Leerplan in ontwikkeling (PDF) - Slo

14
1.1.5 Perspectieven op leerplanvraagstukken
Er zijn vele manieren om tegen leerplankwesties aan te kijken. Drie prominente perspectieven
zijn:
• inhoudelijk
•
•
waarbij de aandacht vooral uitgaat naar de vraag wat de meest belangrijke leerinhouden
zijn op grond van welke overwegingen (zie verder paragraaf 1.1.6)
technologisch
gericht op de professionele uitdaging intenties succesvol om te zetten in producten plus
passende uitvoering en resultaten (zie hoofdstuk 2)
sociaal-politiek
waarbij de wijze van besluitvorming (vaak strijd) over het curriculum centraal staat (zie
hoofdstuk 2).
Hoewel bij studieuze en analytische activiteiten deze driedeling goed hanteerbaar is,
blijken in de praktijk van leerplanontwikkeling alle drie perspectieven een rol te spelen.
Daarom is het van belang dat in projectteams voor leerplanontwikkeling voldoende expertise
beschikbaar is voor elk van de drie aspecten.
Naast de genoemde drie perspectieven is in een deel van de (vooral onderwijssociologische
geaarde) curriculumliteratuur ook een ‘kritisch’ perspectief zichtbaar. Het accent ligt daarin
op een kritische analyse van de gebreken van het onderwijssysteem, met name curriculaire
aspecten daarin. Karakteristieke vragen zijn dan bijvoorbeeld: wie bepalen uiteindelijk de
inhoud van het leerplan? Wat zijn de effecten van het (zowel formele als verborgen) leerplan
voor bepaalde doelgroepen?
1.1.6 Het inhoudelijke perspectief: over het ‘wat’ van het leren
De vraag ‘wat gaan we leren?’ is een van de kernvragen in leerplanontwikkeling. Onder invloed
van maatschappelijke ontwikkelingen komt deze vraag steeds weer aan de orde. Wat
zijn wenselijke doelen en inhouden die leerlingen toerusten voor hun rol in de maatschappij
van morgen? Ontwikkelingen in technologie, economie en wetenschap zorgen ervoor
dat steeds nieuwe kennis en vaardigheden moeten worden ontwikkeld (Klep, Letschert
& Thijs, 2004). Over wat leerlingen moeten leren in het onderwijs lopen de meningen per
definitie uiteen. Dit is goed zichtbaar in de media, waar berichten over het belang van vernieuwing
en zorg over de kwaliteit van het onderwijs aan de orde van de dag zijn. Tal van
belangengroepen roeren zich, ieder vanuit zijn eigen invalshoek: ouders, leerlingen, leraren,
het bedrijfsleven, vakverenigingen, religieuze groeperingen, maatschappelijke organisaties,
onderzoekers en natuurlijk de politiek. Ieder heeft eigen overwegingen om bepaalde doelen
en inhouden relevant te vinden. Deze overwegingen ontstaan vanuit pedagogische opvat-