Шийдвэр гаргах
Шийдвэр гаргах
Шийдвэр гаргах
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
МОДУЛЬ 6: СЭДЭВ 2<br />
ШИЙДВЭР ГАРГАХ ХЭЛБЭР<br />
БАГШИД ӨГӨХ ЗӨВЛӨМЖ<br />
Хэрвээ хүүхдүүд бүрэн эрх чөлөө эдлэх ёстой гэсэн санаа <strong>гаргах</strong> юм бол энэхүү хариултыг<br />
нь шүүмжлэх байдлаар “Ямар нэгэн хүндрэл, бэрхшээлтэй асуудал үүсэх юм бол хариуцлагыг<br />
нь хэн хүлээх вэ?” гэж асууна. Чи өөрийнхөө дүүд аюултай гэдгийг нь мэдсээр байж, эрсдэлд<br />
орох ямар нэг зүйл хийхийг зөвшөөрөх байсан уу гэж сөргүүлэн асууна.<br />
ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА 3<br />
Яаран шийдвэр <strong>гаргах</strong>, эсвэл хойшлуулах хоёрыг харьцуулж үзэх нь<br />
“Яаралтай шийдвэр <strong>гаргах</strong> тохиолдол” (Нөөц хэрэглэгдэхүүн 2.3) материалаас авсан нэг<br />
тохиолдлыг бичсэн хуудас цаасыг доош харуулан, суралцагч бүрт тарааж өгнө. Харж болно гэж<br />
хэлтэл энэ цаасыг эргүүлж үзэхгүй байхыг тэднээс хүснэ. Энэ цаасан дээр бичсэн тохиолдлыг<br />
20 секунд орчмын хугацаанд багтаан уншиж үзээд, цаасны дээд талын 3-4 см-ийн зайд өөрийн<br />
шийдвэрийг бичих ёстойг тайлбарлана. Цаг дууссан гэж багшийг зарлахад өөрийн бичсэн<br />
шийдвэртэй цаасны дээд хэсгийг нөгөө хүнд харагдуулахгүйн тулд цаасаа нугалаад, зүүн гар<br />
талдаа сууж байгаа суралцагчид шилжүүлнэ. Шаардлагатай гэж үзвэл дээрх үйлдлийг өөрөө<br />
хийж үзүүлнэ.<br />
Дасгалыг эхлүүлж 20 секунд тутамд цаг болсон гэж хэлэн 5-6 удаа давтана.<br />
Одоо гар дээрээ байгаа цаасны нугалаасыг нь дэлгэн үзэхийг суралцагчдаас хүсээд, тухайн<br />
цаасан дээр бичсэн тохиолдолтой холбоотой тэдний гаргасан шийдвэрийг уншуулна. Дараах<br />
асуултыг асууж ярилцана.<br />
Бичсэн асуудалтай холбоотой янз бүрийн хүний гаргасан шийдвэрийн талаар та нар юу<br />
анзаарсан бэ?<br />
Сайн шийдвэрийг яаралтай гаргаж чадна гэдгээ мэдэрсэн хэн байна вэ?<br />
Хэрвээ эргэцүүлэн бодох арай илүү хугацаа байсан бол өөр шийдвэр <strong>гаргах</strong> байсан гэж бодож<br />
байгаа хүн байна уу?<br />
Ямар ямар шийдвэрийг тэр дор нь <strong>гаргах</strong>ад хүндрэлтэй байх вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
<strong>Шийдвэр</strong> <strong>гаргах</strong>ад хангалттай мэдээлэл байхгүй нөхцөлд <strong>гаргах</strong> шийдвэр<br />
--<br />
Дотоод зөрчлийг үүсгэх шийдвэр. Жишээлбэл, өөрийн эрхэмлэдэг үнэт зүйлтэй<br />
сөргөлдсөн шийдвэрийг <strong>гаргах</strong> хүсэл төрж байгаа үед, эсвэл чи өөрөө нэг зүйл хийхийг<br />
хүсч байгаа боловч өөр зүйл хийх ёстой гэдгийг мэдэж байгаа үед <strong>гаргах</strong> шийдвэр<br />
--<br />
Бусад хүнийг оролцуулах, эсвэл тэдэнд нөлөө үзүүлэх төрлийн шийдвэр<br />
Яаралтай шийдвэр <strong>гаргах</strong> шаардлагатай үед шийдвэр <strong>гаргах</strong> үйл явцыг хялбар болгохын тулд<br />
юу хийж болох вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Тодорхой нөхцөлд чи юу хийж болох тухайгаа урьдчилан, яаралтай эргэцүүлэн бодох.<br />
--<br />
Өөрийгөө, өөрийнхөө баримталж байгаа үнэт зүйл, эн тэргүүний зорилтыг ойлгож авах<br />
--<br />
Тухайн нөхцөл нь тэр доороо шийдэгдэх учраас удаан хугацаагаар шаналж эргэлзэх<br />
шаардлагагүй.<br />
Яаралтай шийдвэр <strong>гаргах</strong> явдал нь ямар талаараа эрсдэлтэй байх вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Сайн шийдвэр <strong>гаргах</strong> боломж олгох хангалттай мэдээлэл байхгүй<br />
--<br />
Гаргах шийдвэрийн талаар сайтар эргэцүүлэн бодох цаг байхгүй<br />
Яаралтай шийдвэр <strong>гаргах</strong>ын тухайд та нар ямар бодолтой байна вэ?<br />
Одоо дээрхийн эсрэг туйл буюу шийдвэр <strong>гаргах</strong> гэж маш удаан хугацааг зарцуулах, эсвэл<br />
“шийдвэр огт <strong>гаргах</strong>гүй” байх тохиолдлыг судалж үзэх болно гэж хэлнэ. Суралцагчдаас дараах<br />
асуултыг асууна.<br />
Хүмүүс ямар нэг чухал юмуу хүндрэлтэй шийдвэрийг гаргалгүй хойшлуулах, эсвэл тоохгүй<br />
өнгөрөхийн зарим шалтгааныг нэрлэнэ үү?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
<strong>Шийдвэр</strong>гүй байдал, тодорхой бус байдал; өөрөө юу хүсч байгаагаа шийдэж чадахгүй<br />
байх<br />
--<br />
Буруу шийдвэр <strong>гаргах</strong>аас айх<br />
--<br />
Гарч болох үр дагавраас айх<br />
--<br />
Тухайн нөхцөлд гаргаж болох шийдвэрийн аль аль нь таалагдахгүй байх<br />
--<br />
Бусад хүний хэрэгцээ шаардлага, сэтгэл санааны байдлыг харгалзаж үзэх<br />
--<br />
<strong>Шийдвэр</strong> юмуу, асуудал нь аяндаа өөрөө шийдэгдчихнэ гэж найдах<br />
--<br />
Одоо байгаагаас илүү оновчтой санаа аяндаа төрж магадгүй гэж бодох<br />
<strong>Шийдвэр</strong> <strong>гаргах</strong> асуудлыг хойшлуулах нь ямар давуу талтай вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Эргэцүүлэн бодох илүү хугацаа гарна<br />
--<br />
Бусад хүний зөвлөгөөг авах хугацаа гарна<br />
--<br />
Нэмэлт мэдээлэл олох хугацаа гарна<br />
--<br />
Яваандаа арай оновчтой шийдэл гарч ирэх юмуу, тийм шийдэлд хүрэх боломж нээгдэж<br />
болно.<br />
<strong>Шийдвэр</strong> <strong>гаргах</strong> асуудлыг хойшлуулах нь ямар сул талтай вэ? <strong>Шийдвэр</strong> гаргалтыг хойшлуулсан<br />
тохиолдолд чамд ямар мэдрэмж төрөх вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
<strong>Шийдвэр</strong> <strong>гаргах</strong> хугацааг сунгах нь удаан хугацаагаар стресстэй байх нөхцлийг бүрдүүлэх<br />
магадлалтай.<br />
--<br />
Заримдаа хугацааг сунган хүлээсний улмаас цаг алдаж, сайн сонголт хийх боломжоо<br />
алддаг.<br />
--<br />
Чамайг шийдвэрээ гаргатал нөхцөл байдал аль хэдийнээ өөрчлөгдсөн байж болно.<br />
--<br />
<strong>Шийдвэр</strong> <strong>гаргах</strong>, эсвэл түүнийг хойшлуулах хоёрын аль нь та нарт арай хялбар санагдаж<br />
байна вэ? Яагаад?<br />
<strong>Шийдвэр</strong>ийг яаралтай <strong>гаргах</strong>ын зарим давуу талыг нэрлэнэ үү?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
<strong>Шийдвэр</strong> <strong>гаргах</strong> чадварыг хойшлуулах хэрэггүй.<br />
16 17
Change language