download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

‘Rechters in ’t hoochste resort’ 15
Met de oprichting van de Bataafse Republiek in 1795 veranderde er vooralsnog weinig aan
de juridische autonomie van Amsterdam. De schout ging ‘procureur van de gemeente’ heten,
die samen met de voormalige ‘schepenen’ het ‘Comité van Justitie’ vormde. Pas na de
Franse inlijving in 1811 is de rechterlijke organisatie drastisch veranderd. Amsterdam kreeg
in de nieuwe organisatie een rechtbank van eerste aanleg, maar de openbare aanklager
stond onder bevel van de procureur-generaal van het Keizerlijk Gerechtshof in Den Haag.
De rechters waren onderworpen aan streng toezicht door de Grand Juge (vergelijkbaar met
een minister van Justitie), het Hof van Cassatie en de eigen rechtbanken. Met de installatie
van dit hiërarchisch opgebouwde openbaar ministerie was er een einde gekomen aan de
ooit zo fanatiek verdedigde autonomie van de Amsterdamse rechtbank. 57
57 Ook na het herstel van de onafhankelijkheid in 1813 bleef de Amsterdamse justitie een zaak van het rijk; Van Boven, Instellingen,
239-266.