Afrikaans - Department of Basic Education

KABV
LEES EN KLANKE
INHOUD / BEGRIPPE / VAARDIGHEDE
Klanke en fonemiese bewustheid (15 minute per week)
AFRIKAANS EERSTE ADDISIONELE TAAL GRAAD 1-3
GRAAD 2: KWARTAAL 3
VOORGESTELDE KONTAKTYD
minimum tyd: 45 minute per week
maksimum tyd: 1 uur 30 minute per week
Gaan voort om die aanvangsklanke aan te leer. Stel eers die tweeletterkombinasies aan die begin van woorde bekend.
Gebruik woorde wat die leerders reeds ken en gebruik die woorde in eenvoudige sinne. Hierdie aktiwiteit duur ongeveer
5 - 10 minute en word oor die week versprei. Dit kan ook met luister-, praat- en leesaktiwiteite geïntegreer word.
• Doen woordbou-aktiwiteite en verdeel eenvoudige woorde met enkelbeginklanke en kort vokale, byvoorbeeld: k-a-t, m-a-t.
• Groepeer woorde met kort vokale, byvoorbeeld: kat, mat, vat, wat.
• Groepeer woorde met lang vokale, byvoorbeeld: kaas, raas, baas, Klaas.
• Herken die -jie- en -tjie-uitgange aan die einde van woorde, byvoorbeeld: mandjie, katjie.
• Herken tweeletterkombinasies aan die begin van woorde, byvoorbeeld: gr-oen, bl-om.
Gedeelde lees (vorm deel van luister en praat)
Gedeelde lees is ‘n lees- en luisteraktiwiteit. Dit sluit ook praat in, aangesien leerders met hul onderwyser oor die teks
gesels. In Graad 2 is gedeelde lees deel van luister en praat.
Groepbegeleide lees (minimum 30 minute en maksimum 1 uur 15 minute per week)
Onderwysers wat van die maksimum tydstoekenning vir Eerste Addisionele Taal gebruik maak, moet hul klas in
vyf groepe verdeel, elke groep op dieselfde leesvlak. Werk vir 15 minute per dag slegs met een groep. Terwyl die
onderwyser met een groep besig is, hou die ander groepe hulle met lees in pare besig. Hulle lees eenvoudige tekste
en doen aktiwiteite wat op die teks betrekking het. Maak gebruik van boeke wat eenvoudige strukture, woordeskat en
prente bevat om die inhoud en begrip te ondersteun.
Onderwysers wat van die minimum tyd vir Eerste Addisionele Taal gebruik maak, waar daar net 30 minute beskikbaar
is, kan twee maal per week klasbegeleide (almal) lees doen.
• Leerders lees saam met die onderwyser hardop uit hul eie boeke tydens groepbegeleide lees. Leerders lees dieselfde teks
of niefiksie-teks saam met die onderwyser deur tydens klasbegeleide lees.
• Maak van dieselfde leestegnieke gebruik wat in Huistaal aangeleer is, sodat leerders hulself kan moniteer wanneer daar
gelees word (klanke, kontekstuele leidrade, struktuuranalise, sigwoorde).
• Lees met toenemende vlotheid en uitdrukking.
• Toon begrip vir leestekens tydens hardoplees.
• Bou ‘n sigwoordeskat op uit die groepbegeleide, gedeelde en selfstandige lees.
Selfstandige lees (gedurende leerders se vrye tyd by die skool en tuis)
Leerders moet aangemoedig word om in hul vrye tyd selfstandig te lees, byvoorbeeld tuis of wanneer hulle voor ander
leerders hul skriftelike werk voltooi het. Dit is belangrik dat leerders elke geleentheid in die klas benut om hul lees te
ontwikkel.
• Lees hul eie en ander se skryfwerk.
• Lees selfstandig eie boeke met eenvoudige onderskrifte, prentstorieboeke wat tydens gedeelde lees gelees is, en ander
boeke wat in die leeshoekie voorkom.
• Maak gebruik van prentwoordeboeke om die betekenis van onbekende woorde na te slaan.
57