Hoe kan onderwijs meer betekenen voor jongeren? - Onderwijsraad

62
ontstaan voor toptalentontwikkeling. Wel is verdere doordenking nodig van en onderzoek
naar de relatie tussen breedtevoorzieningen op een bepaald terrein (gericht op alle leerlingen,
zoals sportles, dramales) en een eventuele topvoorziening (gericht op jongeren
met bijzonder talenten).
Verder beveelt de raad in dit verband aan dat de overheid belemmeringen in wet- en
regelgeving wegneemt. Anders gezegd: de mogelijkheden die bijvoorbeeld de LOOTlicentie
voor sporters of de regeling Voorbereiding op muziek- en dansonderwijs bieden,
kunnen ook op andere terreinen gecreëerd worden (zie onderstaand kader). De overheid
zou hier – in lijn met de bevordering van de autonomie van scholen – gerichte actie op
moeten ondernemen.
De raad denkt in dit verband ook aan individuele gedeeltelijke ontheffing van leerplicht;
voorwaarde is wel dat de betrokken leerling en diens ouders en de school bereid zijn
afspraken te maken (een convenant te sluiten), die leiden tot het behalen van een passend
diploma. Denk bijvoorbeeld aan turnsters die al op jonge leeftijd en langdurig moeten
trainen willen zij met de wereldtop mee kunnen doen.
Voorbeeld van wettelijke verruiming
Een regeling (analoog aan die voor dans en muziek) voor theater en beeldende kunsten
zou scholen voor voortgezet onderwijs en kunstonderwijs een kader bieden voor
het maken van afspraken met elkaar. Een dergelijke regeling hoeft minder verstrekkend
te zijn dan de regeling voor muziek en dans (andere ontwikkelingseisen). De
regeling zou ook een kader kunnen bieden voor de verdeling van verantwoordelijkheden
tussen voortgezet onderwijs en kunstonderwijs. De Inspectie zou toe kunnen zien
op de uitvoering en naleving van de regeling. De school zou verantwoordelijk moeten
blijven voor het kwalificeringstraject, terwijl de regie voor de talentontwikkeling bij de
samenwerkingspartner berust. Vanzelfsprekend blijven de leerling en diens ouder(s)
binnen de wettelijke kaders eindverantwoordelijken.
De samenwerking tussen onderwijs en derde partijen dient geoptimaliseerd te worden.
Nog te vaak spreken en denken samenwerkende partijen enkel vanuit het eigen perspectief
en de eigen belangen. De overheid zou hier een stimulerende rol kunnen spelen door
het wegnemen van financiële en wettelijke belemmeringen.
Gelet op het prille ontwikkelingsstadium van het talentgebied ondernemendheid en
ondernemerschap, is het vooralsnog moeilijk aan te geven welk takenpakket en welke
verantwoordelijkheid het onderwijs heeft op dit terrein. Dit zijn wel belangrijke vragen,
die een plek verdienen in de evaluatie van lopende initiatieven. De raad stelt de volgende
stappen voor.
• Evalueren en vergelijken van de in uitvoering zijnde projecten.
• Nader (laten) conceptualiseren en beschrijven van het begrip ondernemerschap
in relatie tot het onderwijs, en nadere invulling (laten) geven aan het begrip
‘talent voor ondernemerschap’: waaruit bestaat dit talent (welke competenties),
met welk gedrag wordt het zichtbaar, hoe is talent op dit terrein te signaleren.
• Nagaan welke plaats ondernemerschap en ondernemende vaardigheden in de
kerndoelen van het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet
Onderwijsraad, mei 2004