Het ontwerpen van een competentiegerichte opleiding - Kennisnet

een volgende fase (bijvoorbeeld ook: Techniek BOL 4.)
Voor het kwalificerend (summatief) beoordelen gebruiken de
opleidingen verschillende vormen. In de voorbeelden is de
kwalificerende beoordeling soms nog in ontwikkeling
omdat de deelnemers van de competentiegerichte opleiding
nog niet zover zijn. De volgende vormen komen we tegen:
­ één Proeve van Bekwaamheid (Handel en Markering);
­ na iedere beroepstaak een Proeve van Bekwaamheid die
samen de eindbeoordeling bepalen (voorbeeld: opleiding
Timmerkracht);
­ een selectie vanuit het portfolio om te bewijzen dat de
deelnemer voldoet aan de opleidingseisen, met een afslui­
tend panelgesprek waar een externe assessor bij aanwezig
is (voorbeeld: AKA­opleiding);
­ aan het einde van de opleiding voor iedere kerntaak een
Proeve van Bekwaamheid (nog in ontwikkeling bij BOL 4
en Pedagogisch werk).
In alle gevallen zijn externen uit het bedrijfsleven betrok­
ken bij de kwalificerende beoordeling. Ook voor het ont­
werpen van de Proeven van Bekwaamheid werken oplei­
dingen samen met het bedrijfsleven.
De keuze voor een beoordelingsvorm wordt bepaald door
de visie op opleiden en beoordelen. Een aantal opleidingen
kiest niet voor een afsluitende Proeve van Bekwaamheid
omdat de resultaten van competentieontwikkeling moeilijk
in één moment te meten zijn. Ze beoordelen liever het
portfolio als optelsom van alles wat een deelnemer heeft
laten zien in de opleiding.
­ Portfolio en POP zijn standaard begeleidingsinstru­
menten.
­ Bij het ontwerpen van de opleiding moet de frequentie
van de voortgangsgesprekken bepaald worden. Deze
kan variëren van wekelijks tot enkele malen per jaar.
Het ontwerpen
van competentiegerichte
opleidingen
25
­ De loopbaanbegeleiding vindt plaats tijdens de voort­
gangsgesprekken. Het vormgeven van de oriëntatie
hangt samen met het opleidingsontwerp. Als er in het
begin van de opleiding (nog) geen integrale leeractivi­
teiten in de beroepspraktijk plaatsvinden, dan is veelal
een oriënterende stage opgenomen.
­ Voor het ontwerpen van de kwalificerende beoorde­
ling kan de opleiding kiezen uit verschillende instru­
menten. De visie op beoordelen is mede bepalend
voor die keuze. (Plus de kwaliteitseisen; zie Willemse
2007.)
2.8 De afstemming tussen de verschillende soorten
leeractiviteiten
In het voorgaande is de afstemming tussen de drie soorten
leeractiviteiten al een aantal malen aan de orde geweest. De
koppeling van kennis en vaardigheden aan integrale leer­
activiteiten bijvoorbeeld, bepaalt voor een groot deel de
manier waarop aan kennis en vaardigheden gewerkt wordt.
Daarnaast zorgen de reflectieve en plannende leeractivitei­
ten op het niveau van de deelnemer voor de afstemming.
De resultaten van de reflectie zijn bedoeld om met de deel­
nemer zijn vervolgactiviteiten te plannen.
Er zijn daarbij twee vormen waarop het ontwikkelen van
competenties en de keuze integrale leeractiviteiten met
elkaar in verband worden gebracht.
­ In de opleiding Timmerkracht wordt per beroepstaak
besproken wat de deelnemer zich voorneemt om in deze
taak te leren. Daarvoor is het mini­POP. De keuze voor
een beroepstaak wordt bepaald door de mogelijkheden
van het bedrijf. Wat de deelnemer daarbij leert wordt
bepaald door zijn persoonlijk ontwikkelingsplan.
­ Het omgekeerde gebeurt bijvoorbeeld in de opleiding
Handel en Marketing. Daar wordt eerst gekeken welke