Hoe kan onderwijs meer betekenen voor jongeren? - Onderwijsraad

Voorzieningenaanbod
Er bestaan omvangrijke landelijke beleidsprogramma’s op het snijvlak van onderwijs
enerzijds en cultuur en kunst anderzijds, zoals Cultuur en School en Actieplan Cultuurbereik.
Er is voorts een omvangrijke infrastructuur ten behoeve van cultuureducatie op
drie niveaus: de Centra voor de Kunsten op gemeentelijk niveau, provinciale steunfunctie-instellingen
en drie landelijke ondersteunende instellingen. Deze programma’s en
instellingen zijn gericht op het bieden van een basis aan alle leerlingen (breedtevoorziening)
en in veel mindere mate op het begeleiden van de kleinere groep getalenteerde jongeren.
Niettemin zijn dergelijke breedtevoorzieningen noodzakelijk om het talent van
jongeren tot bloei te brengen en te herkennen, zodat verdere ondersteuning en begeleiding
mogelijk worden. De grens tussen herkenning en stimulering van talenten enerzijds
en het bieden van een basis aan alle leerlingen anderzijds is niet altijd duidelijk te trekken,
met name als het gaat om brede programma’s zoals Cultuur en School. Dit in 1997
gestarte project beoogt structurele relaties tot stand te brengen tussen scholen en cultuurinstellingen.
Hiertoe worden op centraal niveau cultuurbonnen ingezet, op decentraal
niveau werken zoals gezegd provinciale instellingen en grote gemeenten samen aan cultuureducatie.
90
(1) Kennisverspreiders, ontwikkelaars en bemiddelaars
De infrastructuur voor cultuureducatie bestaat uit landelijke instellingen zoals het
Cultuurnetwerk Nederland, provinciale instellingen en lokale (gemeentelijke) instellingen
voor kunst en cultuur. Deze structuur verzorgt de verbinding tussen aanbieders van
kunst en cultuur enerzijds en de afnemers (scholen) anderzijds. Het gaat hier om
breedtevoorzieningen op basis waarvan toegesneden voorzieningen voor opvallende
talenten op dit terrein zouden kunnen worden ontwikkeld.
(2) Scholen met een eigen aanbod
Voorzover bekend zijn er geen scholen die, geheel zelfstandig, een eigen aanbod hebben
op het gebied van kunst en cultuur. Het regulier onderwijs beschikt niet over de expertise
die noodzakelijk is voor een aanbod op dit terrein. Vaak wordt samengewerkt met
kunst- en cultuurcentra en, als het om uitzonderlijke talenten gaat, met het kunstvakonderwijs
(zie hieronder).
(3) Voorzieningenaanbod in samenwerking van scholen onderling of van scholen met
deskundige derden
Veelal maken kunst- en cultuuractiviteiten onderdeel uit van het aanbod vanuit de reguliere
school, in nauwe samenwerking met relevante deskundige instellingen (Centra voor
de Kunsten). De bedoeling van deze programma’s is vooral het realiseren van een breed
aanbod voor alle leerlingen. Deze programma’s fungeren echter tevens als vindplaats
voor getalenteerde jongeren.
Daarnaast worden projecten ontwikkeld in het kader van CKV voor het vmbo. Deze projecten
zijn onder meer te vinden op www.cultuurnetwerk.nl. Het gaat hier om een samenwerking
tussen onderwijs en cultuureducatie. Ze hebben een oriënterend karakter, maar
kunnen als zodanig de opmaat vormen voor talentscouting en verdere begeleiding. Een
voorbeeld van een mogelijke doorwerking van een breedtevoorziening naar een topvoor-
90 Hoogbergen & Hoogeveen, 2003.
B.2-84 Onderwijsraad, mei 2004