Het ontwerpen van een competentiegerichte opleiding - Kennisnet

competenties voor de deelnemer belangrijk zijn. Vervol­
gens wordt bekeken welke opdracht daarbij aansluit.
Belangrijk is dat het werken met een portfolio en POP
afgestemd zijn op de keuzemogelijkheden en flexibiliteit
van het programma. Het nauwkeurig in kaart brengen van
de kennis en vaardigheden van een deelnemer, heeft alleen
zin als daar ook gedifferentieerd op aangesloten kan
worden.
Verder vraagt afstemmen tussen leeractiviteiten ook om
een goede organisatie van het onderwijs. Docenten moeten
van elkaar weten wat ze doen en wanneer, zodat ook daar
afstemming in mogelijk wordt. Dat is nodig omdat docen­
ten soms flexibel inspringen op de vraag van de deelne­
mers. Maar ook als er veel gepland is en veel vastligt, blijft
regelmatig overleg tussen docenten nodig.
Ten slotte is er ook een afweging nodig van de leertijd en
de doceertijd die aan de drie soorten leeractiviteiten wordt
toegekend. Het uitvoeren van integrale leeractiviteiten kan
van de deelnemers veel tijd vragen. Dit vraagt om een
afweging: hoeveel tijd is beschikbaar voor kennis en
vaardigheden en hoeveel voor de integrale leeractiviteiten.
Wat kan er af aan kennis en vaardigheden, wat komt er al
in de integrale leeractiviteiten aan de orde, wat moet zeker
aandacht krijgen?
Op deelnemersniveau stemt de opleiding de leeractivi­
teiten af door middel van de planningsactiviteiten met
de deelnemer.
Het POP kan leidend zijn voor de keuze voor integrale
leeractiviteiten.
Het omgekeerde kan ook: bij dezelfde integrale leeracti­
Het ontwerpen
van competentiegerichte
opleidingen
26
viteit, kan iedere deelnemer een eigen POP opstellen,
passend bij de eigen ontwikkeling.
Informatie­uitwisseling tussen de docenten over het
programma en over wat de deelnemers nodig hebben, is
een aandachtspunt in het opleidingsontwerp.
Ten slotte is het nodig om af te wegen hoeveel tijd er
besteed moet worden aan de drie soorten leeractivitei­
ten, zowel door de deelnemers als door de docenten.
2.9 De organisatorische mogelijkheden
De organisatorische mogelijkheden moeten bij het ontwer­
pen van competentiegericht onderwijs meegenomen
worden. Welke ruimte is er in de meer voorwaardelijke
sfeer en welke ruimte kan ontwikkeld worden? Ruimte wat
betreft:
1. tijdsbesteding van docenten;
2. deskundigheid van de docenten;
3. facilitaire voorzieningen.
Ad 1: Het uitvoeren van competentiegericht onderwijs
vraagt van een team veel tijd
In het begin vraagt competentiegericht onderwijs meer
menskracht, omdat docenten de nieuwe manier nog in de
vingers moeten krijgen. Er doen zich steeds ontwikkelin­
gen voor die niet altijd voorzien zijn en waarop ingespeeld
moet worden. Dat geldt ook als de integrale opdrachten
niet door de docenten zelf ontwikkeld worden, maar over­
genomen zijn of worden (eventueel met eigen aanpassin­
gen), zoals bij de opleiding Timmerkracht.
Veel docenten zeggen dat competentiegericht leren, ook als
de docenten het goed in de vingers hebben, meer tijd kost.
Dat heeft te maken met het belang van individuele begelei