glasnik - Istorijski arhiv Valjevo

More documents

Recommendations

Info

Radivoje Arsi} nih stubova, i temeqni rov sa unutra{we strane u koji su stubovi bili pobodeni. Potom je prostor izme|u stubova opleten drvenim pru}em razli~ite debqine. Pru}e je na odre|enom rastojawu moglo da povezuje i stubove izme|u spoqweg i unutra{weg lica bedema, {to daje dodatnu ~vrstinu konstrukcije. Ovaj element konstrukcije je na nekim fortifikacionim objektima re{avan, talpama, mawim oblicama, sloènim snopovima pru}a. Prema zapremini po du`nom metru zemqe iz prvobitnog bedema wegova visina je iznosila oko 1,5 m. [to je dovoqno da za{titi vojnika u stoje}em poloàju. Sli~na konstrukcija na {ancu u Bauri}u je imala znatno ve}u visinu, te je morala imala drvenu stazu za branioce bedema. Po{to je zavr{ena drvena konstrukcija, pristupilo se wenom puwewu. Tom prilikom se najmla|i sloj zemqe van bedema kule na mestu rova potpuno prese~en. U ovom slu~aju najmla|i geolo{ki humusni sloj je pome{an sa starijim slojem i zajedno uba~eni u bedem. Prilikom kopawa zemqe i popuwavawa bedema mogu se dobiti dve stratigrafske slike u bedemu. Ako se zemqa stratigrafski striktno razdvaja prilikom iskopa, onda se u bedemu slojevi pozicioniraju u izvrnutoj stratigrafiji, najmla|i se nalazi u najnièm poloàju, a stariji u vi{em stratigrafskom poloàju. U drugom slu~aju ako se nemarno i neujedna~eno kopa u rovu, kako obi~no vojska radi u samom bedemu dolazi do me{awa gorweg starijeg i mla|eg doweg geolo{kog sloja zemqe. [to se preseku zapadnog bedema ogleda u izme{anosti svetlobraon ‘ute glinovite i mla|e humusne zemqe. Drvena konstrukcija je u jednom trenutku bila zapaqena, a najbrè je izgorelo platno od pru}a, Prilikom popu{tawa platna do{lo je do osipawa zemqe iz bedema. Tom prilikom zemqa iz bedema je osipawem prekrila ostatke izgorelog drveta koje je palo na hodnu povr{inu oko bedema. Ovim osipawem bedem je dobio formu izvrnutog latini~nog slova V, koja i danas postoji na terenu. Izgleda da {anac nije bio zapaqen 1813. ve} 1815. u vreme drugog srpskog ustanka sude}i po opisu Sime Milutinovi}a Sarajlije. 7 Malobrojni nalazi u samom {ancu ukazuju na kratkotrajnu upotrebu {anca u originalnoj formi. Prilikom obnove kule i {anca 1836. godine, ostaci starog bedema su posluìli kao podloga za formirawe novog grudobrana sa ogradom oko kule. Najpre je nasut sloj zemqe debqine oko 30 sm, ~ime je izdignut grudobran a potom je po najvi{oj koti bedema poboden jedan red drvenih oblica debqine oko 20 sm izme|u kojih je opet opleteno pru}e (ta ograda je verovatno prikazana i na Kanicovom crteù vaqevske kule. 7 Milutinovi}, 1888, 246 14
Kula Nenadovi}a i {anac na Kli~evcu iz ugla istorijske arheologije Istraìvawem su otkriveni ukopani delovi drvenih stubova na me|usobnoj udaqenosti oko 2 m. Ograda je ostala na tom mestu dok se potpuno nije raspala, a onda je u prvoj polovini XX veka ovaj grudobran bio izdignutzajo{20do30smslojem{utakojijeprikupqensaprostoraoko kule, ovoga puta bez ograde. Imao je samo ulogu za{tite straàrskih mesta i okolnog prostora od eventualne eksplozije unutar vojnog magacina. Zanimqivost u ovom sloju predstavqa dokumentovano leè}e streqa~ko mesto sa koga je ispaqena velika koli~ina municije, tokom Prvog svetskog rata. Otkriveno je preko 80 praznih ~aura grupisanih na jednom mestu. Dva najmla|a sloja sadrè veliki broj nalaza metala, stakla, ~aura koji se mogu datovati i drugu polovinu XIX i XX veka. Dok ispuna starijeg bedema sadrì samo sporadi~ne nalaze kostiju i sitnije fragmente starije keramike sredweg veka. Ukupna duìna bedema iznosila je oko 230 m. U ovakav {anac je mogla biti sme{tena jedinica veli~ine ~ete. Do drugog svetskog rata trasa bedema je bila potpuno o~uvana, {to je zabeleèno na katastarskom snimku iz 1926. godine. Na wemu vidi se i poloàj kapije. Ona se nalazila pribli`no na mestu gde i danas put ulazi u prostor {anca. Nedaleko od ta~ke gde je prelomqen ju`ni bedem, tako da je onaj ko prilazi kuli izloèn bo~noj vatri sa dela bedema koji je paralelan sa prilaznim putem. Ovo je na~in trasirawa prilaza fortifikaciji kori{}en kod mnogih praistorijskih i sredwevekovnih utvr|ewa. U isto vreme prilazni put je mogao biti izloèn artiqerijskoj vatri sa isto~ne platforme gde je postavqen top. Ove mere su preduzimane kako bi se oja~ala odbrana ulazne kapije kao najslabije ta~ke ovakvih fortifikacija. Preko kanala koji je dodatno mogao biti utvr|en preprekama u {anac se ulazilo sa drvenog mosta koji je lako mogao biti uklowen. U bedem su dodatno mogle da budu pobodeni drveni zakloni i postavqeni gabioni (drvene korpe). Oni su pruàli i zaklon strelcima i artiqeriji koji su mogli stajati i na samom bedemu (Sl. 6). Ispred predweg lica bedema mogla je biti nasuta i zemqana {karpa koja je dodatno ~inila bedem otporniji na artiqerijske napade. Zakqu~ak Na prostoru oko kule nema tragova starijih fortifikacija od 1813. godine, odnosno iz austrijsko-turskih ratova. Ima nalaza koju upu}uju na sredwevekovne i praistorijske tragove ‘ivota. Kako je istraèn mali prostor ne moè se govoriti u koje svrhe je u ova vremena kori{}en prostor platoa oko dana{we kule. Nalazi komada opeke mo`da ukazuju na neke objekte od ovog materijala. 15
Page 1 and 2: ISTORIJSKI ARHIV VAQEVO GLASNIK 44
Page 3 and 4: UDK 93/94 ISSN 0354-9143 GLASNIK Br
Page 5 and 6: ^LANCI ARTICLES Radivoje Arsi} Zavo
Page 7 and 8: Kula Nenadovi}a i {anac na Kli~evcu
Page 13: Kula Nenadovi}a i {anac na Kli~evcu
Page 21 and 22: Babi}i iz Vaqeva smisao kadkad u wi
Page 23 and 24: Babi}i iz Vaqeva di~nom ‘ivotu, p
Page 25 and 26: Babi}i iz Vaqeva qubaznu uslugu don
Page 27 and 28: Babi}i iz Vaqeva ispod Lipaka odre|
Page 29 and 30: Babi}i iz Vaqeva Janko Babi} premin
Page 31 and 32: Babi}i iz Vaqeva tine qudi dnevno.
Page 33 and 34: Babi}i iz Vaqeva objektom u ovom gr
Page 35 and 36: Babi}i iz Vaqeva svoje, suda i odbo
Page 37 and 38: Babi}i iz Vaqeva najva`nije zadatke
Page 39 and 40: Babi}i iz Vaqeva tuèn da je kriv:
Page 41 and 42: Babi}i iz Vaqeva Ugledni prosvetni
Page 43 and 44: Babi}i iz Vaqeva sv. Save III i V r
Page 45 and 46: Babi}i iz Vaqeva rezidencije u Milo
Page 47 and 48: Babi}i iz Vaqeva upotpunimo saznawa
Page 49 and 50: Babi}i iz Vaqeva - Radoj~i}, 1993 -
Page 51 and 52: Prilike u Drinskoj diviziji 1883-18
Page 65 and 66:
Prilike u Drinskoj diviziji 1883-18
Page 67 and 68:
PRILOZI SUPPLEMENTS Milorad D. Beli
Page 69 and 70:
Teror ratnih pobednika u Vaqevu 194
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
IZ RADA ARHIVA OUT OF THE ARCHIVE'S
Page 81 and 82:
Preporuka za formirawe i organizova
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93:
Page 96 and 97:
nahije i wenim dru{tvenim instituci
Page 98 and 99:
posvetio je terenskom radu, obilaze
Page 100 and 101:
Odràwu vere i morala vi{e doprinos
Page 102 and 103:
Jelena Pavlovi} Dejvid Gibs, HUMANI
Page 104 and 105:
~elo da raste prosecesionisti~ko ra
Page 106 and 107:
Prof. dr Milan D. Lazi} Dr Mom~ilo
Page 108 and 109:
{tveno-politi~kih prilika u zemqi.
Page 110 and 111:
Milorad Radoj~i} pokriva celu tu te
Page 112 and 113:
Milorad Radoj~i} Prema tome za nekr
Page 114 and 115:
Milorad Radoj~i} smo od toga da ono
Page 116 and 117:
Milorad Radoj~i} Vaqeva“, direkto
Page 118 and 119:
Milorad Radoj~i} MILENKO \OR\EVI] (
Page 120 and 121:
Milorad Radoj~i} DRAGOBRAT BANKOVI]
Page 122 and 123:
Milorad Radoj~i} MILICA JOVANOVI],
Page 124 and 125:
Milorad Radoj~i} Dr DOBRIVOJE LUKI]
Page 126 and 127:
1975. godina Milorad Radoj~i} @IVOR
Page 128 and 129:
Milorad Radoj~i} Vaqevo, dru{tveno-
Page 130 and 131:
Milorad Radoj~i} BOGDAN RAJÎ] (Val
Page 132 and 133:
Milorad Radoj~i} VASILIJE VASA NO@I
Page 134 and 135:
Milorad Radoj~i} VESELIN BOGDANOVI]
Page 136 and 137:
1982. godine Milorad Radoj~i} EDHED
Page 138 and 139:
Milorad Radoj~i} ALEKSANDAR ACA JEV
Page 140 and 141:
Milorad Radoj~i} dru{tveno -politi~
Page 142 and 143:
Milorad Radoj~i} MILI] BUÎ] (Ravwe
Page 144 and 145:
Milorad Radoj~i} DU[AN DULE JEVTI]
Page 146 and 147:
Milorad Radoj~i} NOVAK NOCA MILO[EV
Page 148 and 149:
Milorad Radoj~i} @ARKO PRA[TALO (Lu
Page 150 and 151:
Milorad Radoj~i} 1990. godina LUKA
Page 152 and 153:
Milorad Radoj~i} MOMÎLO MITROVI] (
Page 154 and 155:
Milorad Radoj~i} MOMÎLO MITROVI] M
Page 156 and 157:
Milorad Radoj~i} RADIVOJE MARINKOVI
Page 158 and 159:
Milorad Radoj~i} BRANIMIR BANE SPAS
Page 160 and 161:
Milorad Radoj~i} JNA, vojni pisac,
Page 162 and 163:
Milorad Radoj~i} spomenice i vi{e d
Page 164 and 165:
Milorad Radoj~i} BRANIMIR BRANA POP
Page 166 and 167:
Milorad Radoj~i} JOVAN PIMI] (Dupqa
Page 168 and 169:
Milorad Radoj~i} MILKA MINI], ro|.
Page 170 and 171:
Milorad Radoj~i} JOVAN \UR\EVI] (Ra
Page 172 and 173:
Milorad Radoj~i} Dr DU[AN VASI] (Va
Page 174 and 175:
Milorad Radoj~i} Mr ZORAN JOVANOVI]
Page 176 and 177:
Milorad Radoj~i} ni~ko obrazovawe u
Page 178 and 179:
Milorad Radoj~i} Prof. dr BRANISLAV
Page 180 and 181:
Milorad Radoj~i} glavni i odgovorni
Page 182 and 183:
Milorad Radoj~i} 2010. godina VOJIN
Page 184 and 185:
I pored velikog broja nekrologa mor
Page 186 and 187:
(206-213), Tabli} (Miroslav Paunovi
Page 188 and 189:
ne re~i, autor kroz narednih 17 pog
Page 190 and 191:
In memoriam AKADEMIK BOGOMIL HRABAK
Page 192:
In memoriam vekova od najstarijeg p
show all

glasnik - Istorijski arhiv Valjevo

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?