ASA JOURNAL Vol.2 | 2018

ภาพที่ 15 : ห้องประชุมและพื้นที่นิทรรศการ ที่มา : Bjarke Ingels Group, n.d.
Image 15 : Audiroroum and exhibitoin space Image Source: Bjarke Ingels Group, n.d.
Jonathan Glancey นักวิจารณ์งานสถาปัตยกรรมชาวอังกฤษได้พูดถึง Maritime Museum
of Denmark ในวารสาร The Architectural Review ว่าถึงแม้จะเป็นสถาปัตยกรรมที่มีความพิเศษ
แต่ทางลาดขึ้น - ลง ห้องนิทรรศการที่ค่อนข้างมืด และอัดแน่นไปด้วยชิ้นงานที่นำมาจัดแสดงและลูก
เล่นมากมาย ในบางช่วงก็มากเกินไปและชวนให้เวียนหัว
Glancey ได้ยกตัวอย่างพิพิธภัณฑ์เรือไวกิ้งที่เมือง Roskilde ประเทศเดนมาร์ก ออกแบบโดย
Erik Christian Sørensen สถาปนิกชาวเดนมาร์ก ในปี ค.ศ. 1969 และพิพิธภัณฑ์เรือไวกิ้ง Bygdøy
เมืองออสโล ประเทศนอร์เวย์ออกแบบโดย Arnstein Arneberg สถาปนิกชาวนอร์เวย์ในปีค.ศ. 1926
ถึงลักษณะพื้นที่ที่สว่างด้วยแสงธรรมชาติมีความสงบเงียบและถ่อมตัว และการที่อาคารได้ปล่อยให้
วัตถุที่จัดแสดงเป็นตัวเด่น แทนที่สถาปัตยกรรมจะดึงความสนใจไป (Glancey, 2014)
พิพิธภัณฑ์ทั้งสองที่เรียบง่าย สงบ ถ่อมตัว และใช้ประโยชน์จากแสงธรรมชาติ อาจเรียกได้ว่า
เป็นลักษณะของสถาปัตยกรรมในกลุ่มประเทศสแกนดิเนเวียก็ว่าได้อย่างที่Professor Henry Plummer
ได้ให้ข้อสังเกตถึงการสร้างอัตลักษณ์ให้สถาปัตยกรรมสแกนดิเนเวียที่เกิดขึ้นในช่วงปี ค.ศ.
1920-1930 โดยสถาปนิกอย่าง Alvar Aalto (ชาวฟินแลนด์), Sigurd Lewerentz (ชาวสวีเดน), และ
Arne Jacobsen (ชาวเดนมาร์ก) ปรับลดความเป็นระเบียบ (formality) และแข็งขันของเครื่องจักรใน
สถาปัตยกรรมยุคโมเดิร์น (Modernism) โดยใช้ลักษณะของแสงธรรมชาติที่มีเอกลักษณ์ของพื้นที่แถบ
สแกนดิเนเวีย (แสงแดดอ่อน และพระอาทิตย์ที่ทำมุมต่ำ) เป็นแรงบันดาลใจและสร้างอัตลักษณ์ให้
กับสถาปัตยกรรม ผ่านการสร้างรูปทรงของอาคารและการเลือกใช้วัสดุที่ไม่ดูดซับแสงเพื่อที่จะดึงแสง
ธรรมชาติเข้ามาในอาคารให้มากที่สุด ผลลัพธ์คือการเลือกใช้วัสดุอย่างพื้นผิวคอนกรีตสีเงิน ไม้สีอ่อน
ผนังฉาบปูนสีขาว และรูปทรงที่เรียบง่าย ใกล้ชิดธรรมชาติ (Plummer, 2012)
ถึงแม้ตัวอย่างที่ Glancey กล่าวถึง จะเป็นพิพิธภัณฑ์ที่ลักษณะของวัตถุที่จัดแสดงและจุด
ประสงค์อาจจะแตกต่างจากพิพิธภัณฑ์ที่เฮลซิงกอร์สถาปัตยกรรมจึงต้องตอบโจทย์และความต้องการ
ที่แตกต่างกัน แต่ความเห็นของ Glancey และลักษณะของสถาปัตยกรรมอย่างที่ Plummer ตั้งข้อ
สังเกต ก็คงชวนให้เรามองถึงความสัมพันธ์ระหว่างอัตลักษณ์ของประเทศกับการออกแบบพิพิธภัณฑ์
‘Maritime Museum of Denmark’ ขึ้นชื่อว่าเป็นพิพิธภัณฑ์‘แห่งชาติ’ แล้ว อาคารจะต้องสื่ออัตลักษณ์
ของสถาปัตยกรรมเดนมาร์กที่เรียบง่าย นิ่งสงบ ใช้วัสดุสีซีด หรือมีรูปทรงที่ควบคุมแสงธรรมชาติมาก
หรือน้อยอย่างไร
ถึงพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ จะไม่ใช่สถาปัตยกรรมที่ถ่อมตัว หรือทำตัวเป็นเพียงกรอบหรือฉากหลัง
ให้วัตถุจัดแสดงอย่างพิพิธภัณฑ์เรือไวกิ้งที่ Roskilde และ Bygdøy นัก แต่พิพิธภัณฑ์ของ BIG ก็
ประสบความสำเร็จในการสร้างอาคารที่มีลูกเล่นน่าสนใจ ไม่บดบังทัศนียภาพของ Kronborg Castle
และอยู่ร่วมกับพื้นที่ของอู่ต่อเรือเก่าได้ดี สำหรับด้านอัตลักษณ์ของความเป็นสแกนดิเนเวียนั้น จิต
วิญญาณของสแกนดิเนเวียในยุคปัจจุบันก็คงแสดงให้เราเห็นอยู่ในหลายมิติ ไม่ว่าจะเป็น การคำนึง
ถึงพื้นที่สาธารณะและความนิยมวิถีชีวิตกลางแจ้ง (outdoor) ของชาวสแกนดิเนเวีย จากการปล่อย
พื้นของอู่ต่อเรือเป็นที่ว่างให้เกิดกิจกรรมกลางแจ้ง เช่น การแสดงดนตรี หรือการให้ความสำคัญกับ
ประชากรเด็ก จากห้องประชุมสำหรับเด็ก ที่มีความสูงห้อง วัสดุและสีสันต่างจากห้องประชุมหลัก หรือ
หุ่นจำลองของพิพิธภัณฑ์ที่เด็กสามารถเอาศีรษะมุดเข้าไปได้หรือพื้นที่นิทรรศการหมุนเวียนและร้าน
กาแฟที่รับแสงธรรมชาติที่มาจากมุมต่ำของพระอาทิตย์ และ material palette จากวัสดุสีอ่อนจำนวน
ไม่กี่ชนิด (อลูมิเนียม กระจกใส พื้นไม้โอ๊ค) ที่อยู่ร่วมกับผิวคอนกรีตของอู่ต่อเรือเดิมได้อย่างลงตัว
ภาพที่ 16 : ห้องประชุมหรือห้องเรียน (Classroom) สหรับเด็ก ที่มา : Hjortshoj, 2013.
Image 16 : Auditorium or Classroom for children visitors Image Source: Hjortshøj, 2013.
122 123
วารสารสถาปัตยกรรมของสมาคมสถาปนิกสยาม
ในพระบรมราชูปถัมภ์ Issue 02 / 2018
The Architectural Journal of The Association of Siamese Architects
under the Royal Patronage
วารสารสถาปัตยกรรมของสมาคมสถาปนิกสยาม
ในพระบรมราชูปถัมภ ์ Issue 02 / 2018
The Architectural Journal of The Association of Siamese Architects
under the Royal Patronage