Tydskrif vir Hervormde Teologie, Jaargang 1, nommer ... - Wie is ons?

67
uit na die ewige Sabbat wat alreeds in hulle lewens aanbreek wanneer
die Gees in hulle werk en hulle die bose teenstaan (vgl Eks 20: 8-11;
Heb 4: 1-11; die Heidelbergse Kategismus 103).
Sondag het te make met die kollektiewe geheue van die kerk
van daardie moment toe die graf geopen het (Chittister 2009: 33).
Sondag is daarom nie ’n sekulêre, staats-georganiseerde dag van rus
vir werkers nie. Sondag is die dag van dankbare herinnering aan dié
gebeure wat die kerk tot kerk maak, naamlik die opwekking van Jesus
van Nasaret deur God die Vader2 . Om hierdie rede kon hierdie dag
oorspronklik gewoon bekend gestaan het as die dag van die Here – “die
dag van die opgestande Here”, die dag wat die Here gemaak het (Ps
118: 24). Ten spyte van die feit dat daar vir meer as ’n honderd jaar
geen uniforme liturgiese formaat onder Christelike gemeenskappe was
nie, beteken egter nie dat hulle om ander redes as die aanvaarding
van die opstandingsboodskap byeengekom het nie (vgl Luk 24: 35 en
Hand 2: 42). Vir die eerste geslagte Christene was dit vanselfsprekend
om op die eerste dag van die week byeen te kom in gebed, nadenke
en lofprysing, aangesien hulle Meester op hierdie dag die dood oorwin
het, opgevaar het na die hemel (Luk 24: 1, 13, 51), sy Gees oor hulle
uitgestort het, en hulle die wêreld ingestuur het (Joh 20: 19.22).
Eers in die jaar 321 nC het keiser Aurelius begin om hierdie
eerste dag van die week (volgens die Joodse kalender) “Sondag” te noem
– die dag van die verering van die son. Die keiser het tot die oortuiging
gekom dat die opgestane Jesus, eerder as die Romeinse songod, “die
son van geregtigheid” (Mal 4: 2) genoem moet word. Die verering van
die Een wat lewe moontlik maak, moet dus op ’n dag plaasvind wat by
sy historiese daad pas; en dít is die dag van sy opstanding. Die keiser
kon ook maklik die verband tussen Jesus Christus en die lig van die
son blootlê, aangesien Johannes Hom beskryf het aan hand van die
metafoor lig – die lig van die son (vgl Bieritz 2005: 56-82 en Chittester
2009: 36). Dink maar net aan hierdie woorde: Jesus was die lig vir die
wêreld (Joh 8:12) en ... die ware lig verlig almal (1 Joh 1: 7). Aurelius se
benaming van die dag van die opstanding as “Sondag” handel oor veel
meer as net ’n naam vir ’n bepaalde dag van die week. Dit het te make
met een van die moeilikste aspekte van kerklike sending, naamlik die
omvorming en/of afskaffi ng van tradisionele offerrituele (vgl Van Wyk
2010b: 33-41). Aurelius het ’n enorme bydrae tot die sending gelewer
deur sy onderdane aan te moedig om weekliks aan die Sondag-erediens
deel te neem in plaas daarvan om op ’n paar dae aan die Romeinse
songod te offer. Die lig, die nuwe lewe, is te vinde in die verkondiging
van die opstanding en nie in die deelname aan tradisionele offers nie.
Ek is daarvan oortuig dat wanneer die opstanding van Christus, en die
weeklikse herdenking daarvan, gediskrediteer word, ’n nuwe vorm van
natuurlike godsdiens bevorder word.
’n Liturgiese perspektief op die Paasgebeure - Prof Natie van Wyk