TRENDS IN SLIBONTWATERING - Stowa

STOWA 2012-46 TRENDS IN SLIBONTWATERING
2.6.3 polymeer aanmaak
Het polymeer dient voor gebruik aangemaakt te worden met water zodat de polymeerketens
zich volledig kunnen strekken. Meestal wordt een stamoplossing gemaakt met een concentratie
van 0,5­1% actief polymeer. Het voordeel van een hogere concentratie van de stamoplossing
is dat de werkzaamheid van het polymeer hierdoor langer behouden blijft. Bij de dosering
in het slib wordt deze oplossing vaak nog verder naverdund tot een concentratie van
0,01% tot 0,3%.
Meestal wordt een rijpingstijd van ongeveer 30­45 minuten aanbevolen voor het polymeer
(29). De rijpingstijd kan afhankelijk zijn van de temperatuur: bij lagere temperaturen is de
benodigde rijpingstijd hoger. Te hoge temperaturen (>35°C) moeten vermeden worden om
destabilisatie van het polymeer te voorkomen. De rijpingstijd van een polymeer kan in het
laboratorium gevolgd worden door de geleidbaarheid en de viscositeit van de oplossing als
functie van de tijd te volgen. Door het strekken van het polymeer neemt de geleidbaarheid
langzaam toe doordat de tegenionen van het polymeer langzaam in oplossing gaan. Zodra het
polymeer volledig gestrekt is neemt de geleidbaarheid niet meer toe. Ook de viscositeit van
de polymeer oplossing is te gebruiken voor de beoordeling van de rijpingstijd. Het verloop
van de viscositeit is hierbij enigszins afhankelijk van het type polymeer. Bij sommige polymeren
stijgt de viscositeit eerst om daarna af te nemen tot een constante waarde door hydrolyse
van het polymeer. Bij andere polymeren zal de viscositeit langzaam stijgen tot een constante
waarde. Zodra een constante waarde is bereikt is de rijping voltooid.
Het water dat gebruikt wordt voor het aanmaken van de polymeeroplossing kan invloed hebben
op de kwaliteit van de oplossing. In lagere concentraties kunnen anionen (nitraat, sulfaat)
al invloed hebben (29). Ook de concentratie aan kationen (Ca, Mg, Fe) dient niet te hoog
te zijn. Zwevend stof moet vermeden worden. Bij een pH van ongeveer 5 zijn polymeeroplossingen
het meest stabiel. Bij een pH groter dan 7 kan hydrolyse van het polymeer sneller tot
kwaliteitsvermindering leiden. Onderzoek door de Universiteit van Gent (30) laat zien dat
de concentratie van de polymeeroplossing een grote invloed heeft op de hydrolyse snelheid:
meer verdunde oplossingen laten een snellere hydrolyse zien. Verder moet de verblijftijd van
de verdunde oplossing ook niet te lang zijn. Al na 3 uur kan de ladingsdichtheid door hydrolyse
al tot 50%­75% van de originele waarde zijn afgenomen. Na 1­2 dagen is niet meer dan
20­40% van de originele lading over. De hydrolyse kan effectief tegengegaan worden door het
aanzuren van de polymeer oplossing tot pH 4,5 met zoutzuur of azijnzuur. Een bijkomend
voordeel kan zijn dat hierdoor de benodigde rijpingstijd afneemt. Proeven op praktijkschaal
in België laten zien dat aanzuring van de polymeeroplossing kan leiden tot betere ontwateringsresultaten
bij een gelijk polymeergebruik. De kosten van de aanzuring bedroegen een
fractie (1%) van de kosten van het polymeer.
Kortsluitstromen bij het aanmaken van het polymeer kunnen ervoor zorgen dat niet alle poly­
meer goed is gerijpt. Kortsluitstromen kunnen door toevoegen van een kleurstof aan de oplossing
gevonden worden.
2.6.4 kwaliteitscontrole van het polymeer
Aangezien de kwaliteit van het polymeer van invloed kan zijn op de werking en het verbruik,
kan het interessant zijn om regelmatig de kwaliteit van het polymeer zelf en de aanmaak
ervan te controleren. Daarom wordt aanbevolen om bij elke geleverde vracht een monster van
500 g te nemen en dit monster koel en donker te bewaren. Bij problemen bij de ontwatering
kan dit monster gebruikt worden voor verdere controles.
13