Hoe kan onderwijs meer betekenen voor jongeren? - Onderwijsraad

61 Span, 2000.
(3) Voorzieningen buiten het onderwijs (regie bij het kunstvakonderwijs)
Een voorbeeld van voorzieningen waarbij de verantwoordelijkheid voor en regie over de
opleiding van een jongere buiten het onderwijs ligt, is de School voor Jong Talent; zowel
het Koninklijk Conservatorium als de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in
Den Haag hebben zo’n opleiding. Deze opleidingen richten zich op talentontwikkeling,
maar werken ook toe naar het behalen van een schooldiploma. Het kunstonderwijs stelt
de ontwikkeling van het talent dus voorop, maar hecht zeker waarde aan een diploma
voor algemeen vormend onderwijs.
Conclusie
Het door de overheid ingezette beleid voor breedtevoorzieningen in de kunst- en cultuureducatie
biedt goede kansen voor het leggen van een basis voor talentontwikkeling. Ook
de ingezette ontwikkeling naar cultuurscholen biedt kansen. De indruk bestaat wel dat
de overgang van participatie in kunst en cultuur naar daadwerkelijke individuele talentontwikkeling
nader onderzoek verdient. Het is duidelijk dat ten aanzien van uitvoerend
kunstenaarschap er op enkele meer traditionele talentgebieden (dans, muziek) een stevige
infrastructuur bestaat. Echter, op het terrein van beeldende kunst is de relatie tussen
onderwijs en talentontwikkeling minder duidelijk.
Er is een omvangrijke infrastructuur buiten het onderwijs, die belangrijke partners met
expertise biedt. De aard van het talentgebied vergt veelal gedeelde regievoering over de
ontwikkeling en opleiding van de leerlingen. Op enkele gebieden en voor enkele jongeren
ligt de regie uitsluitend bij het kunstonderwijs.
Er zijn ook belemmeringen. De samenwerking tussen onderwijs en instellingen van kunst
en cultuur verloopt niet zonder problemen. Kunst- en cultuurinstellingen denken nog
sterk aanbodgericht. Met name voor bijzondere talenten zijn er geen goede voorzieningen.
Dit heeft ofwel te maken met financiën, ofwel met de te geringe wettelijke mogelijkheden
voor het onderwijs om flexibiliteit aan te brengen in het aanbod en de organisatie
van het onderwijs; die flexibiliteit zou ruimte voor kunstactiviteiten kunnen creëren. Ook
ontbreekt vooralsnog de samenhang in het aanbod.
Over de diagnosticering van jongeren is in zoverre helderheid, dat de verantwoordelijkheid
niet bij de onderwijsinstelling, maar bij derden moet liggen. Vaststelling van talent
is echter één ding, de daarop te treffen maatregelen een tweede. Deze maatregelen hangen
uiteraard af van de kunstsoort, de motivatie van de leerling en de financiële mogelijkheden.
2.2.3 Voorzieningen op het terrein van de sport
Sport is een ontwikkelings- en prestatiegebied waarbij de inzet van het lichaam dominant
is, vanzelfsprekend met behulp van functies als cognitie, emotie en dergelijke. Hoge
sportbegaafdheid is te herkennen aan het gedurende langere tijd leveren van hoge prestaties.
61 Goede voorspellers van sportprestaties zijn voorts hoge scores op een aantal
fysieke kenmerken in combinatie met persoonlijkheidseigenschappen als trainingsdiscipline
en de wil om te winnen. Een gunstige omstandigheid voor talentontwikkeling
is het gebruik kunnen maken van een (sport)netwerk.
Hoe kan onderwijs meer betekenen voor jongeren
45