Hoe kan onderwijs meer betekenen voor jongeren? - Onderwijsraad

66
3.4.2 Deelvraag 2
Welke vormen van samenwerking en afstemming tussen het onderwijs en andere
(jeugd)instanties kunnen bijdragen aan een sluitende zorgstructuur? Welke verantwoordelijkheden/rollen
heeft het onderwijs binnen de jeugdketen? Is de onderwijsketen voldoende
sluitend? Wanneer en onder welke voorwaarden dient het onderwijs de regie van een jongere
en/of een samenwerkingstraject op zich te nemen?
In hoofdstuk twee is voor jongeren met psychosociale problemen het samenwerken in uitvoeringsteams
als kansrijke ontwikkeling benoemd, die een belangrijke bijdrage zou kunnen
leveren aan een sluitende zorgstructuur. Het is echter niet de enige manier waarop
kan worden samengewerkt; belangrijk is in elk geval dat samenwerking gestructureerd
gebeurt en dat continuïteit gewaarborgd wordt. De raad beveelt aan de uitvoeringsteams
bestuurlijk onder te brengen bij bestaande samenwerkingsverbanden.
Wat betreft de verantwoordelijkheid en rol van het onderwijs in de jeugdketen, is de raad
van mening dat het onderwijs een belangrijke stem moet hebben in de samenstelling van
het uitvoeringsteam (via trekkingsrechten te regelen, zie aanbevelingen).
Daarnaast is de raad van mening dat er meer variatie in het bestaande aanbod moet
komen, onder meer door het opvullen van de geconstateerde witte plek: een voorziening
voor jongeren met ernstige gedragsproblemen die momenteel tussen wal en schip vallen,
omdat zij noch op het speciaal onderwijs, noch in justitiële instanties thuishoren. De raad
geeft als tijdelijke naam aan deze nog niet bestaande voorziening het van-acht-tot-achtarrangement
(zie aanbevelingen).
Een adequate zorgstructuur voor jongeren met bijzondere talenten vergt van het onderwijs
inzet en het nemen van verantwoordelijkheid. Het onderwijs (de school) neemt
talent waar en zoekt vervolgens naar passende ondersteuning. Als het om cognitief talent
gaat ligt het initiatief bij de school; deze zoekt zodanige samenwerking met experts en
instituten dat zij een adequate ondersteuning kan bieden. Gelet op het prille ontwikkelingsstadium
van het terrein van ondernemerschap is het vooralsnog moeilijk aan te
geven, welke takenpakketten en verantwoordelijkheden het onderwijs heeft op dit terrein.
Voor de talentgebieden kunst en cultuur en sport, ten slotte, ligt de verantwoordelijkheid
meestal bij anderen dan de school. De school kan de verantwoordelijkheid eventueel
wel delen in samenwerking met derden. In tegenstelling tot onderwijs voor jongeren
met ernstige gedragsproblemen zal de school in principe de verantwoordelijkheid
voor talentvolle jongeren nooit geheel overlaten aan derden; het onderwijs en de
diplomaverwerving blijven altijd tot zijn verantwoordelijkheid behoren.
De ervaringen tot nu toe – bijvoorbeeld de samenwerking tussen scholen, georganiseerde
sport en overheid in het LOOT-model – bieden goede aanknopingspunten voor de verdere
ontwikkeling van differentiatiemogelijkheden voor jongeren met bijzondere talenten op
de onderscheiden gebieden.
3.4.3 Deelvraag 3
Welke rol heeft de overheid in het tot stand brengen van meer aansluiting tussen het
onderwijs en andere jeugdvoorzieningen?
Onderwijsraad, mei 2004