Hoe kan onderwijs meer betekenen voor jongeren? - Onderwijsraad

De overheid kan experimenteren met een systeem van trekkingsrechten op basis waarvan
samenwerkingsverbanden, en daarmee scholen, zeggenschap krijgen over de inzet
van externe partijen in en om het onderwijs (zie aanbevelingen). Het systeem kan beginnen
met de jeugdzorg. De raad beveelt aan dat er stappen ondernomen worden om op
de langere termijn ook zorg te dragen voor trekkingsrechten van scholen op andere
maatschappelijke instanties (bijvoorbeeld politie).
Ook zou de overheid een voortrekkersrol kunnen vervullen in het laten uitvoeren van
evaluatieonderzoek naar bestaande uitvoeringsteams, de aansturing en resultaten hiervan.
Op basis van dergelijk onderzoek kan know-how worden verkregen over de opzet
en invoering van goed werkende uitvoeringsteams, en kunnen hulpmiddelen en instrumenten
ontwikkeld en verspreid worden.
Ten slotte zou de overheid pilots moeten uitzetten en bekostigen om ervaring op te doen
met verschillende vormen van een van-acht-tot-acht-arrangement (zie beantwoording
vraag 2). In deze pilots zou (via proces- en effectonderzoek) moeten worden nagegaan
met welke vorm van deze voorziening het gewenste effect (terugkeer naar het reguliere
onderwijs of toeleiding naar werk) het beste kan worden gerealiseerd, op welke wijze en
door wie (samenwerkingsverband?) de voorziening aangestuurd wordt en hoe leerlingen
(vrijwillig of verplicht) geplaatst dienen te worden. Daarnaast is het van groot belang dat
er onderzocht wordt in welke kwantiteit de voorzieningen opgezet moeten worden.
Voor wat betreft jongeren met bijzondere talenten: de overheid moet hier vooral de verruimende
functie van wet- en regelgeving benutten. Dat wil zeggen: bestaande wet- en
regelgeving zodanig herzien dat scholen meer ruimte en flexibiliteit verkrijgen om tegemoet
te kunnen komen aan de bijzondere behoeften van talenten. Ook van toezichtbepalingen
kan een stimulans uitgaan.
Voorts zou de overheid het punt van differentiatie voor jongeren met bijzondere talenten
in het onderwijs meer moeten bevorderen, door hieraan in de lerarenopleidingen gedegen
aandacht te laten schenken. Systematische nascholing, onder meer gericht op interne
begeleiders, geeft op kortere termijn dan via de lerarenopleidingen de mogelijkheid, de
expertise van scholen op dit punt te vergroten en aldus betere aansluitingen met voorzieningen
buiten het onderwijs tot stand te brengen.
De raad acht het nodig en wenselijk om de bestaande beleidsinspanningen op diverse
terreinen (zoals cultuurprofielschool, LOOT-licentie, Informatiepunt Hoogbegaafden) te
bundelen tot één gemeenschappelijk beleids- en financieringskader voor het voorzieningenaanbod
voor jongeren met bijzondere talenten, zodat initiatieven verder kunnen worden
doorontwikkeld en geïmplementeerd. Voorlichting omtrent de mogelijkheden op
diverse talentgebieden is eveneens wenselijk. Daar waar het gaat om partijen die opereren
vanuit verschillende beleids- en financieringskaders vanwege de overheid, is gemeenschappelijke
afstemming op rijksniveau een noodzakelijke voorwaarde voor effectief
overleg en effectieve samenwerking op instellingsniveau.
Hoe kan onderwijs meer betekenen voor jongeren
67