
Change language