Afrikaans - Department of Basic Education

KLANKE
KABV
AFRIKAANS EERSTE ADDISIONELE TAAL GRAAD 1-3
OORSIG VAN TAALVAARDIGHEDE VIR ONDERRIG IN DIE EERSTE ADDISIONELE TAAL GRAAD 1-3
GRAAD 1 GRAAD 2 GRAAD 3
• Ontwikkel klankbewustheid in
die Eerste Addisionele Taal deur
middel van rympies en liedjies,
byvoorbeeld: San sit op die mat.
Sy speel gou met die kat.
• Identifiseer sommige rymwoorde.
• Herken beginklanke in bekende
woorde, byvoorbeeld k in kat.
• Kan mondelinge sinne in woorde
verdeel. Klap en sê die woorde.
• Verdeel meerlettergrepige woorde
in lettergrepe. Klap en sê die
woorde.
• Onderskei tussen die
aanvangsklank en die res van die
lettergreep in eenvoudige woorde
soos k-at, m-at, l-at.
• Herken meervoude mondeling
(s en e).
fonemiese bewustheid
• Onderskei mondeling tussen
klanke wat dikwels verwarrend kan
wees, byvoorbeeld: mier, muur
Klanke
• Identifiseer letter-klankverhoudings
van alle enkelklanke
- begin met dié wat dieselfde in die
huistaal en die addisionele taal is.
• Identifiseer letter-klankverhoudings
wat verskil van dié in
die huistaal.
• Bou en breek woorde op met
3-letterklanke, byvoorbeeld: k-a-t,
k-at, kat; p-e-n, p-en, pen.
• Herken algemene eindklanke
in byvoorbeeld meervoude en
verkleiningsuitgange.
• Groepeer algemene woorde in
woordgroepe, byvoorbeeld kos,
los, pos, kat, mat, lat.
• Herken algemene konsonanttweeklanke
aan die begin en einde
van woorde, byvoorbeeld dr-om,
dr-oom, t-a-nd, n-aa-ld.
• Bou en breek woorde op wat
begin met algemene konsonanttweeklanke,
soos st-aan, kr-o-m.
• Herken 3 vokaal-tweeklanke soos
in b-oo-t, l-ee-r, m-uu-r.
• Identifiseer letter-klankverhoudings
van alle enkelklanke
in die huistaal en die addisionele
taal en is ook bewus van enige
verskille.
• Herken konsonanttweeklanke aan
die begin en einde van woorde,
byvoorbeeld st-, dr-, sm-, -d, -ld,
-rg.
• Herken ten minste 10 diftonge,
byvoorbeeld: eeu, aai, ooi, oei.
• Herken klanke wat uit twee vokale
bestaan, byvoorbeeld: ei, eu, ou.
• Herken die e wat soos ‘n i klink,
soos in water, later.
• Herken die d wat soos t (brood,
bed) klink.
• Bou en breek woorde op
deur gebruik te maak van
konsonanttweeklanke, byvoorbeeld
dr-i-nk.
• Herken bekende rymwoorde,
byvoorbeeld kom, som, dom.
• Herken meer komplekse
woordgroepe, byvoorbeeld spr-ing,
spr-eek.
• Herken en gebruik agtervoegsels.
• Bou woorde met reeds
aangeleerde klanke en klank hulle.
19