Leerplan in ontwikkeling (PDF) - Slo

26
kunnen functioneren in de maatschappij en om door te stromen naar vervolgonderwijs.
Kerndoelen bieden een referentiekader voor publieke verantwoording, zowel wat betreft
de verantwoording van de overheid over de staat van het onderwijs, als de verantwoording
van scholen over gemaakte keuzes, geleverd aanbod en gerealiseerde leeropbrengsten.
Kerndoelen zijn aan periodieke herziening onderhevig (zie Letschert, 1998). In het basisonderwijs
is inmiddels sprake van een derde generatie kerndoelen. Sinds de eerste generatie
in 1993 is het aantal kerndoelen flink afgenomen - van 122 tot 58 - en zijn de doelen meer op
hoofdlijnen geformuleerd. Er worden ruimere, meer globale, omschrijvingen gehanteerd en
er zijn geen specificaties van activiteiten en didactiek. Scholen krijgen hiermee meer ruimte
voor eigen invulling van het leerplan.
Een vergelijkbare ontwikkeling heeft zich voorgedaan in het voortgezet onderwijs waar de
300 kerndoelen van de vroegere basisvorming zijn teruggebracht tot de 58 huidige kerndoelen
voor de onderbouw voortgezet onderwijs.
Concretisering van de kerndoelen vindt plaats in onderwijsmethoden en -materialen en
in tussendoelen en leerlijnen. Voor de verschillende leergebieden ontwikkelt SLO op basis
van de kerndoelen tussendoelen en leerlijnen per leerjaar. Voor de kerndoelen onderbouw
voortgezet onderwijs ontwikkelt SLO voorbeelduitwerkingen van verdeling van doelen en
inhouden over de leerjaren.
De doelen en inhouden van het onderwijsprogramma voor de bovenbouw van het
voortgezet onderwijs worden vastgelegd in examenprogramma’s. De ontwikkeling ervan
gebeurt in commissies per vak of leergebied. Hoewel de samenstelling van de commissies per
vak kan verschillen, bestaan zij dikwijls uit vakdidactici, betrokkenen uit vervolgopleidingen
(mbo, hoger onderwijs), leraren, Cito en/of het CEVO. SLO voert vaak het inhoudelijk secretariaat.
Er bestaat nog geen vast ritme voor herziening van de examenprogramma’s. Herziening
gebeurt vaak op verzoek van vervolgopleidingen die constateren dat aankomende leerlingen
niet over de benodigde kennis of vaardigheden beschikken. Ter voorbereiding op het
herzieningsproces ontwikkelt SLO vakdossiers. Een vakdossier geeft een beschrijving van
de stand van zaken in het vak, knelpunten in de huidige onderwijspraktijk, en belangrijke
aandachtspunten voor de herziening van het vak. Het dossier wordt opgesteld op basis van
een brede raadpleging van belanghebbenden (onder andere leerkrachten, leerlingen,
vakdidactici, bedrijfsleven) en in nauwe samenwerking met vakverenigingen.
Het examenprogramma bevat een beschrijving van de eindtermen die getoetst gaan worden
in het centraal examen en het schoolexamen. Het programma wordt nader uitgewerkt
in een examensyllabus voor het centraal examen. CEVO is verantwoordelijk voor deze
syllabus, waarin de precieze stof die in het examenprogramma aan de orde komt nader
wordt beschreven. Verder ontwikkelt SLO handreikingen voor het schoolexamen. Deze zijn