gunduz-aktan-kitap-soyledikleri-ve-yazdiklari

SÖYLEDİKLERİ VE YAZDIKLARI
Irkçılık
Gündüz Aktan Irkçılık konusunda ayrıntılı ve derinliği
bulunan çalışmalar yapmıştır. 1993-1994 yılları arasında yaptığı
konuşmalarda, Irkçılığın kökenleri, ortaya çıkma biçimi, ona
zemin hazırlayan etkenler, Irkçılık ile mücadele ve Irkçılık ile
diğer Batı kökenli kavramlar arasındaki ilişkileri incelemiştir.
Batı kökenli bir mefhum olarak ırkçılığa, günümüzde insan
hakları tartışmaları içerisinde gereken önemin atfedilmemesi
eleştirilmiştir.
Doksanlı yılların başında Türkiye’ye yöneltilen insan hakları
temelindeki eleştirilerin objektif olmadığına dikkat çeken Aktan,
örnek olarak Batı’da ve özelde Avrupa’da yakın zamanda yeniden
patlak veren ırkçı saldırılar ve yükselen bir akım olarak Irkçılığı
incelemiştir. Irkçılığın Batı Avrupa temelli bir olgu olduğunu
vurgulamış, ayrıca ırkçılığın ortaya çıkmasında herhangi bir
çatışma veya anlaşmazlık gerekliliği olmadığının altını çizmiştir.
Ekonomik buhran veya artan yabancı varlığının,ırkçılığın ortaya
çıkmasına sebep teşkil eden faktörler olmadığını ifade eden
Aktan, Batı Avrupa’da ırkçılığın anti-semitizm, yabancı
düşmanlığı, farklılık düşmanlığı (heterophobia) veya etnikmerkezcilik
gibi olgular ile karıştırılmaması gerektiğini, kanıtları
ile ortaya koymuştur.
Gündüz Aktan psikolojik açıdan ırkçılığın, bir günah keçisi
bulma mekanizması olduğunu vurgulamıştır. Bu şekilde
ırkçılığın etkinlik kazandığı toplumlarda var olan kimlik krizinin
giderilmeye çalışıldığı, tüm günah, suçluluk ve eksikliklerin bir
kişi veya gruba yönlendirilerek ötekileştirildiğini belirtmektedir.
Ancak söz konusu ötekileştirmenin ırkçılık olarak cereyan
etmesinin, Protestan Etik ile doğrudan alakalı olduğunun altını
çizmektedir. Aktan bu noktada din temelli çatışmaların, yeni
uluslararası sistemin kaçınılmaz bir unsuru olacağını da
bildirmektedir.
Gündüz Aktan
109