Leerplan in ontwikkeling (PDF) - Slo

•
oriëntatie op de taak:
wanneer een individu antwoorden heeft op de eerste vragen, verschuiven de vragen
naar taakgeoriënteerde vragen, zoals: hoe ga ik dat doen? Hoe ga ik de lesmethode
gebruiken? Hoe pak ik de lessen aan?
• oriëntatie op de ander:
uiteindelijk, wanneer de eerste twee fasen grotendeels zijn doorlopen, richt het individu
zich meer op de gevolgen van zijn handelen voor anderen: werkt deze verandering bij
mijn leerlingen? Hoe kan ik de situatie verder verbeteren?
Volgens het betrokkenheidsmodel duurt het over het algemeen meerdere jaren voordat
docenten zich daadwerkelijk de vragen stellen uit de latere fasen. De verandering moet
beklijven en dat vergt aandacht voor de prangende vragen van individuele docenten en
daarbij passende informatievoorziening en steun.
De manier waarop scholen leerplanveranderingen doorvoeren, zou moeten aansluiten bij
de fase waarin de betrokkenen zich bevinden. Echter, in de praktijk willen scholen vaak erg
snel vooruit. De nieuwe werkwijze wordt dan ingevoerd voordat docenten de kans hebben
gekregen zich een beeld te vormen van de vernieuwing. Of de directie wil al weten wat het
leerrendement is bij leerlingen voordat docenten zich de nieuwe didactiek en materialen
hebben eigengemaakt.
Leerplanvernieuwing in school wordt ook beïnvloed door de mate waarin docenten bereid
zijn tot vernieuwing (cf. Van Eekelen, 2005). De veranderingsbereidheid hangt samen met de
opvatting van leerkrachten over het onderliggende probleem dat de school met de verandering
wil aanpakken. Naarmate leraren het probleem meer serieus nemen en het idee
hebben zelf iets aan de oplossing te kunnen doen, is de bereidheid tot veranderen groter. De
mate van veranderbereidheid van leraren kan op vijf manieren tot uitdrukking komen:
• probleemontkenning:
de docent is niet van plan iets te veranderen aan zijn onderwijspraktijk
• voorzichtige erkenning:
de docent erkent het achterliggende probleem, maar legt de oorzaak bij iets of iemand
anders waardoor er niets verandert
• voorbereiding:
de docent accepteert dat er iets moet veranderen en wil hiermee aan de slag gaan; hij
heeft behoefte aan concrete informatie over hoe hij het kan aanpakken
• uitvoering:
de docent past de verandering sinds kort toe; dit kost veel energie en de verleiding is
groot terug te vallen op oude routines
• handhaving:
de docent heeft de verandering helemaal in de vingers en kan zich niet meer voorstellen
dat hij het vroeger anders deed.
31