Actualiteit als opportunity?

zichtbare gebeurtenissen zoals de financiële crisis. Anderzijds lijken de strategen onzichtbare gebeurtenissen te
zoeken voor het ontwaren van „ontwikkelingen‟ die in de toekomst op de organisatie afkomen. Toch komen hier
weinig concrete voorbeelden van terug in de interviews. De meeste voorbeelden die aanleiding waren voor
interventies zijn de zichtbare gebeurtenissen die hen helpen om hun adviezen te „vertalen‟ naar de rest van het
departement. Zowel in de studie Van vergeetpil tot robotpak, in de signpoststudie, en bij lunchlezingen worden
gebeurtenissen gebruikt om de ontwikkelingen die de strategen „zien‟ te illustreren en te „bewijzen‟. Ook wordt
via het observatorium op intranet gewezen op ontwikkelingen.
De strategen in de directie vinden het in de gesprekken soms lastig om aan te geven wat ze doen met
gebeurtenissen, en wanneer ze naar aanleiding daarvan gehandeld hebben. Dit is verklaarbaar omdat de
strategische ambitie juist is om „tegen te bewegen‟ ten opzichte van de politieke werkelijkheid en zich bezig te
houden met de lange ontwikkelingen naar de toekomst. Wanneer de gebeurtenissen waarmee de strategen in
de directie Strategie in aanraking komen uitgezet worden in de matrix , zien we een opvallende lijn van
rechts(onder) naar links. De strategische ambitie en werkwijze zouden verwachten dat de strateeg op zoek gaat
naar extensieve gebeurtenissen die een voorspellend karakter hebben; de weak signals. Het wordt lastig
gevonden om voorbeelden van dergelijke gebeurtenissen te noemen. Dit betekent niet dat de strategen de
gebeurtenissen niet identificeren, het geeft wel aan dat het proces van interpretatie onzichtbaar is.
Deze bevinding is opvallend aangezien deze weak signals juist de ontwikkelingen zouden kunnen aangeven.
De strategische details lijken qua impact te ver af te staan van de strategische ambitie. Uit de interviews blijkt
dat de strategen zichtbare gebeurtenissen gebruiken om een brug te slaan tussen de eigen strategische
producten en de organisatie. Zo kunnen de ontwikkelingen - al dan niet onbewust geïdentificeerd en
geïnterpreteerd door weak signals - „zichtbaar‟ worden gemaakt voor het departement. In de activiteiten die
vraaggestuurd zijn lijkt het ook te gaan over de zichtbare gebeurtenissen met vaak een extensief karakter,
zoals de focusing events die de publieke en politieke agenda bepalen.
Figuur 8.1. Aanraking gebeurtenissen - directie Strategie VenJ
97