Milieuhandhavingsrapport 2010 (5,1 MB) - Lne.be

114
Gevarenveld Maatregelen
Vrijzetting van een ontvlambare vloeistof tijdens scheepsverlading
ter hoogte van de tijdelijke verbinding tussen schip en wal door
breuk of lek
Afhankelijk van de plaats en de duur van het lek kan dit leiden tot
de vorming van een vloeistofplas op de kade en de ontwikkeling
van een explosieve gaswolk, tot bodemvervuiling en/of tot vervuiling
van het oppervlaktewater.
Afdrijven van een schip
Afhankelijk van de plaats en de duur van het lek kan dit leiden tot
de vorming van een vloeistofplas op de kade en de ontwikkeling
van een explosieve gaswolk, tot bodemvervuiling en/of tot vervuiling
van het oppervlaktewater.
Lek aan de verladingsflexibel tijdens een scheepsverlading
Dit lek kan ontstaan door slijtage of verkeerde manipulatie van de
flexibel. Ook hier kan dit, afhankelijk van de plaats en de duur van
het lek, leiden tot de vorming van een vloeistofplas op de kade en
de ontwikkeling van een explosieve gaswolk, tot bodemvervuiling
en/of tot vervuiling van het oppervlaktewater.
Ook bij vrachtwagenverlading of productbewegingen in productie-installaties
worden flexibels gebruikt waarbij een lek aanleiding
geeft tot een vloeistofplas. Bij ontsteking kan deze vloeistofplas
aanleiding geven tot brand, maar ook tot explosies.
Ontsteking door zwerfstromen bij scheepsverlading
In de verbinding tussen een schip en de verlaadinstallatie kunnen
zich zwerfstromen voordoen en bij het afkoppelen zal men deze
stroom onderbreken en dus een inductieve vonk trekken. Deze
vonk ontstaat dan op een plaats waar nog restvloeistof aanwezig is.
Elektrostatische ontsteking door werknemers
Als er gewerkt wordt met ontvlambare vloeistoffen zullen er zich
geregeld werknemers bevinden in een zone met explosiegevaar.
In dergelijke zones moet voorkomen worden dat er ontsteking
plaatsvindt van een eventueel aanwezige explosieve atmosfeer.
Een gekende ontstekingsbron is statische elektriciteit. Zowel werknemers
als mobiele apparatuur kunnen opgeladen raken en dan via
ontlading voor ontsteking zorgen.
De belangrijkste punten van de nota werden al toegelicht
in een presentatie op het symposium “Preventie van zware
ongevallen” op 23 november 2006.
Uitvoering van de campagne
De inspectiediensten bezorgden de informatienota aan
de betrokken Sevesobedrijven. In de begeleidende brief
vroegen ze aan de bedrijven met scheepsverlading van
benzine om te melden of de beschreven maatregelen
voorzien waren in hun installatie, en, als dit niet het geval
was, aan te tonen dat de wel bestaande maatregelen een
even hoog beschermingsniveau garandeerden of een corrigerend
actieplan op te stellen. In deze brief werd ook de
inspectiecampagne aangekondigd.
De inspectiediensten voerden deze campagne uit in de
periode april–augustus 2007. Ze selecteerden in totaal
vijftien bedrijven voor de campagne: vier raffinaderijen
- Milieuhandhavingsrapport 2010 van de afdeling Milieu-inspectie
- Beperking van de lekhoeveelheid door snelle stopzetting van de verlading
en inblokking van wal en schip
Voor binnenvaartschepen moet deze stopzetting gebeuren via één noodstopcommando
dat zowel gegeven kan worden op het schip als aan wal.
Voor zeeschepen moet minimaal de mogelijkheid voorzien worden dat van
op het schip de walinstallatie veiliggesteld kan worden.
- Permanent toezicht op de verlading
- Beperking van de lekhoeveelheid door een break-awaykoppeling
- Of voor binnenvaartschepen: het dubbele stekkersysteem zo uitvoeren
dat dit de break-awayfunctie opneemt
- Alle flexibels die gebruikt worden voor ontvlambare vloeistoffen:
- ophangen en/of ondersteunen volgens de richtlijnen van de leverancier
- voor elk gebruik visueel controleren
- jaarlijks onderwerpen aan een hydrostatische druktest
- Beschikbaarheid van de testrapporten voor alle flexibels, ook als een
flexibel van de transporteur wordt gebruikt
- Isoleerflens op alle verladingsverbindingen voor scheepsverlading van
ontvlambare vloeistoffen
Of
- Gebruik van antistatische flexibels
- Antistatische veiligheidsschoenen voor werknemers
- Antistatische werkkledij voor werknemers
- Contractuele verplichting voor externe werknemers om antistatische
veiligheidsschoenen en werkkledij te dragen
- Controle op het naleven van deze verplichtingen, ook bij externe werknemers
- Voldoende geleidende vloeroppervlakken in Ex-gezoneerde gebieden
en elf opslagbedrijven. Bovendien hadden de inspecteurs
al twee bedrijven geïnspecteerd vóór het rondsturen van
de informatienota. De inspecties werden uitgevoerd door
het vaste inspectieteam van het bedrijf aangevuld met
één inspecteur van het projectteam.
Met uitzondering van twee bedrijven hadden alle bedrijven
een evaluatie gemaakt van de status van de installatie
ten opzichte van de maatregelen beschreven in de
nota. Slechts een vijftal bedrijven had ook daadwerkelijk
een actieplan opgesteld. De beperkte tijd tussen ontvangst
van de brief en nota en de inspectie speelde daarbij
ongetwijfeld een rol. Anderzijds bleken vele bedrijven
te wachten op het oordeel van de inspectiediensten vooraleer
effectief actie te ondernemen. Dit gold in het bijzonder
voor het aspect inblokking van de tanks bij brand
(door automatische afsluiters).
Na de inspectie maanden de inspecteurs de bedrijven aan
een actieplan in te dienen met concrete uitvoeringster-