En la r<strong>el</strong>ació b<strong>en</strong>eficis/riscos de l’ooforectomia cal considerar <strong>el</strong>s que acompany<strong>en</strong> a lasimptomatologia (precoç) m<strong>en</strong>opàusica juntam<strong>en</strong>t amb <strong>el</strong> risc cardiovascular i l'osteoporosi.L'ús de tractam<strong>en</strong>t hormonal substitutiu (THS) per al maneig <strong>d<strong>el</strong></strong>s símptomes associats a lam<strong>en</strong>opausa prematura quirúrgica <strong>en</strong> dones portadores de mutació <strong>en</strong> BRCA és un temacontrovertit. Sobre la base <strong>d<strong>el</strong></strong>s estudis actualm<strong>en</strong>t disponibles, sembla que <strong>el</strong> seu ús nointerfereix <strong>en</strong> l’efecte protector de l’ooforectomia sobre <strong>el</strong> risc de <strong>càncer</strong> de mama, sempreque s’administrin <strong>en</strong> un període curt de temps i <strong>en</strong> m<strong>en</strong>ors de 50 anys. No es recomana <strong>el</strong>seu ús <strong>en</strong> dones més grans de 50 anys.De tota manera, es requereix<strong>en</strong> més estudis amb una mostra més gran de dones i unseguim<strong>en</strong>t més llarg per conèixer l’esquema de tractam<strong>en</strong>t hormonal específic que s’ha derecomanar, la durada <strong>d<strong>el</strong></strong> THS i <strong>el</strong> mom<strong>en</strong>t òptim per realitzar l’ooforectomia. S’hauràd’individualitzar <strong>en</strong> cada situació i, només si la simptomatologia associada ho requereix, espodrà considerar <strong>el</strong> seu ús <strong>en</strong> dones joves (m<strong>en</strong>ys de 50 anys) i durant un període curt detemps. Abans de pr<strong>en</strong>dre la decisió, la paci<strong>en</strong>t haurà de ser informada <strong>d<strong>el</strong></strong>s b<strong>en</strong>eficis,limitacions i riscs pot<strong>en</strong>cials <strong>d<strong>el</strong></strong> THS <strong>en</strong> portadores de mutació. 103,104MASTECTOMIA BILATERAL PROFILÀCTICALa decisió de la indicació i de quan s'hauria d'indicar una mastectomia bilateral reductora derisc <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>càncer</strong> de mama <strong>hereditari</strong> és molt complexa.Si una dona, després de l'<strong>assessoram<strong>en</strong>t</strong> g<strong>en</strong>ètic, opta per la mastectomia profilàctica, ésfonam<strong>en</strong>tal oferir una tècnica al més efectiva possible. La mastectomia subcutània no esrecomana per la quantitat de teixit mamari residual amb pot<strong>en</strong>cial de malignitzar-se. 105,106La gran majoria d'experts recoman<strong>en</strong> la mastectomia total amb conservació de p<strong>el</strong>l (reseccióde tota la mama, inclo<strong>en</strong>t-hi <strong>el</strong> complex arèola-mugró, preservant-se <strong>el</strong> múscul pectoral i <strong>el</strong>sganglis limfàtics axil·lars que no han de disseccionar-se, a m<strong>en</strong>ys que es detectés <strong>càncer</strong> demama a l'estudi anatomopatològic de les mames), perquè és <strong>el</strong> mètode amb <strong>el</strong> qual quedaràm<strong>en</strong>ys teixit mamari residual. [Niv<strong>el</strong>l d'evidència: IV; Grau de recomanació: C]Es considera que la mastectomia bilateral reductora de risc disminueix de manerasignificativa (90%), però no <strong>el</strong>imina, <strong>el</strong> risc de <strong>càncer</strong> de mama <strong>en</strong> dones portadores demutació, per tant cal un seguim<strong>en</strong>t clínic a llarg termini d'aquestes paci<strong>en</strong>ts. 107-109 [Niv<strong>el</strong>ld'evidència: III; Grau de recomanació: B] Hi ha pocs estudis que avaluïn <strong>el</strong> seu impacte <strong>en</strong> laqualitat de vida. 110La mastectomia profilàctica redueix <strong>el</strong> risc però no ho <strong>el</strong>imina completam<strong>en</strong>t. 111 Es tracta,d'altra banda, d'un procedim<strong>en</strong>t irreversible amb una morbiditat quirúrgica associada.Comporta també implicacions psicològiques (canvi <strong>en</strong> la imatge corporal, depressió, impacte<strong>en</strong> la sexualitat, pèrdua de s<strong>en</strong>sibilitat) que la reconstrucció quirúrgica pot reduir.Una cirurgia profilàctica no és una decisió urg<strong>en</strong>t. Cal que sigui fruit d'una informacióexhaustiva per part <strong>d<strong>el</strong></strong>s professionals implicats i de la reflexió de la dona. No s’hauria de feruna cirurgia reductora <strong>d<strong>el</strong></strong> risc si se sospita que és una decisió precipitada.56
Considerant l'absència d'evidència robusta (assajos clínics comparatius i aleatoritzats) queaquesta estratègia redueixi la mortalitat d'aquestes dones portadores de mutació, lamastectomia profilàctica no ha de pres<strong>en</strong>tar-se com una recomanació, sinó com una opcióper a la prev<strong>en</strong>ció.Tractam<strong>en</strong>tTractam<strong>en</strong>t conservador <strong>d<strong>el</strong></strong> <strong>càncer</strong> de mama <strong>en</strong> portadoresEs considera que <strong>el</strong> tractam<strong>en</strong>t conservador <strong>d<strong>el</strong></strong> <strong>càncer</strong> de mama és una opció raonable iapropiada <strong>en</strong> dones portadores de mutació als g<strong>en</strong>s BRCA1 o BRCA2. 112Quimioprev<strong>en</strong>cióCàncer de mamaCal t<strong>en</strong>ir <strong>en</strong> compte que hi ha estudis que han demostrat que <strong>el</strong> tamoxifèn, l’ooforectomiaprofilàctica o tots dos pod<strong>en</strong> reduir de manera significativa <strong>el</strong> risc d'una segona neoplàsia demama. 95,96,113,114 No hi ha dades sufici<strong>en</strong>ts per recomanar tamoxifèn per a la prev<strong>en</strong>cióprimària <strong>d<strong>el</strong></strong> <strong>càncer</strong> de mama <strong>en</strong> portadores de mutació.En dones de risc moderat per <strong>càncer</strong> de mama, m<strong>en</strong>tre que <strong>el</strong> tamoxifèn va ser aprovat perla Food and Drug Administration per a la prev<strong>en</strong>ció <strong>d<strong>el</strong></strong> <strong>càncer</strong> de mama, a Europa <strong>en</strong>carano es recomana com a ag<strong>en</strong>t quimioprev<strong>en</strong>tiu. Encara qued<strong>en</strong> molts interrogants: <strong>el</strong> fàrmacòptim, l'edat d'inici, la durada <strong>d<strong>el</strong></strong> tractam<strong>en</strong>t i la magnitud <strong>en</strong> la reducció <strong>d<strong>el</strong></strong> risc.Actualm<strong>en</strong>t, la quimioprev<strong>en</strong>ció <strong>en</strong> dones d'alt risc per <strong>càncer</strong> <strong>hereditari</strong> i <strong>en</strong> portadores demutació hauria de considerar-se <strong>en</strong> <strong>el</strong> context d'assajos clínics aleatoritzats. 77Càncer d'ovariHi ha estudis que suggereix<strong>en</strong> un efecte protector <strong>d<strong>el</strong></strong> risc d'aparició de <strong>càncer</strong> d'ovari <strong>en</strong>portadores de mutació associat a l'ús <strong>d<strong>el</strong></strong>s anticonceptius orals, per la qual cosa es podriaplantejar (o no desa<strong>cons<strong>el</strong>l</strong>ar) <strong>el</strong> seu ús <strong>en</strong> dones d'alt risc que pertany<strong>en</strong> a famílies ambcriteris de <strong>càncer</strong> d'ovari <strong>hereditari</strong> i baixa expressió de <strong>càncer</strong> de mama. 115 [Niv<strong>el</strong>ld'evidència: III; Grau de recomanació: B]57
- Page 1:
Juny de 2006 OG01/2006guiaDE PRÀCT
- Page 5: OG01/2006guiaDE PRÀCTICA CLÍNICAJ
- Page 8 and 9: Detecció de mutacions germinals en
- Page 11 and 12: ALGORISMESALGORISME 1. CONSELL GEN
- Page 13 and 14: ALGORISME 3. DIAGNÒSTIC GENÈTIC I
- Page 15 and 16: ALGORISME 5. DIAGNÒSTIC I TRACTAME
- Page 17 and 18: ALGORISME 7. SEGUIMENT DEL CÀNCER
- Page 19: ALGORISME 9. SEGUIMENT DEL CÀNCER
- Page 22 and 23: El càncer de mama és el més freq
- Page 24 and 25: PROCÉS D'ELABORACIÓ, FONTS I NIVE
- Page 26 and 27: CONSELL GENÈTICEl consell genètic
- Page 28 and 29: Els beneficis més destacats estan
- Page 30 and 31: explicada de manera gradual i d'aco
- Page 32 and 33: POLIPOSI ADENOMATOSA FAMILIAR CLÀS
- Page 34 and 35: Consell genèticEs recomana oferir
- Page 36 and 37: TractamentEn aquests moments no exi
- Page 38 and 39: POLIPOSI ADENOMATOSA FAMILIAR ATENU
- Page 40 and 41: La tècnica quirúrgica d'elecció
- Page 42 and 43: Paral·lelament, amb el descobrimen
- Page 44 and 45: Detecció de mutacions germinals en
- Page 46 and 47: El diagnòstic genètic es consider
- Page 48 and 49: CÀNCER DE MAMA I OVARI HEREDITARIS
- Page 50 and 51: La selecció de famílies segons el
- Page 52 and 53: Mutacions recurrentsAquestes mutaci
- Page 54 and 55: Les possibles opcions s'han de disc
- Page 58 and 59: Principals recomanacionsGrauDiagnò
- Page 60 and 61: Diagnòstic clínicSÍNDROME LI-FRA
- Page 62 and 63: S’ha de considerar en dones joves
- Page 64 and 65: CribratgeEl seguiment de les person
- Page 66 and 67: AVALUACIÓ PSICOLÒGICA DELS PACIEN
- Page 68 and 69: que el risc de símptomes depressiu
- Page 70 and 71: evitació tenen un rang de 0 a 35 i
- Page 72 and 73: l'obtenció de les dades, com per a
- Page 74 and 75: moguts per la incertesa d'haver o n
- Page 76 and 77: El dret a la intimitat genètica s'
- Page 78 and 79: amb relació a qui cal donar aquest
- Page 80 and 81: ecomana que els estudis sobre mostr
- Page 82 and 83: familiar, sí que es planteja la re
- Page 84 and 85: • Informació sobre els usos de l
- Page 86 and 87: amb l'estimació del risc, la infor
- Page 88 and 89: Nivells assistencials en càncer he
- Page 90 and 91: que permeti preservar la privacitat
- Page 92 and 93: 2. Aspectes qualitatius dels inform
- Page 94 and 95: 11 National Cancer Institute. [home
- Page 96 and 97: 33 Burt RW, Leppert MF, Slattery ML
- Page 98 and 99: 56 Southey MC, Jenkins MA, Mead L,
- Page 100 and 101: 80 Sheinfeld GS, Albert SM. The mea
- Page 102 and 103: oophorectomy in BRCA1 and BRCA2 mut
- Page 104 and 105: 128 Varley JM, McGown G, Thorncroft
- Page 106 and 107:
152 Bleiker EM, Grosfeld FJ, Hahn D
- Page 108 and 109:
176 Calafell F, Malats N. Basic mol
- Page 110 and 111:
completa, el gen anormal és hereta
- Page 116:
Agència d’Avaluacióde Tecnologi