ASA JOURNAL Vol.2 | 2018

On ‘Material’: An Architectural Notion of the 19 th Century
Pinai Sirikiatikul, Ph.D.
Faculty of Architecture, Silpakorn University / p.sirikiatikul@gmail.com
Abstract
‘Materiality’ has recently returned to architectural discussion. This paper looks at its origin and the early development of
‘material’ as a theory in 19th-century Europe. By examining and comparing the theoretical approaches to material of 3 different
architectural writers - Viollet-le-Duc, Gottfried Semper and John Ruskin - the paper suggests that there is no consensus view on
how material should be in architecture. It is on this basis that liberates us from an absolute definition of the term, leaving us open
to a reinterpretation of the concept that it can lead to a plurality of solutions.
Keywords: Material, Materiality, Viollet-le-Duc, Gottfried Semper, John Ruskin
72
วารสารสถาปัตยกรรมของสมาคมสถาปนิกสยาม
ในพระบรมราชูปถัมภ์ Issue 02 / 2018
The Architectural Journal of The Association of Siamese Architects
under the Royal Patronage
ภาพที่ 11 : รายละเอียดผนังที่ Kelling Place
ที่มาภาพ: โดยผู้เขียน เมื่อปี 2010
Image 4 : the Theravada Buddhist Cosmology 12
แน่นอน เราอาจพิจารณาการใช้วัสดุของพายเออร์ในที่นี้ว่าเป็นการพยายามสร้างความกลมกลืน
กับสภาพแวดล้อมท้องถิ่น กระทั่งมองว่าเป็นวิธีลดต้นทุนการก่อสร้างก็ได้(Cruickshank, 1999 : 42)
แต่ผลงานอันวิจิตรที่เกิดขึ้นมาจากการใช้“วัตถุดิบ” ซึ่งตามความจริงแล้วก็อยู่ในที่แห่งนี้มาก่อนจะไม่มี
ทางเกิดขึ้นได้เลยหากปราศจากซึ่งความตั้งใจอันแน่วแน่ของสถาปนิกและแรงงานที่ร่วมมือกันสร้างบ้าน
หลังนี้ขึ้นมาอย่างพิถีพิถัน
ในแง่นี้ สิ่งที่ทำให้ของไม่มีชีวิตกลายเป็นมีชีวิตขึ้นมานั้นอยู่ที่“การลงมือปฏิบัติ” ซึ่งเป็นปัจจัย
แห่งการสร้างสรรค์ที่ไม่สามารถเกิดมาก่อนหรือเติมเข้ามาภายหลังได้ หากต้องเกิดขึ้นระหว่างการก่อสร้าง
จนทำให้สิ่งดิบ ๆ หยาบ ๆ อย่าง หิน ดิน ทราย กลายเป็นงานสร้างสรรค์ขึ้นมาได้
ใครก็ตามที่ได้เคยอ่านงานของ 3 สำนักคิดที่กล่าวมานี้จะพบว่าขณะที่พลิกหนังสือไปในแต่ละหน้าแต่ละ
สำนักล้วนพูด “ถูก” ตามตรรกะที่ตนสร้างขึ้นมาทั้งสิ้น “วัสดุ” คืออะไร มีบทบาทเช่นไร มีตำแหน่งแห่งที่
ในโลกนี้และสัมพันธ์กับปัจจัยสร้างสรรค์อื่น ๆ อย่างไร จริงๆ แล้วล้วนเป็นคำถามที่ถูกจัดวางในทิศทาง
ที่สอดรับกับทฤษฎีที่ดำรงอยู่ก่อนแล้ว ดังนั้นเมื่อเกิดประเด็นปัญหาใหม่ๆ ขึ้น แต่ละสำนักจึงพยายาม
หาทางอธิบาย “วัสดุ” ตามพื้นฐานทางปรัชญาของตนเอง ด้วยเหตุนี้ประเด็นคำถามเกี่ยวกับวัสดุจึงยัง
คงเปิดกว้าง สามารถถกเถียงกันได้อีกหลายแง่มุมไม่รู้จบเพราะตราบใดที่วัฒนธรรมการก่อสร้างในสังคม
ยังมีการเคลื่อนไหว แนวคิดเกี่ยวกับวัสดุของเราย่อมเปลี่ยนแปลง และแต่ละสังคมก็สามารถผลิตความ
หมายของตนเอง ในลักษณะที่ไม่จำเป็นต้องเหมือนกับที่เกิดขึ้นในที่อื่น
ท่ามกลางกระแสความสนใจใน “Material” ที่ได้หวนคืนมาอีกครั้ง การที่สถาปนิกในปัจจุบัน
สามารถพูดถึง “วัสดุ” ได้อย่างเป็นคุ้งเป็นแคว เป็นสัญญาณบ่งชี้ว่าทฤษฎีวัสดุแห่งศตวรรษที่19 ยังคง
มีอิทธิพลต่อวงการสถาปัตยกรรมมากแค่ไหน แต่ถึงกระนั้นคำถามที่ยังคงอยู่ก็คือ คุณภาพทาง
สถาปัตยกรรมนั้นแท้จริงแล้ว ขึ้นอยู่กับ วัสดุที่สร้างขึ้น หรือจริง ๆ แล้ว ทั้งสองเป็นอิสระจากกัน
คำถามนี้จะยังคงอยู่ต่อไป
Pite: ‘in the case of Michelangelo and Wren, the one
started with Classic results and the other with Italian:
what should we start with?’
Lethaby: ‘With materials’.
A conversation between Beresford Pite and William
Lethaby at Architectural Association in 1896, in a talk
to the members of the Class of Design on the subject of
‘The Problem of Modern Architecture’. (Anon, 1896: 307)
Material is without question indispensable to architecture.
Architects in every period are familiar with materials; but as
a ‘theory’ of modern architecture, material has become important
merely around two centuries ago. The situation
changed in the 19th century as a result of the Industrial Revolution,
with the advent of modern materials like iron and
concrete, and demanded architects to deal with materials not
just as a building medium but also as a concept. Lethaby’s
reply to Pite’s question, which rejected at once the pursuit of
architectural styles, is just one symptom of how essential
materials were for architects in late-nineteenth-century Britain.
Lethaby’s ideas about materials were in part derived
from William Morris’s lecture, ‘The influence of building
materials upon architecture’, given in 1891, in which Morris
had formed the idea of turning to materials in order to resist
the imitation of style. The problem of architecture in Morris’
time was its preoccupation with past styles, and he argued that
the essence of architecture lay instead in the use of the materials
and the ways in which they are handled in their execution.
He said, ‘the subject of Material is clearly the foundation of
architecture and perhaps one would not go very far wrong if
one defined architecture as the art of building suitably with
suitable material’. (1902: 391) The source to which Morris
turned was the certain qualities of ‘ordinary country buildings’
such as simplicity, unpretentiousness and practicality: ‘the skill
with which the mason has picked out his longs and his shorts,
and put the thing together with really something, you must
say, like rhythm and measurement (his traditional skill that
was), and with the best possible results’. (1902: 394) [fig 1]
The notion of paying attention to materials rather than
styles was regarded by German architect Hermann Muthesius
(1861-1927) as having been first advanced in English architecture:
‘It was English’s achievement – and it cannot be rated
highly enough – to have been the first to find an escape from
this dilemma and to have done so at a time when nothing of
the kind was yet stirring on the continent’. (2007, Vol.1: 101)
In his book The English House, Muthesius went on to describe
the pragmatism of the old craftsmanship that he witnessed
many Arts and Crafts architects turning to, and then characterised
the British Arts and Crafts Movement as ‘Materialism’.
(2007, Vol. I: 148-149) The term ‘Materialism’, or in the original
German terms ‘Materialismus’, which Muthesius used to
describe a certain quality he perceived in English architecture,
had been present in the German architectural context before
- most evidently in the writings of Gottfried Semper and of
Karl Schäfer, both theorists of whom Muthesius was a close
follower. Muthesius used the term ‘Materialism’ to characterise
a non-idealistic way of thinking about architecture, in
opposition to the Idealist philosophy that was present in
Semper. In The English House, Muthesius wrote:
73
วารสารสถาปัตยกรรมของสมาคมสถาปนิกสยาม
ในพระบรมราชูปถัมภ์ Issue 02 / 2018
Academic Journal of The Association of Siamese Architects
under the Royal Patronage