Hoe kan onderwijs meer betekenen voor jongeren? - Onderwijsraad

spreiden. Senter neemt de uitvoering van de verankering op zich, in samenwerking met de
projectleiders van de geselecteerde best practices. 100 Senter maakt hierbij gebruik van
inzichten die werden verworven in een onderzoek onder docenten en directies van mbo- en
hbo-instellingen. 101 Dat onderzoek geeft het volgende aan.
• Ondernemerschap is nog geen groot issue in het onderwijs.
• Onderwijsmensen vinden het onderwerp zeer interessant. Tegelijkertijd weet
men er niet goed raad mee. Het concept als zodanig is onhelder, terwijl ook de
beeldvorming over het begrip erg beperkt is: men verbindt het niet snel met de
eigen beroepsuitoefening en beroepsomgeving, ondernemerschap staat in de
beleving veraf. Onderwijsmensen vinden het wel belangrijk maar tonen niet
direct betrokkenheid ermee.
• Er is veel begeleiding nodig op het rationele en emotionele vlak om ondernemerschap
een volwaardige plek in het onderwijscurriculum te geven.
• Afhankelijk van de resultaten zal besloten worden of er in 2004 ook een implementatieproject
opgezet wordt voor andere onderwijssectoren.
Een andere belangrijke actor is de stichting Miniondernemingen. Deze is begonnen in
1990 met ongeveer 10 miniondernemingen. Dit jaar draaien er 220 miniondernemingen,
waarbij circa 3.000 studenten betrokken zijn. Alle instructies over de opzet en uitvoering
van een minionderneming staan in een overzichtelijk handboek. Miniondernemers worden
begeleid door ervaren adviseurs uit het bedrijfsleven. Iedere minionderneming heeft
een mentor in de persoon van een (oud-) ondernemer en een (AA-)accountant. Vanuit de
school is er ten minste één docent die de miniondernemers begeleidt. Deelnemers aan
miniondernemingen zijn vooralsnog grotendeels studenten uit het mbo (55%) en het hbo
(34%), niet alleen uit de handelsopleidingen en economie, maar ook in toenemende mate
uit technische opleidingen en beroepsopleidingen. Het idee van de minionderneming lijkt
ook over te slaan naar het voortgezet onderwijs. In het vmbo wordt op kleine schaal in
aangepaste vorm gebruik gemaakt van miniondernemingen. Miniondernemingen is een
initiatief van het VNO/NCW (organisatie van ondernemers in Nederland), MKB-Nederland
(Midden- en Kleinbedrijf) en ABN AMRO, en wordt onder meer gesponsord door het
Ministerie van Economische Zaken, de VVK (Vereniging van Kamers van Koophandel), de
NOvAA (Nederlandse Orde van Accountants-Administratieconsulenten), IMK Nederland
(Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf), Start, Jong Management en Delta Lloyd.
Een ander voorbeeld op dit terrein is het ontwerpbureau De Educatieve Stad in Krommenie.
Het bureau verstrekt adviezen en ontwikkelt activiteiten met betrekking tot ondernemend
leren. Het begrip ondernemen wordt ruimer opgevat dan alleen economisch: “Ondernemers
tref je overal aan. Het zijn mensen die genoegen beleven aan het feit dat ze iets in beweging
brengen, iets nieuws creëren, grenzen verleggen, problemen oplossen. Kortom initiatief
nemen om tot een waardevol (eind)resultaat te komen. Zulke ondernemers tref je aan
de in sport, de zorg, de kunst, de wetenschap, het onderwijs.” 102 Het bureau ontwerpt voor
en begeleidt diverse projecten in het primair en voortgezet onderwijs (zie hieronder).
(2) Scholen met een eigen aanbod
Hieronder volgen voorbeelden van projecten die het ondernemerschap beogen te bevorderen.
Het gaat om breedteprojecten gericht op alle leerlingen van een klas of school. Zij
100 Jansen M., 2003.
101 PineappleYellow b.v., 2004.
102 Conijn, Schuurmans & Mühren, 2003.
Bijlage B.2-91