voorwoord - Inspectie Leefomgeving en Transport

Het domein Waterbeheer bevordert en bewaakt de naleving van wet- en regelgeving, waterplannen,
vergunningen ed. door de waterbeheerders.
Door belangrijke wijzigingen in de wet- en regelgeving is de werkwijze van de inspectie aangepast.
Binnen het bestuurlijk toezicht heeft het domein Waterbeheer zich ten doel gesteld om in 2011 tot een
totaalbeeld van naleving van haar ondertoezichtstaanden te komen. Hiertoe zal een kanteling gemaakt
worden van onderwerpgestuurde inspecties naar meer organisatie-gericht toezicht. Vanaf 2012 zal met
name het naleefgedrag van de ondertoezichtstaande organisaties bepalend zijn voor de programmering.
De aandacht richt zich vooral op Rijkswaterstaat en de provincies. Bij een adequaat naleefniveau en
beheerste risico’s kunnen op termijn convenanten worden afgesloten en/of systeemtoezicht worden
toegepast.
Voor het directe toezicht op Rijkswaterstaat is de nieuwe Waterwet van 2010 van belang. Voor beheer en
onderhoud wordt een leggerplicht ingevoerd. Binnen de kaders van de legger zijn werken aan watersystemen
vergunningvrij. Voor aanleg of wijziging is een projectplan noodzakelijk. De resterende vergunningplicht
is grotendeels omgezet in een meldingsplicht. Dit betekent dat de inspectie haar toezicht moet
omvormen naar systeemtoezicht op het gebruik van leggers, direct toezicht op projectplannen en
‘veldtoezicht’ op de gemelde werkzaamheden. Op basis van ervaringen die worden opgedaan met het
directe toezicht op de projectplannen zal de inspectie bezien of inrichting van het proces van totstandkoming
en daarin de zorg voor voldoende kwaliteit het vertrouwen rechtvaardigen om over te gaan op een
convenant. Zowel Rijkswaterstaat als de inspectie streeft een dergelijke ontwikkeling na.
Ontwikkelingen in de wetgeving maken dat het toezicht meer gericht wordt op de handhaving dan op de
vergunningverlening. De inspectie zet haar capaciteit vanuit direct toezicht daar in waar de grootste
risico’s zijn. De basis voor het risicobeeld is in 2010 gelegd en de nadere invulling voor wat betreft het
nalevingsgedrag vindt plaats in 2011.
Ook het directe toezicht in het kader van Kwalibo, vormgegeven in nauwe samenwerking met de
VROM-inspectie, gebeurt op basis van risico’s. Er is ingezet op informatie-uitwisseling tussen alle
betrokken (toezichthoudende) instanties zodat er in 2012 een eensluidend risicobeeld en nalevingbeeld
ontstaat. De samenwerking met de certificerende instellingen maakt het mogelijk om efficiënt en
effectief rijkstoezicht en privaatrechtelijk kwaliteitstoezicht te houden. De inspectie zal in de periode
2013-2015 toezicht houden op basis van maximale zelfregulering door de sector.
De inspectie wil haar toezicht effectiever inrichten en zich in de toekomst nadrukkelijker gaan richten op
de vraag of de ondertoezichtstaanden zich voldoende van de hen opgedragen taken (kunnen) kwijten,
ofwel, of zij als organisatie voldoende “in control” zijn.
Uniforme processen en werkwijzen, transparantie in verantwoording en elkaar aanspreken moeten
waarborgen dat de handhaving rechtsgelijk is ‘ zonder aanzien des persoons’. Om dit te bereiken wordt in
2011 een kwaliteitsmanagementsysteem opgezet.
De programmering wordt de komende jaren naast het voldoen aan de wettelijke verplichtingen bepaald
door twee belangrijke pijlers, namelijk het naleefgedrag en het risico.
Meerjarenplan 2011-2015 | 73