voorwoord - Inspectie Leefomgeving en Transport

De infrastructuurbeheerder stelt zelf de veiligheidsspecificaties op, die onderdeel zijn van het vereiste en
door de inspectie beoordeelde veiligheidszorgsysteem. Deze specificaties zijn leidend voor de door de
beheerder ingehuurde aannemers bij onderhoud en aanleg. De inspectie spreekt de beheerder aan op het
goed uitvoeren van de veiligheidszorg.
Problemen met treinbeïnvloedingssystemen kunnen leiden tot roodseinpassages en snelheidsovertredingen.
Die laatste doen zich in Nederland weinig voor, omdat het automatische treinbeveiligings(ATB-)
systeem op de meeste baanvakken de snelheid afdwingt. Naar schatting 99% van het door treinen
bereden spoor is met (minimaal) één van de systemen uitgerust. Naar schatting 99,9% van de treinkilometers
wordt onder regime van één van deze systemen gereden.
De concessieverlening aan de Nederlandse spoorinfrastructuurbeheerder vermeldt als eis de veilige
berijdbaarheid van de infrastructuur. Op basis van de rapportages van ProRail is het beeld van de
naleving van de veilige bereidbaarheid als volgt:
omschrijving naleving 2008 doelstelling
naleving 2013
wissels buiten veiligheidswaarden én geen format 12* 99% 99%
RCF gebreken, niet gemanaged** 92% 99%
spoorligging buiten veiligheidswaarden, niet gemanaged 22% 95%
spoorspattingen risicolocaties niet gemanaged 92% 99%
* Format 12: afgesproken format voor de vastlegging van de staat van onderhoud
** RCF: rolling contact fatigue (vermoeidheidsverschijnselen in spoorstaven)
Op een aantal specifieke onderdelen (spoorspattingen, wissels) bleken in voorgaande jaren de veiligheidsnormen
niet altijd eenduidig te worden gehanteerd door beheerder en aannemers. De inspectie
blijft het infrastructuurbeheer actief en nauwlettend volgen en past indien nodig bestuursrechterlijke
dwang toe.
Ook overwegen op industrieterreinen blijven een bron van zorg. De inspectie intensiveert de aandacht
voor deze overwegen. Er wordt vaker handhavend opgetreden en de spoor- en wegbeheerders en de
vervoerders worden vaker aangesproken op hun verantwoordelijkheid voor de veiligheid op deze
overwegen.
• materieel voldoet niet aan de veiligheidsspecificatie
Het materieel moet voldoen aan internationaal vastgelegde veiligheidseisen, die zijn opgenomen in de
Spoorwegwet. Over het algemeen is de naleving voldoende. Uit een aantal ongevallen in de laatste jaren
komen ook enkele signalen naar voren dat materieelproblemen hebben bijgedragen aan het ontstaan
van incidenten.
Het toezicht richt zich vooral op spoorwegondernemingen met een lage naleving bij eerdere inspecties en
op bedrijven waar nog geen beeld van de naleving is vastgesteld. De inspectie zal de verbetering van de
naleving stimuleren door voorlichting en informatievoorziening en door vaker op te treden tegen
goederenvervoerders van wie het materieel niet goed is of bij wie het vertrekproces niet goed wordt
uitgevoerd.
26 | Inspectie Verkeer en Waterstaat