Klik hier voor het boek in PDF formaat

surprenderen 1 ende nu lestlijck mit het verraet, soe bevonde Sijn Gen. noedich te sijn
alsolche ordre te stellen daermit sie wal bewaert wurde. Nun weren averst twe
faulten principaelijck in deselve, als neemblich unduechlijckheit desjenigen die daer
commandierde ende dan geringicheit van volck. 2
Het eerste belangende wuste Sijn Gen. wall dat hopman Hillebrant Engelberts
mans genuech was een officier toe sijne, dan een solche last up sick te draegen wie
jegenwoerdich hadde hij neewarrelde het vermuet tot hem gehadt dat hij het solde
koenen doen, wie oeck noch neet. Het volck angaende wuste Sijn Gen. datter meer
neet als 120 manne jegenwoerdich in der schantze weren. Daeromme muste men in
beiden remedieren ende, derwijlen alle dingen int uuterste stunden, soe must men
oeck extrema remedia 3 voer die hant nehmen. Daromme wasz Sijn Gen. van advis,
die hern solden uuth der Stat een bequaeme person erwelen der bij vota—gelijck die
magistraet gekoeren wordt—oeck gekoeren solde worden. Derselve solde oever den
hopman commanderen ende die schantze tot zijnen laste hebben, daervoer reeden
und reeckenschup geven ende upsicht up tgetall der soldaten toe draegen.
Insgelijcken solde mit den andern veendeln gescheen, dan bij unse veendelen
sij der mangel, dat sie weren tributarii voer d’eene ende d’ander etc.; 4 die Billyschen
erstlich voer hoer coronel ende daernae voer andere officiers. 5 Tselve must
affgeschaft worden. Wat gepassiert wasz mochte gepassiert blijven; dan die noet
was in der duere, men moste dat gewin nu laeten faehren, seggende voer zijn person
nichts daer bij te profiteren und sollichs wie gesacht, weere Irer Gen. advis. Nun
mochten die hern raeden oft sie eenen beteren fundament ofte voet wusten te vinden.
Deses bij dem erb. Raedt gerapportiert zijnde heft men up dat pas geen wijder
resolutie genoemen.
[176v] Desen selven voermiddaege sint Con. Matts leutenant und hoevetmannen mit
den verordenten der Omlanden bij den Raedt gewest, ende int lange mit
malckandern gediscurriert wat dem hern statholder nu wijders voer te draegen sij
van der gelegentheit deses landts. Ende nae allerhand woerden ende wederwoerden
ist una[ni]miter bij einem jedern darher verstanden dat in alle weege der Soltcamp
solden moeten besloeten zijn, 6 sonsten were alles umbsonst, wesz men oeck
attenteerde. Daromme voer raetsam ingeseen dat enige van Stat und Lande Zijn Gen.
solden anspreecken, dieselve erstlich fraegen, derwijlen in de laeste bijkumpst ende
communicatie mit Zijn Gen. Sijn Gen. unsz voer antwoert gegeven dat hij up enich
middel dencken woll, insgelijcken solden die heren oeck doen, soe weren die hern
aldaer gesunden umb eerstlich Zijnder Gen. guede meininge an tho hoeren ende
koemende alsoe in underreede dese meninge van besettinge des Soltcamps ofte
1 Waarschijnlijk doelt Verdugo op de aanval die in de ochtenduren van 22 maart 1589 plaatsvond,
maar werd afgeslagen (zie hierboven, p. 12).
2 Hopman Hilbrand Engelberts is op uitdrukkelijke wens van Stad en Lande aangesteld tot
commandant van Delfzijl (zie hierboven, fol. 114v-115). Uit een brief die het stadsbestuur op 15 april
1591 aan de commandant van Delfzijl schreef, blijkt dat men ook op het Groninger raadhuis wist dat
de sterkte van het garnizoen in de havenplaats te wensen overliet (MH II 16).
3 Latijn: ‘uiterste maatregelen’.
4 Verdugo stoort zich aan de onduidelijke bevelstructuur voor wat betreft de zogenaamde ‘eigen
vendels’ van Stad en Lande en lijkt te suggereren dat deze onderdelen aan deze en gene
schatplichtig waren.
5 De stadhouder constateert dat de belangen van de koning voor het regiment van Billy niet in de
eerste plaats kwamen. Volgens hem was het belangrijkste doel van dit legeronderdeel het
bijeengaren van inkomsten voor zijn kolonel, en vervolgens voor de andere officieren.
6 Stad en Lande drongen daarop ook in de zomer van 1590 aan, toen Verdugo bezig was Niezijl in de
270
tang te nemen.