12.05.2015 Views

genderi – socialuri da politikuri swavlebani - Center for Social ...

genderi – socialuri da politikuri swavlebani - Center for Social ...

genderi – socialuri da politikuri swavlebani - Center for Social ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tavi I<br />

<strong>genderi</strong> <strong>da</strong> misi arsi<br />

1. <strong>genderi</strong>s cneba<br />

kacobrioba qalebisa <strong>da</strong> kacebisagan Sedgeba. sazogadoebaSi maT sxva<strong>da</strong>sxva adgili<br />

ukaviaT <strong>da</strong> gansxvavebul funqciebs asruleben, rac ama Tu im sa<br />

zogadoebis ganviTarebis doniT aris ganpirobebuli. sqesTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />

problemebis Seswavlis gareSe SeuZlebelia a<strong>da</strong>mianisa <strong>da</strong> sazogadoebis kompleqsuri<br />

Seswavla, amitom dRes es sakiTxi sxva<strong>da</strong>sxva mecnierebis Seswavlis obieqts warmoadgens,<br />

socialur mecnierebebSi ki mas erT-erTi centraluri adgili uWiravs.<br />

sqesis <strong>socialuri</strong> Teoria sqesTa Soris arsebuli tradiciuli patriarqaluri<br />

urTierTobebis egalitaruli urTierTobebiT Secvlas iTvaliswinebs <strong>da</strong> umTavresi<br />

principis – sqesTa Tanasworuflebianobis realizacias gulisxmobs.<br />

Tanamedrove sazogadoebis ganviTarebam moiTxova arsebuli maskulinuri sazogadoebrivi<br />

mowyobis struqturis, saxelisuflo institutebisa <strong>da</strong> kulturuli normebis<br />

Secvla, agreTve qaluri sawyisis, rogorc inertulisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>qvemdebarebulis, filosofiurad<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli stereotipis axleburad gaazreba.<br />

am procesis dinamikis analizis, misi Sedegis gansazRvrisa <strong>da</strong> masze zemoqmedebis<br />

zomebis SemuSavebis dros sociologebi waawydnen sqesis kategoriebis konceptualuri<br />

<strong>da</strong>sabuTebis aucileblobas.<br />

dReisaTvis miCneulia, rom sqess aqvs biologiuri (sex) <strong>da</strong> <strong>socialuri</strong> (gender)<br />

kategoriebi. biologiuri kategoria a<strong>da</strong>mianis biologiur <strong>da</strong> anatomiur Taviseburebebs<br />

iTvaliswinebs, xolo <strong>socialuri</strong> anu genderul-sociokulturul aspeqtebs moicavs.<br />

mTlianobaSi sqesi biologiurisa <strong>da</strong> <strong>socialuri</strong>s erTobliobaa. a<strong>da</strong>mianuri individis<br />

sqesobrivi identifikacia misi ganviTarebis sxva<strong>da</strong>sxva etapze yalibdeba. mecnierulad<br />

<strong>da</strong>sabuTebulia, rom am evoluciuri procesis pirveli rgoli – qromosomuli (genetikuri)<br />

nakrebi - ganayofierebisas iqmneba <strong>da</strong> organizmis momaval genetikur programas<br />

gansazRvravs. bavSvis <strong>da</strong>badebis Semdeg sqesobrivi identifikaciis biologiuri faqtorebi<br />

<strong>socialuri</strong>T ivseba. arsebuli garemocvis zegavleniT xdeba sruli TviTaRqma <strong>da</strong><br />

masTan <strong>da</strong>kavSirebul interesTa, moTxovnilebaTa, RirebulebaTa sistemis Camoyalibeba.<br />

( Lorber., 1982).<br />

termini "<strong>genderi</strong>" momdinareobs berZnuli sityvi<strong>da</strong>n "genos" – <strong>da</strong>badeba, warmoSoba,<br />

jiSi, gvari, STamomavali, sqesi (<strong>for</strong>ma Gender mimReobis <strong>for</strong>maa). <strong>genderi</strong> gulisxmobs,<br />

rom mamakacebis, qalebis <strong>da</strong> garemos urTierTkavSiris analizs, upirveles yovlisa,<br />

safuZvlad un<strong>da</strong> <strong>da</strong>edos ara sqesis, aramed gvaris gamocdileba, sa<strong>da</strong>c qalis sociumi<br />

mTliani sazogadoebrivi sistemis integralur nawilad ganixileba. amasTan, <strong>socialuri</strong><br />

gamokvlevebis meTodologiis pozicii<strong>da</strong>n, cnebas "genderuli urTierToba" erTmniSvnelovani<br />

ganmarteba ara aqvs.<br />

<strong>da</strong>savleTis qveynebSi "genderul kvlevebs" xSirad aigiveben cnebasTan "qalTa<br />

problemebis kvlevebi". farTo mniSvnelobiT cneba "genderuli urTierToba" sqesTa<br />

socialurad organizebul urTierTobas niSnavs. <strong>genderi</strong>, rogorc procesi <strong>da</strong> movlena,<br />

gulisxmobs sqesobrivi gansxvavebis nia<strong>da</strong>gze mamakacis mxri<strong>da</strong>n qalis yovelgvari Cagvris<br />

likvi<strong>da</strong>cias. faqtobrivad, es termini asaxavs socialur-ekonomikur fonze qalTa<br />

<strong>da</strong> mamakacTa urTierTobis fenomens <strong>da</strong>, Sesabamisad, <strong>da</strong>mkvidr<strong>da</strong>, rogorc garkveuli<br />

direqtiuli mimarTuleba qalTa uflebebis <strong>da</strong>cvis sferoSi. <strong>genderi</strong>s mizania qalis<br />

<strong>da</strong>cva seqsizmisagan, rac sqesobriv diskriminacias, anu erTi sqesis meoreze batonobas<br />

niSnavs.<br />

genderuli kvlevebi sul ufro did adgils ikavebs sazogadoebriv-politikur<br />

5

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!