Actualiteit als opportunity?

elangrijkste mensen bij elkaar te krijgen. Door hen bij elkaar te halen, te praten over de data, theorieën voor
te leggen, risico‟s uit te leggen over hun beleid, en te vragen hoe het beleid zich nu verhoudt, worden
uiteindelijk de cijfers bij de directies geagendeerd.
Twee pogingen om de „kleinere‟ gebeurtenissen te identificeren die de directie heeft ondernomen zijn
uiteindelijk niet geïmplementeerd. Een respondent vertelt over de poging om een klachtenmeldpunt op te
starten voor leraren via DUO. “Wij hadden het beeld dat er misschien ook een groep was met klachten die
niemand zich realiseert en die wel vervelend zijn in de praktijk.” Er bleek na het bijhouden van de klachten dat
er maar weinig van dergelijke kleine ergernissen binnenkwamen. Er was volgens de strateeg eigenlijk maar één
echte klacht over het niet prettig open gaan van de deuren in een kinderopvang/basisschool. De directie is
vanwege de kleine impact gestopt met het inventariseren van de meldingen.
Ook vertelt een andere respondent over een ander project genaamd Dode Hoek Analyse, waarbij
relatief „kleine‟ onderwerpen verzameld zijn voor een discussie in voorbereiding op de verkiezingen. In het
bijzonder is hierbij gelet op “of er mogelijk blinde hoeken zijn: of er dus explosieve kwesties zijn die in de lange
termijnverkenningen over het hoofd zouden kunnen worden gezien” (Dode Hoek Analyse, 2010). Helaas heeft
het project geen doorgang gevonden en is het stuk nooit gepubliceerd of is er wat mee gedaan. Een dergelijk
instrument systematisch toepassen zou wel helpen om weak signals of strategische details meer op te kunnen
vangen.
Het identificeren van gebeurtenissen gebeurt door de strategen haast onbewust. Door het nieuws te volgen,
mee te werken met beleidsdirecties en ook de ontwikkelingen in de wetenschap te volgen komen
gebeurtenissen binnen. De strategen lijken niet op zoek te gaan naar de grote crises, hier worden ze toch wel
voor gevraagd. Ook bestaat de houding om te waken voor ad hoc beleid, gebeurtenissen met een incidenteel
karakter worden het liefst geplaatst in bredere ontwikkelingen. Op zoek gaan naar de onzichtbare
gebeurtenissen wordt lastig gevonden. Methoden om die boven tafel te krijgen hebben geen doorgang
gevonden. Toch worden gebeurtenissen aangegrepen om eigen ideeën in te brengen bij beleidsdirecties, of
wordt hen gevraagd waar ze mee bezig zijn. De gebeurtenissen die geïdentificeerd worden, liggen voornamelijk
dichtbij eigen projecten en passen binnen de „grotere‟ ontwikkelingen in het onderwijsveld.
Interpreteren
Aan de respondenten is gevraagd wat zij van belang achten om met gebeurtenissen aan de slag te gaan, en
welke betekenissen een rol speelden in het niet alleen „zien‟ van gebeurtenissen maar ze ook „begrijpen‟.
Veel gebeurtenissen waar de strategen voor gevraagd worden om adviezen te geven, of mee te draaien in
beleidsprojecten liggen op het vlak van de overkoepelende en „grote‟ gebeurtenissen. Deze zijn als het ware al
„voor de directie geïnterpreteerd‟. Net werd al aangegeven dat het hier gaat om de grote crises waar
capaciteittekort is en een specialistische of overkoepelende blik wordt gevraagd. Niet bij alle crises is de directie
betrokken. Dit kan te maken hebben met de minder goede contacten die er zijn met de directie of dat de
directie het zelf in de hand heeft. Crises kunnen voor de strategen in de directie wel aanleiding zijn tot reflectie
op ontwikkelingen. De diplomafraude rondom Hogeschool Inholland, die in juli 2010 aan het licht kwam bij de
opleiding Media en Entertainment Management, leidt wel tot bespiegelingen van verschillende strategen over de
werking van de bekostigingssystematiek.
78