TRENDS IN SLIBONTWATERING - Stowa

STOWA 2012-46 TRENDS IN SLIBONTWATERING
van het detailonderzoek laten echter zien dat het polymeerverbruik even hard gestegen is bij
ontwateringen met gisting als zonder gisting. De gegevens laten ook zien dat het polymeergebruik
vaak net zo hard gestegen is bij locaties die geen extern slib verwerken als bij locaties
die veel extern slib verwerken. Wel bevestigen de gegevens de conclusies uit het literatuuronderzoek
dat de vergisting van slib leidt tot een hoger polymeerverbruik. Hierbij is het belangrijk
om rekening te houden met de invloed een voorbezinking op het ontwateringsresultaat.
De aanwezigheid van primair slib verlaagt het polymeerverbruik sterk. Met de beschikbare
data kan echter niet aangetoond worden dat minder primair slib ook leidt tot meer polymeerverbruik.
Vaak wordt de slechtere ontwaterbaarheid van slib toegeschreven aan een toename van het
gebruik van biologische fosfaatverwijdering. De gegevens van het CBS laten zien dat het slibvolume
dat afkomstig is van ontwateringen met voornamelijk biologische fosfaatverwijdering
vanaf eind jaren negentig langzaam is toegenomen tot een maximum van 20% van het
totale slib aandeel rond 2006. Vanaf 2007 begint dit aandeel vervolgens weer langzaam te
dalen. Wel is er vanaf 2007 sprake van een sterke toename van het slibvolume dat afkomstig
is van zuiveringen met een combinatie van biologische en chemische fosfaatverwijdering. Dit
aandeel neemt toe van 20% in 2006 tot 51% in 2010. De data van het CBS laat zien dat slib dat
afkomstig is van een biologische fosfaatverwijdering (al dan niet in combinatie met chemische
ondersteuning) een iets lager droge stof gehalte heeft dan slib van een volledig chemische
fosfaatverwijdering. Het verschil is echter gering (0,5­0,7 %­punt) en bij het detailonderzoek
is er nauwelijks verschil in droge stof gehalte te zien. Wel laat dit detailonderzoek een
significant hoger polymeergebruik zien voor slib dat (deels) biologisch wordt gedefosfateerd.
Voor centrifuges was het verbruik gemiddeld 39% hoger, bij zeefbandpersen 22% en bij filterpersen
zelfs 93%.
Een toename van het aandeel fosfaat dat met biologische methoden wordt vastgelegd zou
daarom een mogelijke verklaring kunnen zijn voor de toename van het polymeergebruik.
Toch laat het detailonderzoek zien dat er ook bij zuiveringen met volledig chemische defosfatering
gemiddeld genomen sprake is van een bijna even grote toename van het polymeerverbruik.
Daarmee kan biologische fosfaatverwijdering niet de enige verklaring zijn voor de
toename van het polymeerverbruik.
Aangezien biologische fosfaatverwijdering sneller kan leiden tot een hogere concentratie vrij
fosfaat in het slibwater, zou dit een verklaring kunnen geven voor het hogere polymeerverbruik.
Het detailonderzoek laat echter zien dat er nauwelijks een correlatie is te constateren
tussen het fosfaatgehalte in het centraat of filtraat en het ontwateringsresultaat. Bij een
beperkt aantal ontwateringslocaties wordt een correlatie gevonden tussen de fosfaatconcentratie
in het slib en het droge stof gehalte van de slibkoek. Een correlatie met het polymeerverbruik
kon vrijwel nooit worden aangetoond. De oorzaak van het hogere polymeerverbruik bij
biologische fosfaatverwijdering hangt daarom waarschijnlijk eerder samen met structurele
veranderingen in de slibeigenschappen (bijvoorbeeld EPS) dan met de concentraties fosfaat in
het slib of in het slibwater.
Voorafgaand aan de sterke groei van biologische fosfaatverwijdering vanaf 2007 is er in de
CBS cijfers in de jaren 2003 ­ 2006 een sterke groei te zien van de invoering van aanvullende
stikstofverwijdering. De verscheidenheid aan in de database vermelde technieken is groot,
maar in de meeste gevallen betreft het de invoering van een vorm van denitrificatie. Soms
gebeurt dit door een aanvullende regeling, soms door de introductie van voordenitrificatie.
65